27 Μαρτίου 2018

Νικήτας εξ Αμνείας

Ο Νικήτας γεννήθηκε το 785 στην Άμνια της Παφλαγονίας.
Ήταν εγγονός του Φιλαρέτου του Ελεήμονος και συγγραφέας του Βίου του. Το 801/802, σε ηλικία 18 ετών, έλαβε το μοναχικό σχήμα και το 821/822 συνέγραψε στην Καρυούπολη της Πελοποννήσου, όπου βρισκόταν εξόριστος, το μοναδικό γνωστό έργο του, το Βίο του αγίου Φιλαρέτου του Ελεήμονος.
Πέθανε πιθανώς στα μέσα του 9ου αιώνα.

1. Βιογραφικά στοιχεία
1.1. Γέννηση –Οικογένεια
Ο Νικήτας γεννήθηκε στις 17 Φεβρουαρίου 785 στην Άμνια, κωμόπολη της Παφλαγονίας.1
Ήταν εγγονός του Φιλαρέτου του Ελεήμονος (για την ακρίβεια τρίτος γιος του Ιωάννη, πρωτότοκου γιου του Φιλαρέτου). Περί το 788 η οικογένεια του Νικήτα μετεγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, καθώς μία από τις εξαδέλφες του, η Μαρία, επελέγη ως αυτοκρατορική σύζυγος του Κωνσταντίνου ΣΤ΄ (780-797) και ο γάμος τους τελέστηκε το Νοέμβριο του 788. Το 801/802, σε ηλικία 18 ετών, ο Νικήτας εγκατέλειψε την πατρική εστία και εκάρη μοναχός.
Συνέγραψε το Βίο του παππού του Φιλαρέτου, έπειτα από 20 χρόνια μοναστικού βίου, το 821/822 στην Καρυούπολη της Πελοποννήσου.
Εκεί βρισκόταν εξόριστος,2 άγνωστο από πότε. Το πιθανότερο είναι ότι εξορίστηκε εξαιτίας της μοναστικής του ιδιότητας, των εικονόφιλων αισθημάτων του και των συγγενικών δεσμών του με το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον της αυτοκράτειρας Ειρήνης, η οποία και αποκατέστησε το 787 τη λατρεία των εικόνων.
Ωστόσο, ακόμη δεν έχει ξεκαθαριστεί απόλυτα το θέμα της ιδεολογικής του τοποθέτησης στο ζήτημα της Εικονομαχίας και ο ρόλος που αυτή έπαιξε στην εξορία του. Μέχρι τότε ήταν ο τελευταίος επιζών της οικογένειας του Ιωάννη.
Υπήρξε μοναχός της μονής του Αγίου Γεωργίου Πραιποσίτου στην Κωνσταντινούπολη, όπου δώρισε την περιουσία του και ενταφιάστηκε.
1.2. Εκπαίδευση –Ανατροφή
Ελάχιστα γνωρίζουμε για τη μόρφωση του Νικήτα. Τα μοναδικά στοιχεία που ο ίδιος παραθέτει είναι ότι, όσο ήταν μικρός, τον περισσότερο χρόνο του τον περνούσε κοντά στον παππού του Φιλάρετο, ο οποίος πρέπει να υπήρξε και ο πνευματικός του πατέρας.
Παρ’ όλα αυτά, μπορούμε να υποθέσουμε ότι ο Nικήτας είχε λάβει επιμελημένη μόρφωση, καθώς μετά το γάμο της εξαδέλφης του με τον αυτοκράτορα Κωνσταντίνο ΣΤ΄ εθεωρείτο συγγενής του. Κάτι τέτοιο προκύπτει και μέσα από τον τρόπο γραφής του Νικήτα, που διακρίνεται για την υψηλή λογοτεχνική του ποιότητα και την άνεση στο χειρισμό της γλώσσας.

