Πεσόντες και νεκροί Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής 1940-1950

ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΑΣ Παπαδοθωμάκος Θεμιστοκλής Παναγιώτου

εκτελέστηκε από τους κομμουνιστές 12-7-1944

Ασβεστοχώριον Θεσσαλονίκης

stratistoria.wordpress.com

Ο Αρχαίος Σπαρτιάτης

Ο αρχαίος Σπαρτιάτης, ήταν απελευθερωμένος από τον φόβο του θανάτου, δεν καταλάβαινε τι σημαίνει καλοπέραση και σωματικός εθισμός. Ο συμπολεμιστής του ήταν το δεύτερο εγώ, ή μάλλον δυο άνθρωποι σε μια οντότητα. Η μάχη ήταν ιερή και ο πολεμικός παιάνας συνέγειρε τους Σπαρτιάτες, που αδιαφορούσαν για τους δειλούς και τιμωρούσαν με αμείλικτο τρόπο όσους δεν ακολουθούσαν τα δικά τους πρότυπα και θέσφατα.

Παράσταση λακωνικής κύλικας με ιππέα ακολουθούμενο από στεφανηφόρο Νίκη και με υδρόβια πτηνά σύμβολα του χώρου του ιερού της Αρτέμιδος κοντά στον Ευρώτα

Η Σπάρτη ήταν μια ιδιαίτερη κοινωνία, με συγκεκριμένη δομή και φιλοσοφία. Οι Σπαρτιάτες είχαν υποχρεωτική δημόσια Παιδεία, σε αντίθεση με τους Αθηναίους, όπου η εκπαίδευσή τους ήταν μόνο ιδιωτική. Μιλάμε για μια πραγματικά αταξική κοινωνία, με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις προς τους πολίτες της. Είχαν επίσης συγκεκριμένες απόψεις για τη ζωή, το θάνατο, την αγάπη και τον έρωτα, την τέχνη, την μύηση και την αλήθεια. Και φυσικά για τον πόλεμο…

- Οι οπλίτες καλλωπίζονται πριν τη μάχη για να μην προσβάλλουν τους χθόνιους θεούς με την ατημέλητη εμφάνισή τους σε περίπτωση θανάτου τους.

- Από τη στιγμή που παρατάσσεται ο στρατός δεν επιτρέπεται καμιά μετακίνηση γιατί θεωρείται αποφυγή της μάχης και άρα πράξη ταπεινωτική.
- Η χλαμύδα τους ήταν πάντα κόκκινη να μην είναι εμφανές το αίμα στον εχθρό και ενθαρρύνετα

Στην Αθήνα κυβερνούν οι πλούσιοι αφού υπάρχει μεγάλη ανισοκατανομή του πλούτου.
Στη Σπάρτη όμως πράγματι κρατεί ο Δήμος, αφού όλοι ζουν με ισότητα και αξιοπρέπεια, ενώ για τη διακυβέρνηση του τόπου, επιλέγονται οι συνετοί και γενναίοι.
Στην πορεία του Σπαρτιάτη πολεμιστή για την κατάκτηση της αρετής και μέσω αυτής στην προσέγγιση της γνώσης, τη θέαση του θείου και μετά τη μέθεξη με αυτό, τη «θέωση» την ίδια.
Δεν είναι εύκολη πορεία αυτή. Αντίθετα. «H δική μας πορεία στη ζωή δεν είναι γραμμένη «με μελάνι», είναι γραμμένη με αίμα» λένε.

Άγαλμα από το Ηραίον Σάμου μάλλον απεικονίζει Σπαρτιάτη και εδώ αποδίδονται θαυμάσια καλοχτενισμένα μακριά μαλλιά

Αν δεν ξεπεράσεις τον φόβο του θανάτου, πώς μπορείς να αντικρίσεις με αξιοπρέπεια την αλήθεια, αυτή που αποκαλούμε «θεό»; Πώς, όμως, θα ξεπεράσεις τον φόβο του θανάτου; Αρκούν οι προκατασκευασμένες και ακίνδυνες τελετές των μυστηρίων; Αρκεί η προσομοίωση της πραγματικότητας ή μήπως απαιτείται πραγματική ενατένιση του θανάτου, κάτι που μόνο η μάχη εγγυάται;

