22 Νοεμβρίου 2012

Προϊστορία της Μεσογείου. Οι προκατακλυσμιαίοι Πολιτισμοί

Πως καταποντίστηκε η Αιγηίδα περιοχή. 
Ποιοι κάτοικοι υπήρχαν και διασκορπίστηκαν στο Ταίναρο και στο Μαλέα. 


Του Κυριάκου Κάσση 
Η θεωρία μου, που διατυπώθηκε από το 1982 συνοψίζεται στα εξής:
Από το 30.000 πριν από το σήμερα, αρχίζει η τήξη του παγετώνα της Β. Ευρώπης.
Γύρω στα 30.000 π. χ. όλη η Βόρεια Ευρώπη ήταν παγετώνες.
Μετά άρχιζε η τήξη των πάγων.
Όλη αυτή η περιοχή ήταν μια ρηχή, κλειστή θάλασσα που εκτεινόταν μεταξύ της Ελληνικής χερσονήσου έως τους ορεινούς όγκους του Αίμου τις Ρηναικες Άλπεις στην Γιουγκοσλαβία.
Αυτή η ρηχή θάλασσα ήταν οι Βαλτικές χώρες (από το βάλτος), Φιλανδία , Λετονία, Ουκρανία, όλη η Ρωσία με μεγάλες νησίδες τα Καρπάθια και Ουράλια όρη. Η Ευρώπη αρχίζει από την Γερμανία και Γαλλία, την Ελλάδα και την νότια του Αιγαίου περιοχή, Μικρά Ασία, Ταύρος κλπ.
Οι Αργοναυτικές εκστρατείες ήταν πολλές. Η γνωστή στην μεθοδολογία, αναφέρεται (Ορφέας, Απολλόδωρος) ότι ξεκίνησε από την Κολχίδα, και ακολουθώντας τον Πολικό Αστέρα, γύρισαν με πλοίο από την βόρεια Ευρώπη δια μέσου της Βαλτικής θάλασσας, έπιασαν Ατλαντικό και επέστρεψαν δια μέσου των Ηρακλειδών στηλών στην Μεσόγειο. 
Ανοίγει ο Βόσπορος.
Το 30.000 – 22.000 π.χ. τα συσσωρευμένα νερά της περιοχής που αναφέραμε, της Βαλτικής από την διάβρωση και την πίεση των κυμάτων που δημιουργείται επί πολλές χιλιάδες χρόνια, σπάει ο Βόσπορος γύρω στο 9.500 π.χ και κατακλύζεται η στεριά της Αιγηίδος περιοχής (Αιγαίο).
Πριν υπήρχαν άνθρωποι και πολιτισμοί. Επίσης επειδή η πλάκα του φλοιού της Γής στο Αιγαίο ήταν λεπτή, σπάει και μπατάρισε από ΒΔ προς ΝΑ (για αυτό όλη η περιοχή της ξηράς της ΒΔ Πελοποννήσου υψώθηκε και στην Ολυμπία τα πετρώματα είναι γεμάτα μαλάκια, όστρακα και θαλασσινά απολιθώματα.