2. Δράση
2.1. Ιδεολογία
Η εξορία του Νικήτα στην Καρυούπολη της Πελοποννήσου θεωρείται ότι οφείλεται στα εικονόφιλα αισθήματά του.3 Το περίεργο όμως είναι ότι ο Νικήτας δεν κάνει οποιαδήποτε αναφορά στο έργο του στις εικόνες ή στην πρώτη αποκατάσταση της λατρείας τους το 787 από την αυτοκράτειρα Ειρήνη, τη στιγμή που αποτελούσε μέλος της ευρύτερης αυτοκρατορικής οικογένειας, γεγονός το οποίο έχει οδηγήσει ορισμένους μελετητές να θέσουν υπό αμφισβήτηση την εικονόφιλη ιδεολογία του.4 Αντίθετα, άλλοι ερμηνεύουν τη στάση του αυτή ως έκφραση μετριοπάθειας, ουδετερότητας ή αδιαφορίας του για την όλη θρησκευτική και πολιτική διαμάχη της εποχής του,5 ή ακόμα εντοπίζουν στοιχεία του αγιολογικού μοτίβου του αγίου-σαλού, οπότε αναφορές στις εικόνες και την εικονομαχική έριδα δεν θα άρμοζαν.6
2.2. Έργο – Βίος του αγίου Φιλαρέτου
Ο Βίος του αγίου Φιλαρέτου είναι το μοναδικό γνωστό έργο του Νικήτα.
Ήταν σε ηλικία επτά ετών (792) όταν πέθανε ο παππούς του, γι’ αυτό και χρειάστηκε να κάνει λεπτομερή έρευνα προκειμένου να συλλέξει το υλικό του Βίου, διαδικασία η οποία διήρκεσε 20 χρόνια, όπως ο ίδιος αναφέρει. Ο συγγραφέας μάς πληροφορεί ότι στηρίχθηκε για τη συλλογή του υλικού του στις προσωπικές του αναμνήσεις και εμπειρίες και τις διηγήσεις των γονέων του και των ευεργετηθέντων από το Φιλάρετο.
2.3. Λόγοι της συγγραφής
Ο Νικήτας συνέγραψε το Βίο του παππού του αφενός επειδή φαίνεται ότι είχαν μια στενή σχέση (ήταν ο αγαπημένος του εγγονός, παρότι ο Φιλάρετος πέθανε ενώ ο Νικήτας ήταν επτά ετών) και αφετέρου επειδή με αυτό τον τρόπο υπερασπιζόταν την ευρύτερη οικογένειά του και την αποκαθιστούσε πολιτικά και κοινωνικά, τη στιγμή που ο ίδιος βρισκόταν στην εξορία.
Κυρίως όμως ο Νικήτας συνέγραψε το Βίο του αγίου Φιλαρέτου με σκοπό να αποδείξει την αγιότητά του, όπως ο ίδιος χαρακτηριστικά δηλώνει μέσα στο έργο, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή δεν ήταν δεδομένη.
Ο Φιλάρετος δεν ήταν ούτε μοναχός ούτε κληρικός, δε μαρτύρησε, δε θαυματούργησε εν ζωή, αντίθετα ήταν ένας πλούσιος νυμφευμένος λαϊκός. Για το λόγο αυτόν και ο Βίος αποσκοπεί να τεκμηριώσει την αγιότητα του Φιλαρέτου μέσα από τη συνεχή περιγραφή της φιλευσπλαχνίας του, γι’ αυτό άλλωστε και στερείται ηθικοδιδακτικών νοημάτων και άλλων αγιολογικών τόπων.
3. Αποτίμηση του έργου του
Ο Νικήτας συνέγραψε περισσότερο μία οικογενειακή βιογραφία, θα λέγαμε, παρά ένα αγιολογικό κείμενο με την καθιερωμένη μορφή του είδους και της εποχής του. Πρόκειται στην ουσία για τη συρραφή των γεγονότων της ζωής του Φιλαρέτου και την κατάταξή τους σε αυστηρή χρονολογική σειρά.
Ο Βίος περιλαμβάνει πολλές ακριβείς και ρεαλιστικές πληροφορίες και λεπτομέρειες που είναι πολύτιμες για την αγροτική ιστορία του 8ου αιώνα, γι’ αυτό και έχει χαρακτηριστεί ως το βασικό έργο του είδους της «αγροτικής αγιογραφίας», το οποίο αποτέλεσε πρότυπο για πολλούς μεταγενέστερους Βίους αγίων.7
Ο Νικήτας μάς παρέχει συγκεκριμένα και χειροπιαστά στοιχεία για την περιουσία και τη ζωή ενός πλούσιου γαιοκτήμονα του 8ου αιώνα και παραθέτει πολύτιμα στοιχεία για τους συσχετισμούς δυνάμεων μεταξύ των πλουσίων και των μικρών ιδιοκτητών γης κατά την ίδια περίοδο, καθώς και για τη σταδιακή ισχυροποίηση των δυνατών.
Θεωρείται ένας ιστορικά αξιόπιστος Βίος, παρά τις ορισμένες ενδεχόμενες υπερβολές του συγγραφέως,8 καθώς και ένα από τα πλέον δημοφιλή αγιολογικά κείμενα.
Η διήγηση του Νικήτα χαρακτηρίζεται από τα πρωτότυπα αγιογραφικά στοιχεία, σε συνδυασμό με την απλότητα και την κομψότητα του ύφους, τα οποία προκαλούν το θαυμασμό του αναγνώστη.
Για όλα τα παραπάνω θεωρείται ένα καινοτόμο έργο του 9ου αιώνα.
Συγγραφή : Βάθη Θεοδώρα