Γι αυτό οι Σπαρτιάτες μάχονται, δεν μάχονται για να νικήσουν. Νικούν, επειδή μάχονται.
H νίκη είναι τυπικά ο σκοπός, αλλά πραγματική ενδόμυχη επιδίωξή τους είναι η μάχη η ίδια.
Το ταξίδι, δηλαδή, όχι ο προορισμός. Ποια μάχη, όμως;
H μάχη στη ζωή, όχι μόνο στον πόλεμο. «Ηττημένος στη ζωή, τι αξία έχει αν νικήσεις στη μάχη; Ηττημένος από τον εαυτό σου, τι αξία έχει αν νικήσεις τον αντίπαλο;» μονολογεί Σπαρτιάτης αξιωματικός. Γι αυτό ζουν λιτά και στερημένα, γι αυτό περιορίζουν τα πάθη και τις επιθυμίες τους, γι αυτό αποφεύγουν τον πλούτο και τις ταξικές διακρίσεις που οδηγούν σε αυτόν.

Αριστερά οπλίτης με πίλο σε αγγείο από την Μ.Ελλάδα θεωρείται ότι δείχνει Σπαρτιάτη πολεμιστή

Φέρονται να ομολογούν οι ίδιοι. «H διαφορά μας από τους άλλους είναι πολιτική, όχι φυσική.

Δεν διαφέρουμε επειδή υπερέχουμε. Υπερέχουμε επειδή διαφέρουμε» λένε. Είναι μια κοινωνία «ομοίων», μια αδελφότητα πολεμιστών, «ομοίων» στην περιουσιακή κατάσταση, αλλά «ομοίων» και στην καθημερινή ζωή. Όλοι ζουν «όμοια».

Όλοι επιδιώκουν την αρετή με τρόπο σκληρό και επώδυνο, αλλά ποια αρετή; «Αν γνωρίζεις είναι περιττό να ρωτάς, αν δεν γνωρίζεις είναι μάταιο» απαντά ο Σπαρτιάτης στον αθηναίο συνομιλητή του, όταν αυτός τολμά να του θέσει ένα τέτοιο ερώτημα.

H αρετή βιώνεται, αλλά δεν περιγράφεται.

Καμία άλλη κοινωνία, της Αρχαίας Ελλάδας, δεν εκτίμησε τόσο την αξία της σιωπής.
H σιωπή είναι ανώτερη μορφή πάλης, που μέσα από την εξοικείωση με τον θάνατο, σε οδηγεί στη γνώση. Την εσωτερική αυτή πορεία είχε βιώσει ο Σπαρτιάτης.
Ήταν ελεύθερος και εκούσια επέλεγε την αυτοθυσία κατά τη μάχη.
Άλλωστε αυτό σημαίνει ελευθερία. Αυτό σε καθιστά ευδαίμονα. Και η αίσθηση της πληρότητας και της ευδαιμονίας σε μετατρέπει σε γενναίο και εύψυχο πολεμιστή.
H έννοια μιας μάχης είναι μεν συναρπαστική, είναι όμως παράλληλα κοπιώδης για τον αμύητο στα στρατιωτικά. Είναι ο τρόπος της βιωματικής πορείας του Σπαρτιάτη πολεμιστή προς τη μύηση.
Τη μύηση στη ζωή, άρα τη μύηση στον θάνατο. Είναι μια μελέτη του θανάτου για τον Σπαρτιάτη και μέσω του θανάτου μια μελέτη υπέρβασης του κόσμου των θνητών.
Είναι μια πορεία ά-τεχνη αφού οι Σπαρτιάτες απορρίπτουν την τέχνη, κάθε μιμητική τέχνη και πρώτα απ όλα το θέατρο με τις διονυσιακές καταβολές του.

Αδιάφοροι για την συσσώρευση πλούτου αγχώδεις όμως για την συσσώρευση αρετής .
Τόσης αρετής όσης απαιτείται ώστε η ποσοτική επαύξηση να επιφέρει ποιοτική μεταλλαγή . Υπέρβαση δηλαδή του κόσμου των θνητών εξύψωση δηλαδή του πολεμιστή σε ημίθεο. Σε όλη την ζωή τους, από την ηλικία των επτά ετών μέχρι το τέλος , μια αργή αλλά σταθερά μυητική πορεία .

