Πύρριχος - Λάας - Οίτυλo

Στην κορυφή του όρους Ασία, που σήμερα ονομάζεται λόφος του Πασσαβά βρισκόταν η πανάρχαια πόλη Λάς. Στην δωρική γλώσσα λάς σημαίνει λίθος. Σύμφωνα με μία παράδοση την πόλη ίδρυσαν, άνθρωποι που δημιουργήθηκαν από τους λίθους που έριχναν ο Δευκαλίων και η Πύρρα μετά τον κατακλυσμό. Όπως αναφέρει η μυθολογία , για να δημιουργηθεί το ανθρώπινο γένος έριχναν λίθους και γεννιόταν άνθρωποι. Πιθανόν κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους να δημιούργησαν και την πόλη Λάσσα στο Θιβέτ. Συγκεκριμένα η Λάς και η Λάσσα , σύμφωνα με τις παραδόσεις χτίστηκαν από τον Λάς. Το όνομα λάς είναι αρχαία πελασγική λέξη και σημαίνει «πνεύμα» ή «ουράνιος».

Την γεωμετρική εποχή η Λάς εγκαταλήφθηκε, και επανιδρύθηκε σε τοποθεσία μεταξύ του όρους Ασία (Πασσαβάς), Ίλιον(Μαστρολέου), Κνακάδιον (Ταρμπολιάς). Δεν πρέπει να μην συνδέσουμε και την επίσης πανάρχαια πόλη Πύρριχος με την Πύρρα, καθώς επίσης και την γειτονική με την Λάς Ασίνη με το όρος Ασία.Η σημερινή περιοχή Καμάρες αποτελούσε ανέκαθεν αναπόσπαστο μέρος της πόλης Λάς, που έφτανε μέχρι το ιερό του Διός, στις εκβολές του ποταμού Σκύρα.Κεντρικό σημείο αποτελούσε το Αεράινον (Αγερανός), επειδή σε αυτό υπήρχε ό τάφος του οικιστή της πόλης, με το ομώνυμο όνομα Λάς. Στην ευρύτερη γεωγραφική επικράτεια της Λάς, φάνηκε όλη η παραθαλάσσια περιοχή από το χωριό Μαυροβούνι, μέχρι και το Σκουτάρι. Σε κάποια κείμενα την βρίσκουμε να ονομάζεται Amathea.

Μετά την παρακμή της εξουσίας των Αώων θεών, και την άνοδο των Ολυμπίων, κατά την νομή των περιοχών προήλθε η φιλονικία του Απόλλωνα με των Ηρακλή. Η επέμβαση του Δία είχε συνέπεια την ίδρυση της πόλεως του Γυθείου, σαν δείγμα συμφιλίωσης. Πάνω κάτω την ίδια εποχή την πόλη καταλαμβάνουν οι Διόσκουροι Κάστωρ και Πολυδεύκης. Σε αυτή την δραστηριότητα οφείλουν το επίθετο που τους αποδίδεται «Λαπέρσες», εκείνοι που κυρίευσαν την Λάν. Μεταγενέστερα ο Απόλλωνας αντάλλαξε την περιοχή με τους Δελφούς, και πέρασε το Ταίναρο στον Ποσειδώνα, που συναντάτε και με το προσωνύμιο Γαιήοχος. Ο ναός των Ασωμάτων στην κάθοδο στο Άδη, ήταν πηγαίνοντας στο παρελθόν, ιερόν του Ποσειδώνα, του Απόλλωνα, και του Γαιήοχου, στα βάθη του χρόνου.
Αώοι θεοί είναι οι πανάρχαιες θεότητες, που παρουσιάσθηκαν στην γη, και είχαν υπόγειες κατοικίες. Συνήθως ήταν διφυείς υπάρξεις, με κλασικότερο παράδειγμα τον Κέκροπα. Η ονομασία προέρχεται από την λήξη Αώα ή Εώα που σημαίνει ηλιακή, και Αώ, στα δωρικά ή Ηώ στα ιωνικά που σημαίνει αυγή. Αώος λοιπόν είναι ο ηλιακός ή αυτός που έρχεται από την ανατολή, και δεν είναι άσχετη με αυτό και η παρεξηγημένη λέξη Εωσφόρος, αυτός που φέρνει το φως ή την ανατολή. Αώος θεός ήταν και ο Ολυξεύς, που διασώθηκε με το όνομα «Οδυσεύς» από τον Όμηρο, και ήταν ο αντιπροσωπευτικότερος τύπος Έλληνα στον Τρωικό πόλεμο.