Παραπομπές
1. Για την Άμνια της Παφλαγονίας, βλ. Belke, K. – Mersich, N., Paphlagonien und Honorias (Tabula Imperii Byzantini 9, Wien 1996), σελ. 170-171.
2. Η Auzepy, M.-F., “De Philarete, de sa famille et de certains monasteres de Constantinople”, Jolivet, J. – Kaplan, Μ. – Sodini, J.-P. (επιμ.), Les saints et leur sanctuaire: textes images et monuments (Byzantina Sorbonensia 11, Paris 1993), σελ. 117-135, ιδ. 123, διαβλέπει πολιτικά κίνητρα στην εξορία του Νικήτα. Διατυπώνει την «αδύναμη» υπόθεση ότι η χρονολογία που ο Νικήτας εξορίστηκε είναι το 830 και ότι αιτία υπήρξε η συγγένειά του –ως θείου– με την Ευφροσύνη, η οποία νυμφεύτηκε με τη βία τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Β΄ (820-829), ενώ το συγγενικό περιβάλλον της διώχτηκε στη συνέχεια από το Θεόφιλο (829-842).
3. Οι Fourmy, M.H. – Leroy, M., “La Vie de S. Philarete”, Byzantion 9 (1934), σελ. 85-170, ιδ. 97, και ο Γιαννόπουλος, Π. Α., «Παρατηρήσεις στο “Βίο του αγίου Φιλαρέτου”», Βυζαντινά 13:1 (1985), σελ. 489-503, εδώ 501-502, οι οποίοι εικάζουν ότι ο Μιχαήλ Β΄ μπορεί να εξόρισε το Νικήτα, όταν μετά την επανάσταση του Θωμά του Σλάβου έλαβε σκληρά μέτρα εναντίον των μοναχών.
4. Ο Γιαννόπουλος Π. Α., «Παρατηρήσεις στο “Βίο του αγίου Φιλαρέτου”», Βυζαντινά 13:1 (1985), σελ. 489-503, ιδ. 492, θεωρεί πιθανότερη την εξορία του Φιλαρέτου από τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Β΄ (820-829). Όμως, η εικονολατρική του ιδεολογία έχει αμφισβητηθεί από πολλούς μελετητές. Βλ.
Ševčenko I., “Hagiography of the Iconoclast Period”, Bryer, A. – Herrin, J. (επιμ.), Iconoclasm (Papers given at the Ninth Spring Symposium of Byzantine Studies, University of Birmingham, March 1975) (Birmingham 1977), σελ. 113-131, ιδ. 126-127, ο οποίος αμφισβητεί τα εικονόφιλα
αισθήματα του Νικήτα, καθώς και το γεγονός ότι μπορεί να εξορίστηκε εξαιτίας τους από ένα μετριοπαθή εικονομάχο αυτοκράτορα όπως ο Μιχαήλ Β΄, ο οποίος δεν προέβη γενικά σε διώξεις εικονοφίλων. Την άποψή του αυτή συνεπικουρεί και η Auzépy, M.-F., “De Philarète, de sa famille et de certains monastères de Constantinople”, Jolivet-Lévi, J. – Kaplan, Μ. – Sodini, J.-P. (επιμ.), Les saints et leur sanctuaire à Byzance: textes images et monuments (Byzantina Sorbonensia 11, Paris 1993), σελ. 117-135, ιδ. 121, παρατηρώντας ότι τα ονόματα των απογόνων του Φιλαρέτου έχουν ως επί το πλείστον σχέση με άνθη και δεν προέρχονται από αγίους της εποχής, ενώ και οι μονές όπου ενταφιάστηκαν τα μέλη της οικογένειας του Φιλαρέτου είχαν ιδιαίτερο κύρος και δύναμη κατά την Εικονομαχική περίοδο.
5. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει αναφορά στις εικόνες εκλαμβάνεται από το Γιαννόπουλο, Π. Α., «Παρατηρήσεις στο “Βίο του αγίου Φιλαρέτου”», Βυζαντινά 13:1 (1985), σελ. 489-503, ιδ. 501-502, ως απόδειξη της μετριοπαθούς στάσης του Νικήτα.
6. Πρόκειται για την άποψη των Kazhdan, A. – Sherry, L. – Angelidi, C., A History of Byzantine Literature (650-850) (Athens 1999), σελ. 281-294, ιδ. 289-290.
7. Όπως για παράδειγμα για τους Βίους του Πέτρου Ατρώας, του Νικηφόρου Μηδικίου, των Δαυίδ, Συμεών και Γεωργίου της Λέσβου κ.ά., βλ. Kazhdan, A. – Sherry, L. – Angelidi, C., A History of Byzantine Literature (650-850) (Athens 1999), σελ. 281-294, ιδ. 290.
8. Ševčenko, I., “Hagiography of the Iconoclast Period”, Bryer, A. – Herrin, J. (επιμ.), Iconoclasm (Papers given at the Ninth Spring Symposium of Byzantine Studies, University of Birmingham, March 1975) (Birmingham 1977), σελ. 113-131, ιδ. 126.