πηγη : aetos-apokalypsis.com

tapantareinews.gr

O Πετρόμπεης μιλάει για την προσφορά της Μάνης στην επανάσταση του 1821

F. Aichholzer, Προσωπογραφία του Πετρόμπεη Mαυρομιχάλη. (Μουσείο Μπενάκη) 

Εν Άργει 11 : Οκτωβρίου 1829
Είναι γεγονός ότι οι Μανιάτες αγωνιστές του 1821 δεν άφησαν απομνημονεύματα, ικανά να φωτίσουν ακόμη περισσότερο τη συμβολή της Μάνης στον απελευθερωτικό αγώνα της Πατρίδας κατά του Οθωμανικού ζυγού. Αυτό έχει συχνά ως αποτέλεσμα ορισμένοι, είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα, να παραποιούν την ιστορία και μεθοδικά να υποβαθμίζουν (ή ακόμη και να αποσιωπούν) την προσφορά και τις θυσίες των Μανιατών.
Από αυτήν την άποψη, οι όποιες σωζόμενες μαρτυρίες των πρωταγωνιστών του Αγώνα, αποκτούν ιδιαίτερη ιστορική σημασία και βαρύτητα. Πολύ περισσότερο σήμερα, με αφορμή την ιστορική επέτειο της 17ης Μαρτίου 1821, αλλά και ενόψει της επικείμενης συμπλήρωσης των 200 χρόνων από εκείνη την εποχή και των συναφών εκδηλώσεων.

Μία τέτοια περίπτωση, σωζόμενης στα αρχεία αλλά σχεδόν άγνωστης μαρτυρίας, αποτελεί η τρισέλιδη επιστολή του Πετρόμπεη προς τον Καποδίστρια, μέρος της οποίας παρακάτω δημοσιεύουμε (από 11 Οκτωβρίου 1829, βλ. Γ.Α.Κ. Αρχείο Γενικής Γραμματείας, περιόδου Ι. Καποδίστρια. Φ. 222).
Εδώ ο Μαυρομιχάλης, που είχε δίπλα του τα ηρωικά μέλη της οικογένειας του και άλλους άξιους οπλαρχηγούς, περιγράφει τις ενέργειές του για την οργάνωση και την εξάπλωση του απελευθερωτικού αγώνα των Μανιατών στα 1821, από την ελεύθερη Μάνη στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και σχεδόν ολόκληρης της Πελοποννήσου και της ανατολικής Στερεάς, με τον εξής μοναδικό τρόπο :

«..Ο καιρός Σ. Κυβερνήτα μας είναι προσδιορισμένος απ' όλον το Ελληνικό Έθνος, αφ' ου έστειλον τον υιόν μου και δούλον σας Αναστάσιον εις Τριπολιτζάν θυσιάσας αυτόν δια την πατρίδα εκουσίως, όπου και των Τούρκων τα όμματα εσφαλίσθησαν με κατράμι και δεν εφοδιάσθησαν.

Κατά τους 1821 Φεβρουαρίου : 10. Και πάλιν αμέσως έστειλον επίτηδες έναν μου ανηψιόν εις Κωνσταντινούπολιν, δίδοντας την είδησιν του υιού μας και δούλου Σας Γεωργάκη, και με μεγάλον κίνδυνον της ζωής του εδραπέτευσεν, καθότι ο ερχομός του Γεωργάκη επροξένησεν την επανάστασιν εις την Ελλάδα. Και έπειτα κατά διαφόρους πολέμους, και αρίστευσε και εκινδύνευσε εις τέλειον θάνατον, αφ'ού έπεσεν εις χείρας του Ιμβραήμη, αλλά η θεία Πρόνοια με ελυπήθη και τον ελευθέρωσεν.

Έπειτα εις το αυτό έτος 23 : Μαρτίου όπου εδιώρισα εις δύο κολόνας τα εμπειροπόλεμα όπλα της Σπάρτης, από το μέρος της δυνατής θέσεως Μπαρδούνιας και Μυστρός, αρχηγούς διορίζοντας τους αυτάδελφούς μου Κυριακούλη και Κωνσταντίνον, κυριεύοντας διά της παντοδυναμίας του Υψίστου, εκείνα τα απόρθητα μέρη αναιμωτί, όπου βέβαιον ήθελον πολεμούν ακόμη, με το να είναι δύσβατοι τόποι και πύργοι φοβεροί. Και εις την ίδια στιγμή αμέσως επροχώρησαν έως το Καλογεροβούνι, έξω της Τριπολιτζάς.