Στην καταποντισμένη Αιγηίδα μένουν έξω οι κορυφές των βουνών, ενώ συγχρόνως, ενεργοποιούνται τα ηφαίστεια Σαντορίνης, Νισύρου, Ταινάρου κλπ.
Από αυτόν τον καταποντισμό που έγινε με αργό ρυθμό, και έγινε ο εμπλυσμός της Μεσογείου, γλύτωσε ένας πληθυσμός, γύρω στους 23.000 ανθρώπους, οι οποίοι διέσωσαν τον πολιτισμό από τους παλαιότερους.
Οι διασωθέντες της Αιγηίδος βγήκαν στο Ταίναρο και στο Μαλέα.
Ένα μέρος γλύτωσε στο ακρωτήριο Μαλέα (περίπου 3.000-6.000) και στο Ταίναρο (22.000), στην Κρήτη , δημιουργήθηκε τσουνάμι που έφτασε έως τον Ψηλορείτη.
Στην περιοχή της Αρκαδίας ζούσαν βοσκοί σε ημιάγρια κατάσταση.
Οι δασωθέντες από την καταποντισμένη Αιγηίδα ονομαζόντουσαν Πελασγοί, μερικοί που βγήκαν στον Μαλέα πήγαν προς το βουνό Πάρνωνα και τους ονόμασαν Κενταύρους.
Οί Πελασγοί που βγήκαν στο Ταίναρο, μαζί με το ιερατείο έκαναν την πρώτη έδρα τους εκεί, στο Ταιναρο. Οι υποφυλές των Πελασγών ήταν οι Μινυες, Καυκωνες, Λέλεγες, Δόλοπες κ.α.
Στο Ταιναρο το μονοπάτι που πάει στον φάρο, το λένε Λίθο. Εκει ηταν ενας ορθιος λίθος, το πρώτο μενιρ τιμή στον ηλιο. Με τον όρθιο αυτό ήλιο έβλεπαν το ηλιοστάσιο.
Λόγω του μεγάλου αριθμού κατοίκων, γίνεται διασπορά και κάνουν το Βητουλο, μια μέρα απόσταση από το Ταιναρο (9-10 ώρες).
Από το Βητουλο άλλη μια μέρα απόσταση φτιάχνουν την Πελάνα, η οποία είναι κεντρικό σημείο και την κάνουν κέντρο , με αντίστοιχο κάστρο των Μινύων – Μινύες – Μανίες – Μηνίες –Μινύες– Μίνωες κλπ και αργότερα Μανιάτες, Μήνις – μάνητα – μανία.
Με κέντρο την Πελάνα, επιδιώκουν να βρουν πεδινά εύφορα μέρη, και φτιάχνουν ακτινωτά τις πρώτες πολιτείες.
Με ανακατάταξη της στεριάς της βυθισμένης Αιγηίδος, εμφανίζεται η Δήλος.
Εκεί γεννιέται ο Απόλλωνας.
Φεύγοντας από εκεί πηγαίνει στην Λιβύη όπου παρέλαβε την Λιβυκή Σίβυλλα την πρώτη Πυθία.
Στην επιστροφή περνά από την Κρήτη (σύμφωνα με τον ομηρικό ύμνο του Απόλλωνα) και παραλαμβάνει τον μύστη Καρμανόρα, ενώ από το Ταίναρο τον Γαιράνορα και άλλους.
Μυκήνες που είναι πριν το Αρτεμίσιο προς την Τρίπολη, στην συνέχεια το πεδινό Αργος, το κάστρο του Άργους ονομάζεται Λάρισα, από το Λας που δημιουργείτε πριν το 7.000 πχ.
Τον Ορχομενό της Αρκαδίας, και από εκει τον Ορχομενό της Βοιωτίας, την Γόρτυνα της Γορτυνίας από την Γόρτυνα της Κρήτης, τις Αιγιές (κουτουμου) Γυθείου, και τις Αιγιες πρωτεύουσας των Μακεδόνων,
Σε αυτή την περίοδο, γύρω στο 7000-6000 π.χ. αναπτύσσεται η Νεολιθική κοινότητα του Διρου (Αλεπότρυπα που ήταν μια κεντρική αγορά εμπορευμάτων που έρχονταν με καράβια από την Μεσόγειο, απόδειξη ο Οψιδιανός της Μήλου, τα κυκλαδίτικα εδώλια κλπ.
Το σπήλαιο Γλυφάδα, που ήταν γνωστό σε αυτούς, μπορεί να ταυτιστεί με τον Αδη , τον κάτω κόσμο.
Το Ταίναρο είναι το μεγαλύτερο και αρχαιότερο ιερό.