Βιβλιογραφία :
Belke K., Mersich N., Paphlagonien und Honorias, Wien 1996, Tabula Imperii Byzantini 9
Delehaye H., Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae. Propylaeum ad Acta Sanctorum Novembris, Bruxelles 1902
Kazhdan A., Sherry L., Angelidi C., A History of Byzantine Literature (650-850), Athens 1999
"Makarios, αρ. 4672", Lilie, R.-J. et al. (eds), Prosopographie der Mittelbyzantinischen Zeit. Erste
Abteilung (641-867), Berlin – New York 2000, 120-123
Ševčenko I., "Hagiography of the Iconoclast Period", Bryer, A. –Herrin, J. (eds), Iconoclasm (Papers given at the Ninth Spring Symposium of Byzantine Studies, University of Birmingham, March 1975),
Birmingham 1977, 113-131
Auzépy M.-F., "De Philarète, de sa famille et de certains monastères de Constantinople", Jolivet-Lévi, C. –
Kaplan, M. –Sodini, J.-P. (eds), Les saints et leur sanctuaire à Byzance: textes images et monuments,
Paris 1993, Byzantina Sorbonensia 11, 117-135
Γιαννόπουλος Π., "Παρατηρήσεις στο “Βίο του αγίου Φιλαρέτου”", Βυζαντινά, 13:1, 1985, 489-503
Poljakova S.V., "Fol'klornyj sjuzet o scastlivom glupce v nekotoryh pamjatnikah agiografii VIII v.",
Vizantijskij Vremennik, 34, 1973, 130-136
Rydén L., "The revised version of the "Life of St. Philaretos the Merciful" and the "Life of St. Andreas Salos"", Analecta Bollandiana, 100, 1982, 485-495
Rosenqvist J.O., Rydén L., Ryda S., "Filaretos den Barmhartiges vita: ett editions-projekt i tre delar",
Bysantska sallskapet Bulletin, 13, 1995, 18-28
Vasiliev A.A., "Zitie Filareta Milostivogo", Investija Russkago Archeologiceskago Instituta v
Konstantinopole, 5, 1900, 49-86
Νικήτας, Βίος αγίου Φιλαρέτου, Fourmy, M.-H. – Leroy, M. (eds), "La Vie de S. Philarete", Byzantion 9,1934
Fourmy M.-H., Leroy M., "La vie de s. Philarete", Byzantion, 9, 1934, 85-170 [text 112-167]


Δικτυογραφία :
BB 34 (1973) | Византийский Временник Российской Академии Наук
http://vremennik.biz/BB%2034%20(1973)
PHILARETOS THE MERCIFUL
http://www.doaks.org/saints2/dohp.asp?cmd=SShow&Key=117
Μαρτυρίες γιὰ τὴ ν εἰ κονομαχικὴ ἔ ριδα στὴ ν Πελοπόννησο. Προβλήματα καὶ προσεγγίσεις
http://www.byzsym.org/index.php/bz/article/view/861Житие Филарета Милостивого
http://www.krotov.info/acts/08/2/filaret.html

Παραθέματα
Ταῦτα ἐγὼ θεασάμενος Νικήτας ὁ ἔγγονος καὶ υἱὸς πνευματικὸς τοῦ ἁγίου μου πάππου, ἔτη δέκα διατρίψας ἐν τῷ οἴκῳ μου, τάς ἐντολὰς τοῦ πάππου μου κατὰ νοῦν ἔχων ἐν τῇ καρδίᾳ μου καὶ κατὰ δύναμιν ἐργαζόμενος, χρόνων ὧν ὀκτὼ καὶ δέκα γενόμενος, ἀπόδρασα ἐκ τοῦ οἴκου μου, καὶ ἐγενόμην μοναχός. Μετὰ δὲ εἴκοσι χρόνους τῆς ἐμῆς ἀποταγής, ἀκριβὼς ἐρευνήσας τάς ἀρετὰς
τοῦ πάππου μου καὶ τὴν καλὴν ἀναστροφὴν αὐτοῦ, ἃ μὲν αὐτόπτης ἐγενόμην, ἃ δὲ ἤκουσα παρὰ τῶν ἐμῶν γονέων μεθ’ ὅρκωνδιηγουμένων, ἃ δὲ παρὰ τῶν πενήτων πληροφορηθεὶς συνεγραψάμην τὸν βίον αὐτοῦ ἔτους ʹστλʹ ἐν ἐξορίᾳ ὧν ἐν Πελοποννήσω, ἐν Καριουπόλει.
Fourmy, M.‑H. – Leroy, M., “La Vie de S. Philarete”, Byzantion 9 (1934), σελ. 165.

Ὁ δὲ τούτου ἔγγων καὶ πνευματικὸς υἱὸς Νικήτας, ὁ λαβῶν τάς πολλὰς εὐλογίας παρὰ τοῦ πάππου αὐτοῦ, μικρὸς τῇ ἡλικίᾳ
ὑπάρχων, ὠς ἐτῶν ἑπτά, εἰς τὴν τρίτην ἡμέραν καθεύδων ἐπὶ τῆς κλίνης αὐτοῦ, ἐγένετο ἐν ἐκστάσει καὶ ἠρπάγη εἰς τὸν ἐκεῖθεν κόσμον καὶ εἶδε τάς τε κολάσεις καὶ τὸν ποταμὸν τὸν πύρινον βαθὺν πάνυ [...] ἐθεάσατο δὲ καὶ τὸν πάππον αὐτοῦ ἐν μέσῳ τῶν φυτῶν καὶ καθεζόμενον ἐπὶ θρόνου χρυσοῦ πεποικιλμένου διὰ λίθου τιμίου καὶ σμαράγδου, ἐνδεδυμένον καὶ αὐτὸν στολὴνλευκὴν [...]
Fourmy, M.‑H.‑Leroy, M., ʺLa Vie de S. Philareteʺ, Byzantion 9 (1934), σελ. 162‑163.