Εγώ δε μετά των λοιπών εκυριεύσαμεν την Μεσσηνίαν, σχεδόν όλην την Πελοπόννησον, επολιορκήσαμε τα φρούρια και του Λάλα ενδυναμώσαμεν και τα έξω Μεγάλα Δερβένια της Ρούμελης αφ' ου έγινε η φοβερή και λαμπρά μπατάγια του Βαλτετζίου, ήτις επισφράγισε δια της θείας προνοίας την τύχην της Ελλάδος.

Ο δε Κυριακούλης και Ηλίας έπειτα από την νίκην του Βαλτετζίου, εβεβαιώθημεν ότι κατεβαίνει ο Βερβεργιόνης και διάφοροι άλλοι πασάδες με αρκετά στρατεύματα να έμβουν εις τον Μωρέα, όπου βέβαιον και επροχωρούσαν, αμέσως τους εδιώρισα και επήγαν και τους αντίκρουσαν εξι μήνας με απείρους και φοβερούς πολέμους, κρατώντας εκείνα τα μέρη, όπου ήτον η Σωτηρία της Ελλάδος, έως ότου εκυριεύσαμεν την Τριπολιτζάν και Κόρινθον, όπου ήμουν και ο ίδιος ιν τέστα (δηλ. επικεφαλής). Τα δε λοιπά μύρια τοιαύτα, μέχρι την σήμερον σιωπώ..».

Ας είναι το παρόν μας, μία ιστορική συμβολή, ένας ελάχιστος φόρος τιμής και μνήμης προς τον ίδιο τον Μαυρομιχάλη και όλους τους προγόνους μας Μανιάτες αγωνιστές, χάρη στους οποίους εμείς σήμερα υπάρχουμε και ζούμε ελεύθεροι !!

Το "παλάτι" του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη στο Λιμένι - έδρα της οικογένειας 

13 Μαρτίου 2020
Δημήτριος Π. Μαριόλης
Δικηγόρος – Ιστορικός

Πηγές
ΓΑΚ
https://oimaniateseinaipantou.blogspot.com/p/blog-page_176.html
https://www.benaki.org/index.php?option=com_collectionitems&view=collectionitem&id=108759&Itemid=&lang=el
https://maniatika.wordpress.com/

από maniatika

Από την Τσεροβά μεχρι την Δροσοπηγή....

Cerova
Το τοπωνύμιο του οικισμού είναι σλάβικο (<Cerova<cer,βουλγ. Δρυς).
Αναφέρεται για πρώτη φορά στο χάρτη του B.Agnese (1554) ως Carva, και στην συνέχεια στις πηγές από το 1695, ως το 1829.
Ο οικισμός δεν είχε πάντοτε την ίδια θέση.
Αρχική του κοιτίδα υπήρξε η «Παλιά Τσεροβά», στα νότια της σημερινής θέσης.
Ακριβής χρονολόγηση της μεταφοράς του δεν έχει γίνει, αλλά θεωρούμε πολύ πιθανό ότι συντελέστηκε στην διάρκεια του 18ου αιώνα.
Πάντως ο παλιός οικισμός δεν αναφέρεται στις απογραφές του 19ου αιώνα.
Συνεπώς μπορούμε να υποθέσουμε ότι είχε ερημώσει εντελώς.
Αντίθετα την ίδια εποχή ο νέος οικισμός εμφανίζεται ακμαίος από πληθυσμιακή άποψη.

Απογραφές
1844 Τσοροβάς 226 ψυχές Ι. Ραγκαβης Ελλ.
1853 Τζοροβάς 226
1861 Τσιροβά 274
1889 Τσεροβάς 318
1896 και Ιω. Νουχακις. Χωρογραφία( 3η εκδ.1901) 343
1907 337
1920 328
1928 328
1940 342
1951 204
1955 μετονομασία του οικισμού από Τσεροβα η, σε Δροσοπηγή, η (ΒΔ 20/9/1955, ΦΕΚ Α287/1955)
1961 148 ψυχές (συμπεριλαμβάνεται και η δική μου)
1971 93 ψυχές (συμπεριλαμβάνεται και η δική μου)
1981 66 ψυχές

Drivola (divola)
Ερημωμένος οικισμός σήμερα κοντά στην Τσεροβά.
Είναι πιθανό το τοπωνύμιο να συνδέεται με το γένος των Δηβολιάνων του Πολεμίτα στην Bassa Maina.
Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υποθέσουμε μετακίνηση πληθυσμού προς την περιοχή του οικισμού.
Αναφέρεται πρώτη φορά στην απογραφή του Grimani 1700, και σε άλλα σύγχρονα της Βενετικά τεκμήρια, και για τελευταία στο σημειωματάριο του Παπαδάκη χωρίς χρονολογία.
Κατά συνέπεια η ερήμωσή του συντελέστηκε στην διάρκεια του 18ου αιώνα.