Το μεγαλύτερο ιερό των Ελλήνων είναι το Ταίναρο που οι ντόπιοι το ονόμαζαν Κριτηρι, δηλαδή κριτήριο των ψυχών και των ανθρώπων. Είναι το κυριότερο ψυχοπομπειο.
Σε μια εποχή πριν, 2.000 χρόνια π.χ. έχουμε την θέωση του Απόλλωνα, που είναι η ηλιακή θεότητα, και αντικαθιστά την θεότητα του Δία ως ηλιακή θεότητα.
Ο δε Δίας υποκατέστησε τον πρώτο κατακλυσμιαίο θεό Κάρνο (= κάρα, κορυφή), Κάρνειος Δίας, Κάρνειος Απόλλωνας.
Η ηλιακή θεότητα του Απόλλωνα υποκαθίσταται στην χριστιανική θρησκεία από τον Ιησού.
Με το Ταίναρο, κατά βάση, διασκορπίσθηκαν σε όλη την Ελλάδα, αλλά και σε όλη την Ευρώπη…
Το Ταίναρο είναι το αρχαιότερο μαντείο. Στην ιστορική εποχή, το μαντείο των Δελφών, αποτελείται από Λάκωνες και Κρήτες ιερείς (π.χ. δεν έδωσε ποτέ χρησμό εναντίον των Λακεδαιμονίων, και χρησιμοποιούσε την γλώσσα την αρχαϊκή μέχρι την κατάργηση του από τον Θεοδόσιο τον 5ο μΧ. αιώνα.)
Οι διασωθέντες στο Ταίναρο, οι υποεθνότητες Μηνιες, Λέλεγες κλπ δεν ήταν οι μόνοι διασωθέντες στον Ελληνικό κόσμο, υπήρχαν, οι Αρκάδες, οι Δρύοπες, στους ορεινούς όγκους ήταν κτηνοτρόφοι (τσοπάνηδες) και φορούσαν δέρματα. 
Οι Μηνίες με τους λοιπούς διασωθέντες, ήταν η μαγιά, το προζύμι, για να εκπολιτιστούν οι κάτοικοι της Ελληνικής χερσονήσου και όχι μόνο από το 9.500- 3.500 π.Χ.
Ο Απόλλωνας με πέντε ιερείς, κατά μήκος της δυτικής και βόρειας Πελοποννήσου.
Ακολουθώντας τα δελφίνια, φτάνει στον κόλπο της Ιτέας, και μετά στους Δελφούς.
Αφού σκοτώνει τον Πύθωνα ιδρύει νέο μαντείο, το μαντειο των Δελφών, σαν επέκταση του μαντείου του Ταινάρου (Στράβων, γεωγραφικά «Ταιναρον φασι αντιδούναι Πυθώ») Αληθινή ιστορία(2) τόμοι Κ. Κάσση.
Αφού δεν υπάρχουν γραπτά στοιχεία και ανασκαφές, πως καταλήξατε σε αυτή την ερμηνεία; 
Υπάρχουν και γραπτά στους αρχαίους κλασικούς, αλλά είναι διάσπαρτα μη κωδικοποιημένα και σωζόμενα, πολλές φορές από σκόπιμες καταστροφές μαρτυριών και αποδείξεων, που μέχρι σήμερα καταστρατηγούνται.
Το ίδιο ισχύει με τις ανασκαφές που. Με βάση πλανημένες θεμελιώδεις θεωρίες (Ευρωπαίων κλπ) παλαιόθεν και από αντιζηλία των ολίγα γιγνωσκώντων, αττικιστών συγγραφέων, που διέπονται από αντιλακωνικό πνεύμα, ιδιαιτέρως στην αρχαία Αθήνα και πολύ περισσότερο στην μετακλασική, και ακόμα περισσότερο μετά τον Αλέξανδρο και μετά τους Χριστιανούς.
Βασικός μίτος-νήμα που μας οδηγεί είναι «η των ονομάτων επίσκεψις» όπου είναι η αληθινή σοφία (Ισοκράτης). Γλώσσα (ιδιώματα κλπ), τοπωνύμια, παραδόσεις, με οδήγησαν κυρίως στην διατύπωση της θεωρίας που αποτελεί ένα μεγάλο πάζλ των επιμέρους αρχαίων γνώσεων, πληροφοριών, συμπερασμάτων και φυσικά μαζί με ένα ιδιαίτερο ταλέντο γνώσεως για την σύνθεση όλων αυτών των κατακερματισμένων ελληνοκεντρικών απόψεων από τον Ορφέα ως σήμερα.