Πιθανόν πριν γίνει ο πολυμήχανος ήρωας, υπήρξε θεότης. Όπως φαίνεται ο Ολυξεύς είναι παλαιότερος, πριν την επικράτηση των ολυμπίων όπως και ο Λάς , ο Αχιλλεύς, ο υιός του Πύρρος και ο Πάτροκλος. Απόδειξη της διαφορετικότητας, αποτελεί ότι οι προαναφερθέντες, δεν είχαν και τα καλύτερα αισθήματα για τους ολύμπιους, σύμφωνα με τον Όμηρο. Μπορούμε να εικάσουμε ότι είχαν γιγαντιαία εμφάνιση, από τάφο επτά πήχεων στην Τεγέα με υπερμεγέθη σκελετό, που κατά την παράδοση ανήκε στον Ορέστη, γιό του Αγαμέμνωνα και αναφέρει ο Παυσανίας Γ.ΙΙΙ 5. Βεβαίως δεν αποκλείεται, πολλά από αυτά τα πανάρχαια πρόσωπα, να έχασαν την αρχική τους ταυτότητα, να επαναπροσδιορίσθηκαν, να άλλαξαν, και να συνέχισαν με διαφορετικό όνομα, σύγχρονο με την νεότερη εποχή. Η Αθηνά π.χ. από διφυής, και υποχθόνια θεότητα, μεταλλάχθηκε σε ολύμπια που γεννήθηκε από το κεφάλι του Διός. Από την Λάν λοιπόν μεταδόθηκε η λατρεία του Ολυξέως, στην υπόλοιπη Λακωνική, ο οποίος σημειώτεον έγινε και γαμπρός του Ικαρίου. Κατόπιν επεκτάθηκε και σε άλλες περιοχές όχι μόνο Ελληνικές αλλά και Ευρωπαικές. Δείγμα των προηγουμένων είναι το ιερόν της Πηνελόπης στην Αρκαδία, αλλά και η επίσκεψη του Τηλέμαχου, υιού του Οδυσσέα, στην Σπάρτη.

Ο Όμηρος, αναφέρει ότι ο Τηλέμαχος, κατόπιν προτροπής της θεάς Αθηνάς (πανάρχαια διφυής θεότης και αυτή), επισκέπτεται τον Μενέλαο, να μάθει για την τύχη του πατέρα του. Το σημαντικό είναι ότι και αυτός, αλλά και οι φιλοξενούντες, δίνουν την εντύπωση ότι συνδέονται μεταξύ τους, με προγονικούς δεσμούς. Στην Ασία, στην ακρόπολη της Λάς, υπήρξε ιερό της Αθηνάς Σωτείρας, αλλά και του Ποσειδώνα, που ίδρυσε ο Οδυσεύς, όταν επέστρεψε από την Τροία. Κατά τον Παυσανία, το ιερόν της Αθηνάς Ασίας ίδρυσαν οι Διόσκουροι, Κάστωρ και Πολυδεύκης, όταν επέστρεψαν από την Αργοναυτική εκστρατεία.