Panagia di Vacha
Εμφανίζεται για μοναδική φορά στον κατάλογο (1618).
Τον ταυτίζουμε με την θέση Παναγίτσα στα ανατολικά του Βαχού.

Catrona (Cottrona)
Απαντάται στο Υπόμνημα (1655) και στην Notta delle ville.
Στην συνέχεια εξαφανίζεται από τις πηγές.
Λαμβάνοντας υπ όψιν την κατάσταση στους δύο παραπάνω πίνακες την ταυτίζουμε με την θέση Κοτρώνα, στα βορειοδυτικά της Δροσοπηγής (Τσεροβάς).

Από,
Πληθυσμός και οικισμοί της Μανης 15ος – 19ος αιώνας
Κώστας Κόμης Β΄ΕΚΔΟΣΗ
ΙΩΑΝΝΙΝΑ 2005
Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Επιστημονική Επετηρίδα Φιλοσοφικής Σχολής
Δωδώνη Παράρτημα αρ 57

Και η αναλυση του τοπονυμίου από τον υπογράφοντα
Τσεροβά-Τσερουβά σημαίνει Κλειδίον.

Το χωριό του στενού της Τσερουβάς από τους Τούρκους ονομαζόταν, Καρά-Ντουρού = Μαύρη Ράχη. Πιθανότατα από την αρχαίο-μακεδονική λέξη Άρραβα =πύλη-θύρα, η και την λέξη Χεραβός = χάσμα - άνοιγμα γης, όπως κατά Ησύχιον και την Καραβός = πύλη.

Με τον εκλατινισμό της Ελλάδας προέκυψε το σύγχρονο όνομα Cervix-Ceruva=Τσερουβά.

Γρηγόριος Παπαδοθωμάκος
ΟΥ ΤΙ ΔΑΝΟΣ

Aναγλυφη επιγραφή και η τοποθεσία Λαγκάδα.

Σε επιγραφή που βρίσκεται στο Μουσείο της Σπάρτης υπάρχει το παρακάτω κείμενο:

….ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΑ ΚΑΙ ΑΙΟΝΙΑ ΑΝΑΚΑΜΠΤΙΚΩΣ
ΑΠΟ ΜΕΝ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΜΥΚΛΙΟΥ ΤΟ ΑΜΠΕΛΙΟΝ ΤΟΥ ΓΕΡΑΝΟΥ
ΑΠΟ ΔΕ ΤΟΥ ΚΡΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟ ΑΓΡΙΑΜΠΕΛΟΝ ΤΗΣ ΔΑΨΝΟΥ
ΚΑΙ ΕΞ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΒΡΥΣΙΟΤΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑΝ ΧΩΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΑΓΡΙΑΜΠΕΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ
ΙΝΑ ΕΚΤΕΛΗ ΕΙ ΘΕΊΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΝΤΟΣ ΤΡΙΣΙ ΤΗΣ ΕΥΔΟΜΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΝ ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΠΕΜΠΤΙ ΕΝ ΤΕ ΤΩ ΝΑΩ ΚΑΙ ΕΝ ΤΩ ΤΑΦΩ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΕΙ ΔΕ ΤΙΣ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗΣΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΑΙ ΤΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΙΡΗΜΕΝΩΝ ΚΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
ΕΧΕΤΩ ΤΑΣ ΑΡΑΣ ΤΩΝ ΤΙ Η ΘΕΟΦΟΡΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΝΙΚΑΙΑ ΚΑΙ ΕΜΟΥ ΤΟΥ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥ.