Η φωνή των απανταχού τέκνων της Μάνης
Οκτώβριος-Νοέμβριος2012
Αρ. Φύλλου 55 σελ.14 

25 Οκτωβρίου 2012

Ορσηίς - Η μητέρα των Ελλήνων

Ναιάδα Νύμφη, 480 π.Χ. Μουσείο Τεχνών Νέας Υόρκης
Στην ελληνική μυθολογία η Ορσηίδα (Ορσηίς) ήταν η νύμφη που έμελλε να γίνει η μητέρα όλων των Ελλήνων. Η νύμφη Ορσηίδα παντρεύτηκε το γιο του Δευκαλίωνα και της Πύρρας, Έλλην...

Στο Ωραιόκαστρο Θεσσαλονίκης, βρίσκεται ο "Ναός των Ελλήνων"... ο οποίος είναι κατασκευασμένος (προ δεκαετίας) από τον μαραθωνοδρόμο Αριστοτέλη Κακογεωργίου.
Στο προαύλιο αυτού του "Ναού των Ελλήνων", υπάρχει το μοναδικό πανελλαδικά μαρμάρινο σύμπλεγμα (ανδριάντας) της ολότελα άγνωστης μητέρας των Ελλήνων, που στην ιερή αγκαλιά της, κρατά τρυφερά τα παιδιά της Δώρο, Ξούθο, Αίολο, απ’ τους οποίους προήλθαν οι βασικές φυλές των Ελλήνων!
Σύμφωνα με τον μύθο (σ.σ. Διαβάστε το άρθρο μας για τον "Κατακλυσμό του Δευκαλίωνα"), μετά τον κατακλυσμό, ο Δευκαλίωνας και η Πύρρα πήγαν στους Δελφούς και στο ιερό της Θέμιδας για να εκφράσουν και σ αυτή την ίδια επιθυμία. Η θεά τους άκουσε και τους απάντησε με τον παρακάτω χρησμό: Αν ήθελαν να φέρουν στη ζωή νέους ανθρώπους θα έπρεπε να καλύψουν τα πρόσωπά τους και να ρίχνουν πίσω από την πλάτη τους τα οστά της μητέρας τους.Εκείνοι κατάλαβαν την ερμηνεία του χρησμού και αφού έκαναν ότι τους έλεγε ο χρησμός άρχισαν να πετάνε πέτρες πίσω από την πλάτη τους, αφού αυτές προέρχονταν από τα σπλάχνα της μάνας Γης.
Οι πέτρες που πετούσε ο Δευκαλίωνας μεταμορφώνονταν σε άνδρες και αυτές που πετούσε η Πύρρα μεταμορφώνονταν σε γυναίκες. Από την πρώτη δε πέτρα που πέταξε ο Δευκαλίωνας προήλθε οΈλληνας, γενάρχης των Ελλήνων.
Ο γενάρχης των Ελλήνων ο Έλλην γέννησε με την Ορσηίδα τρεις γιους, τον Δώρο τον Ξούθο και τον Αίολο τους πρώτους αρχηγούς των Ελλήνων.
Ο Ξούθος βασίλεψε στη Πελοπόννησο και έκανε δύο γιους, τον Αχαιό και τον Ίωνα από τους οποίους οι Αχαιοί και οι Ίωνες πήραν τα ονόματά τους. Ο Αίολος βασίλεψε στη Θεσσαλία και οι κάτοικοι ονομάσθηκαν Αιολείς απ' αυτόν. Ο Δώρος και οι άνθρωποι του που ονομάστηκαν Δωριείς εγκαταστάθηκαν στις περιοχές ανατολικά του Παρνασσού.
Ο Απολλόδωρος μας λέγει:
[Α 7,2] [...] Ζεὺς δὲ πέμψας Ἑρμῆν πρὸς αὐτὸν ἐπέτρεψεν αἱρεῖσθαι ὅ τι βούλεται· ὁ δὲ αἱρεῖται ἀνθρώπους αὐτῷ γενέσθαι. καὶ Διὸς εἰπόντος ὑπὲρ κεφαλῆς ἔβαλλεν αἴρων λίθους, καὶ οὓς μὲν ἔβαλε Δευκαλίων, ἄνδρες ἐγένοντο, οὓς δὲ Πύρρα, γυναῖκες. ὅθεν καὶ λαοὶ μεταφορικῶς ὠνομάσθησαν ἀπὸ τοῦ λᾶας ὁ λίθος. γίνονται δὲ ἐκ Πύρρας Δευκαλίωνι παῖδες Ἕλλην μὲν πρῶτος, ὃν ἐκ Διὸς γεγεννῆσθαι <ἔνιοι> λέγουσι, <δεύτερος δὲ> Ἀμφικτύων ὁ μετὰ Κραναὸν βασιλεύσας τῆς Ἀττικῆς, θυγάτηρ δὲ Πρωτογένεια, ἐξ ἧς καὶ Διὸς Ἀέθλιος. [Α 7,3] Ἕλληνος δὲ καὶ νύμφης Ὀρσηίδος Δῶρος Ξοῦθος Αἴολος. αὐτὸς μὲν οὖν ἀφ᾽ αὑτοῦ τοὺς καλουμένους Γραικοὺς προσηγόρευσεν Ἕλληνας, τοῖς δὲ παισὶν ἐμέρισε τὴν χώραν· καὶ Ξοῦθος μὲν λαβὼν τὴν Πελοπόννησον ἐκ Κρεούσης τῆς Ἐρεχθέως Ἀχαιὸν ἐγέννησε καὶ Ἴωνα, ἀφ᾽ ὧν Ἀχαιοὶ καὶ Ἴωνες καλοῦνται, Δῶρος δὲ τὴν πέραν χώραν Πελοποννήσου λαβὼν τοὺς κατοίκους ἀφ᾽ ἑαυτοῦ Δωριεῖς ἐκάλεσεν, Αἴολος δὲ βασιλεύων τῶν περὶ τὴν Θεσσαλίαν τόπων τοὺς ἐνοικοῦντας Αἰολεῖς προσηγόρευσε, καὶ γήμας Ἐναρέτην τὴν Δηιμάχου παῖδας μὲν ἐγέννησεν ἑπτά, Κρηθέα Σίσυφον Ἀθάμαντα Σαλμωνέα Δηιόνα Μάγνητα Περιήρην, θυγατέρας δὲ πέντε, Κανάκην Ἀλκυόνην Πεισιδίκην Καλύκην Περιμήδην.[...]
Απολλόδωρος, Βιβλιοθήκη Α', 7,2-3.
Μετάφραση:
"[...]Ο Ζεύς, στέλνοντας του τον Ερμή, τον προέτρεψε να διαλέξει ότι θέλει. Κι αυτός διάλεξε να του γεννήσει ανθρώπους. Όπως του είπε λοιπόν ο Ζευς, έπαιρνε λίθους και τους πετούσε πάνω από το κεφάλι του. Όσοι πέταξε ο Δευκαλίωνας έγιναν άνδρες, όσοι έταξε η Πύρρα γυναίκες. Για αυτό και ονομάστηκαν λαοί μεταφορικά, από το λάας που είναι ο λίθος. Ο Δευκαλίωνας απέκτησε από την Πύρρα δυο υιούς, πρώτο τονΈλληνα, που όπως λένε κάποιοι, γεννήθηκε από τον Δία και δεύτερο τον Αμφικτύονα, που έγινε βασιλιάς στην Αττική μετά τον Κραναό, και μία θυγατέρα, την Πρωτογένεια, που από τον Δία γέννησε τον Αέθλιο. Από τον Έλληνα και τη νύμφη Ορσηίδαγεννήθηκαν ο Δώρος, ο Ξούθος και ο Αίολος. Αυτός ονόμασε Έλληνες τους λεγόμενους Γραικούς και μοίρασε τη χώρα τα παιδιά του. Ο Ξούθος, που πήρε την Πελοπόννησο, απέκτησε από την Κρέουσα, κόρη του Ερεχθέα, τον Αχαιό και τον Ίωνα, από τους οποίους ονομάστηκαν οι Αχαιοί και οι Ίωνες. Ο Δώρος έλαβε την περιοχή πέρα από την Πελοπόννησο και ονόμασε τους κατοίκους της με το όνομά του Δωριείς. Ο Αίολος, ως βασιλέας στην περιοχή της Θεσσαλίας, ονόμασε του κατοίκους της Αιολείς, παντρεύτηκε την Εναρέτη, κόρη του Δηίμαχου, και απέκτησε επτά γιούς, τον Κρηθέα, τον Σίσυφο, τον Αθάμαντα, τον Σαλμωνέα, τον Δηιόνα, τον Μάγνητα και τον Περιήρη, και πέντε κόρες, τις Κανάκη, Αλκυόνη, Πεισιδίκη, Καλύκη και Περιμήδη. [...]"