Πρόκειται μάλλον για δύο ιερά ή για επανίδρυση του παλαιοτέρου, της Αώας εποχής, από τους Διόσκουρους κυρίαρχους της Ολύμπιας εποχής. Ο θρύλος θέλει την ύπαρξη ενός συστήματος στοών και σηράγγων κάτω από το κάστρο, αλλά σύμφωνα με μία ακραία ερμηνεία της ονομασίας η πρόσβαση είναι απαγορευμένη passe Avant. Προσωπικά γνωρίζω, πλήθος σπηλαίων με διάφορες μορφές (καταβόθρες, καταφύγγια, χαραμποί) στην περιοχή γύρω από την Καρυούπολη. Σχετικό με αυτά κατά την μεταφορική του ερμηνεία είναι και το όνομα της περιοχής Τσεροβά. Από την λέξη Αρραβα = Πύλη ή Χεραβός= χάσμα άνοιγμα τής γης ή κατά τον Ησύχιο Καραβός = πύλη που λατινοποιήθηκε, και κατά συνέπεια οδηγεί σε υποχθόνιες θεότητες, και είσοδο σε αυτούς τους χώρους.

Φυσικά σύμβολα των δύο περιόδων, είναι το ιερό βουνό Ταΰγετος που αντιπροσωπεύει την Αώα περίοδο, και το ιερό βουνό Όλυμπος την ολύμπια περίοδο. Η πανελλήνια αποδοχή τού Ολύμπου δείχνει την επικράτηση των Ολυμπίων, δηλαδή των Ουρανίων σύμφωνα με την ετυμολογία τής λέξεως.