http://asiaminor.ehw.gr/forms/filePage.aspx?lemmaId=5532

3 Μαρτίου 2018

Οι Μανιάτες οικιστές τής Ελαφονήσου, η κτίση του Αγίου Σπυρίδωνα,

ΟΙ ΞΑΚΟΥΣΤΟΙ ΓΡΗΓΟΡΑΚΗΔΕΣ ΚΑΙ Ο ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ Π. ΓΕΡΑΚΑΡΑΚΗΣ
Γενεαλογικό δέντρο οικογενείας Πασχάλη ΓΕΡΑΚΑΡΑΚΗ, και Φλωρούς Δραγονάκου-Γρηγοράκη, όπου αρχίζει η οικογένεια των Πασσιάνων στην Ελαφόνησο.
Σκουτάρι Μάνης, Λακωνία, φωτ. https://en.wikipedia.org/wiki/Skoutari,_Laconia








 Μελβούρνη: Τού ανταποκριτή τής Ελαφονήσου Τζώρτζη Πασσάκου. 


Ο Πασχάλης ΓΕΡΑΚΑΡΑΚΗΣ γεννήθηκε στο Σκουτάρι Μάνης Λακωνίας το 1799. Είχε ένα αδελφό, το Λυμπέρη, ο λεγόμενος κουρσάρος της Τζιάς. Εκείνη την εποχή, όποιος είχε κάποια γαλιότα (μικρό πλοιάριο)και προσέφερε για τον αγώνα της πατρίδος τον έλεγαν κουρσάρο.
Η γυναίκα του Πασχάλη Γερακαράκη, ήταν η Φλόρα ή Φλορού Δραγονάκου-Γρηγοράκη.
Η Φλόρα είχε τρία αδέλφια: τον καπετάν Μιχάλη μπουρλοτιέρη και αργότερα τον βρίσκουμε στη στεριά, μαζί με τα δυο του αδέλφια Γιώργη και Δημήτρη με δικά τους σώματα, να πολεμούν τους Τούρκους στο Μοριά.
Ο Πασχάλης Γερακαράκης έχτισε τον Άγιο Σπυρίδωνα στην Ελαφόνησο τα εγκαίνια του οποίου έγιναν 9 Ιουλίου 1858.
Ο Πασχάλης και η Φλορού, είχαν μια κόρη τη Μαρίτσα, την οποία παντρεύτηκε ο Τζώρτζης Πασσάκος, προπάππος του πατέρα μου. Το σπίτι τους ήταν στο Κοντογόνι το σημερινό Νικ. Χ. Αρώνη (Κουβαρακονικόλα), που σήμερα το κατέχουν οι κληρονόμοι.
Ο Πασχάλης και οι απόγονοί του είναι θαμμένοι ένα γύρω στον Άγιο Σπυρίδωνα.

Πασχάλης ΓΕΡΑΚΑΡΑΚΗΣ
Κάθε τόπος έχει και κάτι το ξεχωριστό να δείξει σαν στολίδι, που τον κάνει πιο όμορφο, και του προσφέρει κάποια μεγαλύτερη διασημότητα και τον κάνει πιο φημισμένο. Το στολίδι του Λαφονησιού, όπως όλοι γνωρίζουμε και όχι μόνο, είναι ο Άγιος Σπυρίδωνας.
Σχεδόν οι περισσότεροι έχουν παντρευτεί και βαφτιστεί εκεί. Αλλά το κάθε τι έχει και μια ιστορία, που στην περίπτωση του Αγίου Σπυρίδωνα, είμαι σίγουρος ότι πολύ λίγοι γνωρίζουν και καλό είναι αυτή την ιστορία, να την μάθουν οι μεταγενέστεροι για να μη χαθεί.
Αν κοιτάξεις στην ανατολική πλευρά πάνω από την κεντρική πόρτα, υπάρχει εντοιχισμένη πλάκα που γράφει τα ονόματα Πασχάλης Γερακαράκης και Φλωρού Δραγονάκου 1858.
Αλλά ας πιάσουμε το κουβάρι να το ξετυλίγουμε από την άκρη. Να δούμε ποιος ήταν ο Πασχάλης Γερακαράκης με τη σύζυγό του Φλορού Δραγονάκου-Γρηγοράκη.
Ο Πασχάλης Γερακαράκης γεννήθηκε στο Σκουτάρι της Μάνης το 1799. Υπήρξε αγωνιστής για την ελευθερία της πατρίδας το 1821. Στη θάλασσα ήταν κυβερνήτης της γαλιότας του πλοίου “ΑΓ.ΓΕΩΡΓΙΟΣ” με 34 άνδρες πλήρωμα δυο κανόνια και πολλά λιανοντούφεκα.
Αφού τελείωσε η αποστολή του στη θάλασσα, πηγαίνει στην ξηρά ως ανθ/γός και καταλήγει στο τάγμα ακροβολιστών ως υπολοχαγός. Η σύζυγός του Φλορού επίσης Μανιάτισσα, ήταν αδελφή των αγωνιστών καπετάν Μιχάλη, Γεωργίου, και Δημητρίου.
Ο καπετάν Μιχάλης έπεσε ηρωικώς στη μάχη του Ναυπλίου. Η πατρίδα για να τον τιμήσει του έδωσε τον βαθμό του στρατηγού. Τα δυο αδέλφια που έμειναν και συνέχισαν τον αγώνα κατά των Τούρκων. Αυτά πιστοποιούνται το 1835, από το Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Είναι καταγεγραμμένα στο βιβλίο του Γούδα, “Βίοι παράλληλοι” σελ 35.
Όταν ο Πασχάλης Γερακαράκης εγκαταστάθηκε στην Ελαφόνησο, ήθελε να χτίσει τον Άγιο Σπυρίδωνα στις Πλάκες. Βλέπει στ' όνειρό του τον Άγιο, να του λέει να χτίσει το ναό του στο νησάκι που είναι σήμερα. Τότε ήταν αποκομμένο από το υπόλοιπο νησί. Δεν του άρεσε η τοποθεσία που του υπέδειξε ο Άγιος και συνέχισε τις εργασίες στις Πλάκες.
Και πάλι βλέπει τον Άγιο να του λέει τα ίδια λόγια. Τότε κατάλαβε ότι δεν γίνεται αλλιώς και αποφάσισε να χτιστεί στη σημερινή του θέση.