ΕΤΟΥΣ ΙΝΔΙΚΤΙΟΝΟΣ…..
Η επιγραφή είναι χαραγμένη σε κιονίσκο, ο οποίος έχει ύψος 0,35 εκατοστά και διάμετρο 0,14 εκατοστά.
Σώζονται δέκα επτά σειρές από τις οποίες οι δέκα τέσσερεις ολόκληρες.
Η χρονολόγηση της είναι πριν από το 1449 μ.Χ., επειδή τότε παραχωρούνται τα κτήματα των Βρυσιοτών στον Ανδρόνικο Γεμιστό, υιό του Πλήθωνα, με χρυσόβουλο από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
Αυτή η πράξη προϋποθέτει την προγενεστέρα μεταβίβαση από την μητρόπολη Λακεδαίμονος στο κράτος.
Ο "ΓΕΡΑΝΟΣ" που αναφέρεται είναι ό σημερινός Αγερανός.
Η "ΚΡΑΝΟΥΠΟΛΙΣ" είναι η παλιά Καρυούπολις, και περιοχή των ΒΡΥΣΙΟΤΟΝ" η Φράγκα.
Μένει να ταυτοποιηθεί η τοποθεσία για την περιοχή "ΔΑΨΝΟΥ".

Ας εξετάσουμε λοιπόν τον Παυσανία γυρνωντας στο παρελθόν περίπου 1.650 χρόνια.
"Από δε του Καρνειου Σταδίους προελθόντι ως τριάκοντα, έστιν εν χωρίω Υψοις εν όροις ήδη Σπαρτιατών ιερόν Ασκληπιού και Αρτέμιδος επίκλησιν Δαφναίας."

Παυσανια Λακωνικά ΧΧΙV8

Kαι η μετάφραση :
Περίπου 5,5 χιλιόμετρα από το τον Κάρνειο, δηλαδή την παριοχή του Πασσαβά, υπήρχει μιά περιοχή που  ονόμαζαν "Υψοι", στα σύνορα με τούς Σπαρτιάτες, η πιο ελεύθερα από εκεί που ξεκινούσαν τα ορεινά τής περιοχής που οριζόταν από τους Σπαρτιάτες. Εκεί λοιπόν υπήρχε ιερό του Ασκληπιού και τής "ΔΑΦΝΑΙΑΣ" Αρτέμιδος.

όρος < αρχαία ελληνική ο ὅρος < το ὅριον (σημασία: όριο)
όρος < αρχαία ελληνική το ὄρος < ρήμα: ὄρνυμι (σημασία: σηκώνομαι)

Ας περιηγηθούμε και την περιοχή σήμερα:
Κατευθυνόμενοι πρός το Γύθειο, πριν φτάσουμε στα Ντεμιριάνικα, πηγαίνοντας προς Φράγκα, στα δεξιά μας ψηλά στο βουνό είναι το ξεμόνι Μοναστήρι ή Καταφύγγι, ή Γκρεμός.

Το 1618 βρίσκουμε στην επιστολή προς τον Δούκα του Νεβέρ την υπογραφή του Ιώσαφου

ιερομόναχου και ηγούμενου του Χέλμου(Γκρεμού).

6. Ιώσαφος ιερομόναχος και ηγούμενος Χέλμου.

Χαμηλά περνάμε τα λεβιάνικα τα Δεμιριάνικα και φτάνουμε στην περιοχή του "Κολαρά" (που παλιά αναφέρεται ότι υπήρχε "Χάνι"), και στου πασά την βρύση.

Η διαδρομή που προαναφέρεται λέγόταν και ισως λέγεται ακόμα"Λαγκάδα".

Πρόκειται για ενα στενό πέρασμα (φαράγγι) που το καλύπτει σε όλο του το μήκος ο ποταμός Σκύρας.

Είναι σχετικά αποδεκτό από εμενα ότι το περιγραφικό κείμενο του Παυσανία αλλα και η δική μου έρευνα και περιήγηση, συνάδουν προς την κατεύθυνση ότι προκειται για την ίδια περιοχή.

Προσθέτει σε αυτό η απόσταση απο την ΛΑΑΣ (5,5χλμ)που είναι η αυτή, αλλα και και η ονοματολογία, που ταυτίζεται.

Αρα τα ΥΨΟΙ και ο ΓΚΡΕΜΟΣ είναι ενα και το αυτό με διαφορά 16 αιώνων.

Εκείνο που χρήζει ερευνας είναι το είδος των σχέσεων Λααων και Σπαρτιατών, καθώς φαίνεται πώς ενας θύλακας η Λαας υπήρχε μέσα στην περιοχή ελέγχου των Σπαρτιατών.

Το πιθανόν είναι πώς οπως και με τούς άλλους περίοικους υπήρχε μια ιδιόμορφη αγαστή σχέση.

Γρηγόριος Παπαδοθωμάκος