Η Καρυούπολις στήν ιστορία τής Μάνης: O Πετρόμπεης μιλάει για την προσφορά της Μάνης στην επανάσταση του 1821

25 Μαρτίου 2020

O Πετρόμπεης μιλάει για την προσφορά της Μάνης στην επανάσταση του 1821

F. Aichholzer, Προσωπογραφία του Πετρόμπεη Mαυρομιχάλη. (Μουσείο Μπενάκη)

Εν Άργει 11 : Οκτωβρίου 1829
Είναι γεγονός ότι οι Μανιάτες αγωνιστές του 1821 δεν άφησαν απομνημονεύματα, ικανά να φωτίσουν ακόμη περισσότερο τη συμβολή της Μάνης στον απελευθερωτικό αγώνα της Πατρίδας κατά του Οθωμανικού ζυγού. Αυτό έχει συχνά ως αποτέλεσμα ορισμένοι, είτε από άγνοια είτε από σκοπιμότητα, να παραποιούν την ιστορία και μεθοδικά να υποβαθμίζουν (ή ακόμη και να αποσιωπούν) την προσφορά και τις θυσίες των Μανιατών.
Από αυτήν την άποψη, οι όποιες σωζόμενες μαρτυρίες των πρωταγωνιστών του Αγώνα, αποκτούν ιδιαίτερη ιστορική σημασία και βαρύτητα. Πολύ περισσότερο σήμερα, με αφορμή την ιστορική επέτειο της 17ης Μαρτίου 1821, αλλά και ενόψει της επικείμενης συμπλήρωσης των 200 χρόνων από εκείνη την εποχή και των συναφών εκδηλώσεων.

Μία τέτοια περίπτωση, σωζόμενης στα αρχεία αλλά σχεδόν άγνωστης μαρτυρίας, αποτελεί η τρισέλιδη επιστολή του Πετρόμπεη προς τον Καποδίστρια, μέρος της οποίας παρακάτω δημοσιεύουμε (από 11 Οκτωβρίου 1829, βλ. Γ.Α.Κ. Αρχείο Γενικής Γραμματείας, περιόδου Ι. Καποδίστρια. Φ. 222).
Εδώ ο Μαυρομιχάλης, που είχε δίπλα του τα ηρωικά μέλη της οικογένειας του και άλλους άξιους οπλαρχηγούς, περιγράφει τις ενέργειές του για την οργάνωση και την εξάπλωση του απελευθερωτικού αγώνα των Μανιατών στα 1821, από την ελεύθερη Μάνη στην απελευθέρωση της Καλαμάτας και σχεδόν ολόκληρης της Πελοποννήσου και της ανατολικής Στερεάς, με τον εξής μοναδικό τρόπο :

«..Ο καιρός Σ. Κυβερνήτα μας είναι προσδιορισμένος απ' όλον το Ελληνικό Έθνος, αφ' ου έστειλον τον υιόν μου και δούλον σας Αναστάσιον εις Τριπολιτζάν θυσιάσας αυτόν δια την πατρίδα εκουσίως, όπου και των Τούρκων τα όμματα εσφαλίσθησαν με κατράμι και δεν εφοδιάσθησαν.

Κατά τους 1821 Φεβρουαρίου : 10. Και πάλιν αμέσως έστειλον επίτηδες έναν μου ανηψιόν εις Κωνσταντινούπολιν, δίδοντας την είδησιν του υιού μας και δούλου Σας Γεωργάκη, και με μεγάλον κίνδυνον της ζωής του εδραπέτευσεν, καθότι ο ερχομός του Γεωργάκη επροξένησεν την επανάστασιν εις την Ελλάδα. Και έπειτα κατά διαφόρους πολέμους, και αρίστευσε και εκινδύνευσε εις τέλειον θάνατον, αφ'ού έπεσεν εις χείρας του Ιμβραήμη, αλλά η θεία Πρόνοια με ελυπήθη και τον ελευθέρωσεν.

Έπειτα εις το αυτό έτος 23 : Μαρτίου όπου εδιώρισα εις δύο κολόνας τα εμπειροπόλεμα όπλα της Σπάρτης, από το μέρος της δυνατής θέσεως Μπαρδούνιας και Μυστρός, αρχηγούς διορίζοντας τους αυτάδελφούς μου Κυριακούλη και Κωνσταντίνον, κυριεύοντας διά της παντοδυναμίας του Υψίστου, εκείνα τα απόρθητα μέρη αναιμωτί, όπου βέβαιον ήθελον πολεμούν ακόμη, με το να είναι δύσβατοι τόποι και πύργοι φοβεροί. Και εις την ίδια στιγμή αμέσως επροχώρησαν έως το Καλογεροβούνι, έξω της Τριπολιτζάς.

Εγώ δε μετά των λοιπών εκυριεύσαμεν την Μεσσηνίαν, σχεδόν όλην την Πελοπόννησον, επολιορκήσαμε τα φρούρια και του Λάλα ενδυναμώσαμεν και τα έξω Μεγάλα Δερβένια της Ρούμελης αφ' ου έγινε η φοβερή και λαμπρά μπατάγια του Βαλτετζίου, ήτις επισφράγισε δια της θείας προνοίας την τύχην της Ελλάδος.

Ο δε Κυριακούλης και Ηλίας έπειτα από την νίκην του Βαλτετζίου, εβεβαιώθημεν ότι κατεβαίνει ο Βερβεργιόνης και διάφοροι άλλοι πασάδες με αρκετά στρατεύματα να έμβουν εις τον Μωρέα, όπου βέβαιον και επροχωρούσαν, αμέσως τους εδιώρισα και επήγαν και τους αντίκρουσαν εξι μήνας με απείρους και φοβερούς πολέμους, κρατώντας εκείνα τα μέρη, όπου ήτον η Σωτηρία της Ελλάδος, έως ότου εκυριεύσαμεν την Τριπολιτζάν και Κόρινθον, όπου ήμουν και ο ίδιος ιν τέστα (δηλ. επικεφαλής). Τα δε λοιπά μύρια τοιαύτα, μέχρι την σήμερον σιωπώ..».

Ας είναι το παρόν μας, μία ιστορική συμβολή, ένας ελάχιστος φόρος τιμής και μνήμης προς τον ίδιο τον Μαυρομιχάλη και όλους τους προγόνους μας Μανιάτες αγωνιστές, χάρη στους οποίους εμείς σήμερα υπάρχουμε και ζούμε ελεύθεροι !!