Για να γνωρίσουμε καλύτερα τον Πασχάλη Γερακαράκη
“Τοίς ευγενεστάτοις άρχουσι και προκρίτους τής νήσου Ύδρας. Προλαβόντως εις Άργος έλαβον έ'ν ευγενές σας αλλά συγχρόνως 'επισυμβάσαι και 'επιπολάσασαι γνωσταί υμίν περιστάσεις και δεινά δέν μοί έδωσαν καιρόν νά κάμω μέχρι τούδε την 'απάντησιν. Ήδη δε, τή θεία συναίρσει και ευδοκία εξωμαλίσθησαν και τα ενταύθα και το σύστημα έλαβε στερεωσίν του, και αρμόζουσαν μορφήν ως τα παραστατικά μέλη των νήσων σας, θέλει σας πληροφορήσω εις πλάτος και ούτως ελπίζομεν εις θεόν τη κοινή συμπονοίας και ενασχολία τα πάντα να ευοδωθώσει και να λάβωσει την κατ'ευχήν μορφήν και πρόοδον. Ο δε αδελφικόν μοι επιφέρων ημέτερος Πασχάλης Γερακαράκης, Μανιάτης με το να έρχεται αυτόθι με την γαλιότα του δια να απεράσει κατά τα μέρη του Λεβάντε, παρακαλώ ως χαρακτήρ τίμιος όπου είναι και μεγάλως την πατρίδα εδούλευσεν και εν αυτώ οικείος μου να λάβει την αδελφικήν σας δεξίωσιν και να τον εφοδιάσετε με διαβατήριον θαλάσσιον, δια να έχει ελευθέραν και ανενόχλητον την διάβασιν και ταξιδιόν του, και την αναγκαίαν υπεράσπισιν από τας φιλικάς και ομογενείς δυνάμεις. Μη λείψετε παρακαλώ να μοι γράφετε συνεχώς τα της ποθητής σας υγείας αίσια κάθε ω τάξιον και δυνατήν μοι αφίωσίν σας. Τα κατά των εν Κορίνθων εχθρών μέχρι τούδε καλώς και ήδη όπου τα εσωτερικά έλαβον καλήν μορφήν θέλει λάβωσι την τέλειαν πρόοδον μάλιστα και την σύγχρονον κίνησιν της ναυτικής δυνάμεως περί ης δεν είναι αμφιβολίαν ότι θέλει κάμετε όλη την ταχυτάτην ενέργειαν. Μένω με όλην την ειλικρίνειαν ο αδελφός.
Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης
Μύλους 7 Αυγούστου 1822

Ημείς οι πρόκριτοι της νήσου Ύδρας δηλοποιούμεν ότι ο επιφέρων το παρών καπετάν Πασχάλης Γερακαράκης καπετανεύων την γαλιόταν ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ με σημαίαν Ελληνικήν, με την ναυτικήν του συνοδείαν, άνθρωποι συν τω ιδίω τριάκοντα τέσσαρες (34) έχων κανόνια δυο (2) και πολλά άλλα άρματα προς διευθέντεσίν των, αναχωρεί εκ του λιμένος τούτου δια τα Ψαρά και δια Τήνον, και επιστροφήν ενταύθα. Όντες δε τιμίου χαρακτήρος οι άθρωποι ούτοι παρακαλούμεν όλους τους ομογενείς και φιλικάς εξουσίας ίνα μη τοις δοθεί παραμικρόν εμπόδιον, αλλά να έχωσιν ελευθέραν και ανενόχλητον την διάβασιν και ταξίδιόν του, και μάλιστα να τοις προσφέρθεί χρείας τυχούσης πάσα υπεράσπισης και αζημίωτον βοήθειαν. Εδόθη δε το παρών κατά πληροφορίαν και αίτησιν του
γενναιοτάτου κυρίου Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, σήμερον τη δωδεκάτη (12) Αυγούστου του 1822 εν Ύδρα.
Οι πρόκριτοι της νήσου Ύδρας.

ΔΙΑΤΑΓΜΑ
Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1837 σελ. 84.
Διορίσθη ο Πασχάλης Γερακαράκης εις βαθμόν ανθ/γού εις το 4ον ελαφρόν τάγμα πεζικού.
28 Μαΐου 1837 Βασιλεύς ΟΘΩΝ.

Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1837 σελ. 151
Μετατίθεται ο Πασχάλης Γερακαράκης ανθ/γός απο το 4ον εις το 5ον τάγμα πεζικοί-ιππικού
Εν Αθήναις 27-6-1838 Βασιλεύς ΟΘΩΝ.

Διάταγμα του στρατού αριθμός νιι
Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1838 σελ. 19.
Μετατίθεται ο ανθ/γός Πασχάλης Γερακαράκης απο το 5ον τάγμα ελαφρού πεζικού εις το 6ον ακροβολιστών. Μετατίθεται εκ της πρώην εθνοφρουράς, εις την φάλαγγαν.

Διάταγμα του στρατού αριθμός νιιι σελ 94.
Τίθεται εκ νέου εις ενέργειαν ο υπολ/γός Πασχάλης Γερακαράκης εκ Σκουταρίου και κατατάσσεται εις την νεοσχηματισθείσαν 4ην τετραρχίαν απολαμβάνων του βαθμού του ως αξιωματικός της φάλαγγας.
Εν Αθήναις τη 18-9-1839
Βασιλεύς ΟΘΩΝ.

Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1860 σελ.102
Οριστικοί κατάλογοι του νομού Λακωνίας των εχόντων προσόντα ενόρκων πολιτών δια το έτος 1860 Ο Πασχάλης Γερακαράκης μόνιμος κάτοικος Ελαφονήσου κτηματίας ετών 61 αξία ακινήτου περιουσίας πέντε χιλιάδων (5000) δρχ. Ετήσιον εισόδημα χιλίων (1000) δρχ.

Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1861
Οριστικοί κατάλογοι των εχόντων προσόντα ενόρκων του νομού Λακωνίας Πασχάλης Γερακαράκης μόνιμος κάτοικος Ελαφονήσου ετών 62 κτηματίας αξία ακινήτου περιουσίας πέντε χιλιάδων (5000) δρχ. Ουδαμόν αναφέρεται όνομα ενόρκου εις Ελαφόνησον πλην του Πασχάλη Γερακαράκη ο οποίος έχει μεγάλην ακίνητον περιουσίαν πάνω στο νησί. Ο Πασχάλης Γερακαράκης γεννημένος στο Σκουτάρι Μάνης Λακωνίας το έτος 1799 είναι θαμμένος κάπου στον Άγιο Σπυρίδωνα Ελαφονήσου. Εκεί είναι θαμμένοι αρκετοί που προέρχονται από την οικογένεια.

ΝΟΜΟΣ Περί παραχωρήσεως Εθνικών γαιών εις τους φαλαγγίτες.
Θέλοντας να δώσωμεν ασφαλή και διαρκή ύπαρξην εις τους ήδη φαλαγγίτες καταταχθέντας και εις εξής καταχθησομένους αξιωματικούς και εις τας οικογενείας των διά παραχωρήσεως Εθνικών γαιών και άλλων ακινήτων φθαρτών κτημάτων εις εντελή ιδιοκτησίαν των και έχοντες ιδίως προ οφθαλμών το ημέτερον διάταγμα από 28 Ιανουαρίου έως πρώτη (1) Ιουνίου 1834 περί παραχωρήσεως ακαλλιεργήτους μεν αλλά καλλιεργισήμων γαιών προς τους μη εν ενεργεία ένδε εις αξιωματικούς κλπ του ημετέρου κατά γην και θάλασσαν στρατού προς αμοιβήν των κατά των υπέρ ανεξαρτησίας αγώνα εκδουλεύσεων των ακούσαντες την γνώμην του Ημετέρου Συμβουλίου της της Επικρατείας αποφασίσαμεν και διατάσσομεν ως έπεται.