Αώοι θεοί θεωρούνται και οι «αργοί λίθοι» ή «Βαίτυλοι», που αντιπροσώπευαν και λατρευόταν σαν θεότητες. Αυτοί οι λίθοι αρχικά παρουσιάζονται χωρίς καμία επεξεργασία, σε αντίθεση με τα αγάλματα, και αργότερα με διάφορα απλά γεωμετρικά σχήματα. Στην ανατολή συναντιόνται με το όνομα Vet-el που ταιριάζει με την ηχητική μίμηση της ελληνικής λέξεως. Ο ηλιακός θεός των Αιγυπτίων Ρά εκτιμάτο με οβελίσκο.
Αρκεί να θυμηθούμε τη λατρεία του Σαράπιδος, με ναό προς τιμή του στο Οίτυλο, κατά την μαρτυρία του Παυσανία, καθώς επίσης και η λατρεία του Άμμωνος Δία στην Σπάρτη, και στην Λά με ιερό κοντά στις εκβολές του Σκύρα. Επίσης Κελεύθεια ήταν ένα από τα επίθετα της Αθηνάς, με ρόλο προστάτιδας της κελεύθου, δηλαδή του δρόμου και των οδοιπόρων, και δεν είναι άσχετη με αυτό η ονομασία Κελεφά. Αυτά μας οδηγούν στο συμπέρασμα τής σχέσης, και τής επικοινωνίας μεταξύ των λαών αυτές τις μακρινές εποχές.
Μπορεί να φαίνεται παρακινδυνευμένο αλλά δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την συγγένεια των λέξεων Βαίτυλος και Βοίτυλος, που είναι η άλλη έκφραση της ονομασίας του Οιτύλου. Αυτή λοιπόν η ερμηνεία μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ονομασία της πόλεως, προήλθε από έναν αργό λίθο έναν Βαίτυλο, που αντιπροσώπευε μία θεότητα. Κάτι άλλο που πρέπει να μας κεντρίσει την περιέργεια είναι πώς στην Μάνη, χρησιμοποιείται η λέξη «Βετούλι», για να δηλώσει το νεαρό αρσενικό κριάρι ή τραγί. Αυτό από μόνο του δεν έχει καμία σημασία, αλλά σε συνδυασμό με τον Κάρνειο Απόλλωνα, αποπνέει μία αχνή μεν αλλά αξιοπρόσεκτη παράδοση. Επιπλέον είναι σε όλους γνωστή η μορφή του Μεγάλου Αλεξάνδρου σε αγάλματα με κέρατα κριού, πράγμα που επιπρόσθετα αναβαθμίζει την ιερή έννοια της λέξεως. Δείγματα Βαίτυλων έχουμε στην περιοχή, με σημαντικότερο των μεγάλο λίθο «Ζευς Καππωτάς» στο Γύθειο. Καππωτάς στην δωρική γλώσσα σημαίνει αυτός που έπεσε από τον ουρανό. Αλλά και στην Καρυούπολη, στην δυτική πλευρά του λόφου, στην άκρη μίας επίπεδης περιοχής που λέγεται Λάκα, υπάρχει ένας λίθος με παρόμοια χαρακτηριστικά η Κουτσουνάρα, που δίνει την εντύπωση Βέτοιλου.
Η Πύρριχος αποτελεί την πλέον μυστηριακή πόλη, από τις δύο προηγούμενες. Η μόνη μαρτυρία, πάλι από τον Παυσανία, είναι ότι εκεί τερμάτισαν την εκστρατεία τους οι Αμαζόνες. Το ερώτημα που δημιουργείται είναι τι σημαντικό οδήγησε τις Αμαζόνες να εκστρατεύσουν μέχρι την Πύρριχο. Την απάντηση μας την δίνει το όνομα της πόλεως. Πύρριχος σημαίνει αυτός που κατέχει το πυρ, η μεταφορικά την γνώση την τεχνολογία, ή την ενέργεια. Εξίσου πιθανό είναι και να ξεκίνησαν από εδώ αποικίες σε ακόμη παλαιότερες εποχές, μια που πιθανότερη πορεία των αποικισμών είναι από νότο προς βορρά. Να σημειώσω πώς η μυθολογία δεν είναι παραμύθι, η ίδια η λέξη βγαίνει από το μύθος, που σημαίνει λόγος, αντίθετα με το παραμύθι (παρά+μύθος). Με την ίδια λογική η αρπαγή της Έλένης από την Σπάρτη, είναι η παραβολική παράθεση της αρπαγής, σημαντικότατης γνώσης από τους Τρώες.
Ο Μενέλαος, σίγουρα για ευνόητους λόγους ήθελε πίσω την σύζυγο του, και ο Αγαμέμνων επίσης ήθελε να βοηθήσει τον αδελφό του. Μέχρι εκεί μπορεί να το δεχθεί η λογική, αλλά σύσσωμα τα ελληνικά κράτη, είναι δυνατόν να έκαναν τόσο μεγάλη εκστρατεία απλά για μία γυναίκα, έστω και την Ωραία Ελένη. Ακόμη σήμερα για να εκφράσουμε ομορφιά προσώπου λέμε «είχε πρόσωπο σαν φεγγάρι». Μήπως λοιπόν η Ελένη και αρκετοί άλλοι είχαν καταγωγή την Σελήνη? Ακόμη μήπως η Σελήνη αντικατέστησε την παλαιότερη σφαίρα την Μήνιν? Ο λόγος είναι ότι οι Αρκάδες ήταν τόσο παλιοί που ελέγοντο Προσέληνοι, και ότι στο απώτατο παρελθόν η Γη πιθανόν να είχε δύο φεγγάρια.
Η αλήθεια και εδώ έστω στα όρια της φαντασίας, για τους περισσότερους, βρίσκεται στο όνομα. Ελένη, είναι η σελήνη, όπου το -σ- έγινε δασεία. Η σελήνη πιστεύεται από πολλούς ότι κατοικείτο, και ίσως αυτό ισχύει ακόμη. Η Ελένη λοιπόν με αυτή την προϋπόθεση ήταν η γνώση που δόθηκε από του Σεληναίους στην Σπάρτη και άρπαξαν οι Τρώες. Ο Ευριπίδης στην ομώνυμη τραγωδία, αναφέρει πώς η Τρώες έκλεψαν το είδωλο τη Ελένης (άχρηστες γνώσεις), και η πραγματική φυγαδεύτηκε στην Αίγυπτο. Δεν αναρωτιέται ακόμη η επιστήμη για το μυστήριο των Πυραμίδων. Την σχέση της περιοχής με την σελήνη, δηλώνει και η λατρεία της Σελήνης, με το παρωνύμιο Πασιφάη στις Θαλάμες, ενώ σχεδόν παντού λατρευόταν η Άρτεμις με διάφορα παρωνύμια, που ταυτίστηκε με την σελήνη. Ενώ η ονομασία θαλάμες μας οδηγεί συνειρμικά σε υπόγειο κόσμο, με σήραγγες. Ο Σιληνός είχε και το προσωνύμιο Πύρριχος, ενώ στην πόλη κατά τον Παυσανία λατρευόταν ο Απόλλων Αμαζόνιος, και η Άρτεμις Αστρατεία. Εμμέσως παρουσιάζεται η κυριαρχία των Ολυμπίων, που ακολούθησε την Αώα εποχή. Σελινάρι ονομάζεται ακόμη και σήμερα η βρύση του χωριού Δροσοπηγή (Τσεροβά), γιατί όχι ανάμνηση από τον Σιληνό.