Άρθρον 1. Έκαστος εις την φάλαγγαν προ της δημοσιεύσεως του παρόντως νόμου, ήδη κατεταγμένος αξιωματικός, όστις ως τοιούτος λαμβάνει μισθόν από το Εθνικόν Ταμείον, δύναται εάν θέλει παραιτούμενος του μισθού του να λάβει υπό την πλήρη ιδιοκτησίαν του γην ή κτήμα φθαρτόν μέχρι τούδε εθνικόν υπό τους εξής όρους. Ο Πασχάλης Γερακαράκης έχει τα προσόντα ένόρκου δια την επαρχίαν Επιδαύρου Λιμηράς συμφώνως προς το εδάφιον 4 του αριθμού 45 του οργανισμού των Δικαστηρίων.
Εφημερίδα Κυβερνήσεως 1860 σελ. 102
Αγερανός. Το Πυργοκάστελλο του Αντωνόμπεη Γρηγοράκη ( Φωτ. από το βιβλίο:
Δρ. Μέντης Κων/νος «Η Ωραιόσπηλη και Πυργοστόλιστη Μάνη )
Καπετάν Μιχάλης Δραγονάκος- Γρηγοράκης. Αδελφός της Φλόρας Δραγονάκου -Γερακαράκη.
Ο Καπετάν Μιχάλης δεν ησύχαζε, αναζητούσε ευκαιρία να κτυπηθεί με τη Τουρκική αρμάδα.
Έτσι με το πυροβολικό ΦΛΟΓΑ βγαίνει σε αποστολή στις 14 Ιανουαρίου για την εκστρατεία του Πατραϊκού και την ναυμαχία των Πατρών. Βεβαίωση της βουλής των Ψαρών.
Αναχωρεί εκ της νήσου μας σήμερον ο καπετάν Μιχάλης με τη σακολέβα του ονομαζόμενη “Φλόγα” η οποία είναι κατασκευασμένη μπουρλότο.
Έχει συντρόφους συν τω ιδίω 16 δι'ο προς πιστοποίησιν πάντων ίνα μείνωσιν απείρακτοι και διαφεντευμένοι από κάθε φιλικήν σημαίαν όπου ήθελον απαντήσει. Δεδώκαμεν το παρών εσφραγισμένον παρά της κοινής καγκελαρίας.
Ψαρά 14 Ιανουαρίου 1822.
Τούτο είναι βέβαιον γιατί ο υποπ/ρχος Ιωάννης Θεοφιλόπουλος που καταγράφεται στο πλήρωμα στην καταδρομήν του Ελλησπόντου είναι στον Πατραϊκόν μπουρλοτιέρης.
Τελικά παίρνει μέρος με το “Φλόγα” στην ανατίναξη των Βασσέλων στην Τένεδο συντροφικά με τον Κων/νο Κανάρη.
Περνώντας ο Άγγλος Χάμιλτον από τα Ψαρά ζήτησε να γνωρίσει τους πυρπολητάς.
Ο Κανάρης στάθηκε τυχερός γιατί το μπουρλότο του μπόρεσε να προσδεθεί στα ξάρτια της τούρκικης ναυαρχίδας, και να την κάψει.
Το μπουρλότο του καπετάν Μιχάλη ξεκόλλησε αλλά έκανε μεγάλη ζημιά στους Τούρκους, γιατί το καιόμενο μπουρλότο έσπρωξε ο αέρας στο άλλο καιόμενο του Κανάρη, και έκαψαν όλες τις σωσίβιες βάρκες με τους Τούρκους που έφευγαν να σωθούν.
Όταν κάηκε η σακολέβα του γράφτηκε και το τέρμα της ηρωικής ναυτικής δράση του Μαραθονησιώτη, και συνέχισε στη στεριά τον αγώνα. Το Έθνος τον ονόμασε Στρατηγό.
Η τόλμη του υπήρξε ασυναγώνιστη, και αναζητούσε τους χώρους της σκληρής προσωπικής παλικαριάς. Χωρίς καράβι βγήκε στο Μοριά και ενωθεί με το σώμα των αδελφών του Γιώργη και Δημητρίου και έγινε ήρωας νέων κατορθωμάτων.
Ο ιστορικός Γούδας (βίοι παράλληλοι σελ. 36) γράφει.
Τη δε οικογενεία των Γρηγοράκηδων ήτο πατροπαράδοτον το μίσος των κατά των Τούρκων. Έτσι και ο Μιχαήλ Δραγονάκος -Γρηγοράκης, αφού δεν ηδυνήθη να κορέσει την επιθυμίαν του δια θαλάσσης εγκατέλειψεν την θάλασσαν και μετέβη στην ξηράν, στρατολογήσας ικανούς άνδρας, ερίφθει εις τας μάχας φονεύων αρκετούς Τούρκους. Εύρεν ένδοξον θάνατον εν τη πολιορκία του Ναυπλίου. Προ ταύτης δε ηνδραγάθησεν ως εμάθαμεν και εν Τριπόλει, εθαυμάσθει μάλιστα δια την ανδρείαν του, σώζων τας στο Άργος τον Ηλία Κατσάκο-Μαυρομιχάλη, όταν ο Γρηγοράκης ξιφήρης εφόνευσεν Τούρκον αξιωματικόν σώζωντας τον εφάμιλλον Μαυριχάλην. Έτσι μυθικά πολεμώντας, σκοτώθηκε νέος για τη λευτεριά της Πατρίδος αφήνοντας συνεχιστές τ'αδέλφια του.
Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι πιστοποιούμεν ότι ο Μιχαήλ Δραγονάκος -Γρηγοράκης, υπηρέτησεν την πατρίδα με τον βαθμό του στρατηγού, και υπό την οδηγίαν του εις τας μάχας της Πελοποννήσου κατά του Δράμαλη εφονεύθη στην Πολιορκίαν του Ναυπλίου δια την ανεξαρτησίαν της Πατρίδος.
Εν Αθήναις 11 Οκτωβρίου 1835.
Λ. Μοναρχίδης , Θ.Κολοκοτρώνης, Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, Τζανετάκης, Γρηγοράκης.

(Γούδας βίοι παράλληλοι σελ. 35).

Σημείωση: Ο ΤΖΩΡΤΖΗΣ ΠΑΣΣΑΚΟΣ, ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ ΤΗΣ ΤΟΠΙΚΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ Σ.Ε.Ε., ΤΙΜΗΘΗΚΕ ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ, ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΤΟΠΟ

Κοινοποίηση από Σ.Ε.Ε, (https://www.facebook.com/sepistimonwnelafonisou)