Η Πύριχος λοιπόν αποτελούσε την κορυφή του τριγώνου, μεταξύ των τριών πόλεων. Κατείχε την γνώση και την διοχέτευε στις άλλες δύο, και επίσης είχε το ρόλο του επόπτη, σε όλη την περιοχή. Εκεί θα έδρευε το ιερατείο και η όποιας μορφής εξουσία. Ανάλογος κάπως είναι στην νεότερη ιστορία ο ρόλος της Καρυούπολης, σε σχέση με τον Πασσαβά και το Οίτυλο. Ως προς το πρώτο, ρόλο περάσματος είχε και η Καρυούπολη, και ως προς το δεύτερο, ή επισκοπή Καρυουπόλεως, κάλυπτε στην ουσία την επισκοπή Οιτύλου που δεν υπήρχε. Επιπλέον μητρόπολη αποικίας υπήρξε και τον 18ο αιώνα με τον αποικισμό του Καργέζε της Κορσικής. Δηλαδή φυσικά υπάρχει σχέση ισοσκελούς τριγώνου, των σημείων Πύρριχος, Λάς, Οίτυλο.
Πράγματι η σκέψεις και οι εικασίες, παίρνουν κάποια μορφή όταν διαπιστώνεται, με την αδιάψευστη αλήθεια των αριθμών ότι είναι πραγματική η πάρα πάνω σχέση στον χάρτη. Τα σκέλη του τριγώνου έχουν μήκος 6,5 χιλιόμετρα και ή βάση 10,5 χιλιόμετρα. Η διαφορά είναι ότι κορυφή του τριγώνου, είναι η Καρυούπολη, ένώ ο Πύρριχος βρίσκεται σε ευθεία με την Λάν και την Καρυούπολη, αλλά δεν αποτελεί την κορυφή του τριγώνου. Με το να δεχθεί κάποιος πώς οι πρόγονοί μας έκτιζαν πόλεις που είχαν μεταξύ τους τριγωνικές σχέσεις, αυτόματα ταυτίζει την θέση των πόλεων Πυρρίχου και Καρυουπόλεως, και κατά συνέπεια είναι μία πόλις που η εξέλιξη την διαφοροποίησε από μια ιστορική στιγμή και εντεύθεν.
Έχουμε όμως μεγάλο δρόμο να καλύψουμε μέχρι να συγκεντρωθούν, όλα τα σκόρπια κομμάτια, και να συνθέσουμε το παζλ. Ο χρόνος κάλυψε τις αλήθειες και τις μετέτρεψε σε θρύλους, και μύθους, τους οποίους έχουμε αποστολή να ερμηνεύσουμε