17 Οκτωβρίου 2012

«ΣΚΥΡΑΣ» το ποτάμι της Μάνης.


Ο ποταμός Σκύρας στον χάρτη
«Προελθόντι δε από του μνήματος εκδίδωσιν ες θάλασσαν ποταμός, ονομα δε οι Σκύρας, ότι κατά τούτον ανώνυμον τεως όντα Πύρρος ο Αχιλλέως έσχε ταίς ναυσίν, ηνίκα επί τον Ερμιόνης γάμον έπλευσεν εκ Σκύρου, διαβάντων δε τον ποταμόν εστί ιερόν αρχαίον…απωτέρω Διός βωμού….» 
Παυσανίου ΛΑΚΩΝΙΚΑ ΧΧV παρ.1
«Αφού προχωρήσωμεν από το μνήμα του Λά, συναντούμε τον ποταμό Σκύρα, ο οποίος χύνεται στην θάλασσα και έλαβε το όνομα του-γιατί προηγουμένως ήταν ανώνυμος- όταν εφτασε εκεί με πλοία από την Σκύρο ο γυιός του Αχιλλέα Πύρρος για τους γάμους του με τηνΕρμιόνη. Αφού περάσουμε τον ποταμό συναντούμε αρχαίο ιερό, πέρα από τον βωμό του Διός.»
Χλωρίδα στην όχθη του ποταμού
Στα νότια του χωριού Αγερανός, και στον κόλπο του χωριού Καμάρες, που λέγεται και κόλπος Κάτω Βαθιού, χύνεται στην θάλασσα ένα ποτάμι, που λέγεται «ρεμα της Δίχοβας», και θεωρείται ο ποταμός Σκύρας του Παυσανίου, από τους Leake και Curtius.
Θα συμφωνήσω απόλυτα με όλα τα παραπάνω. Πράγματι το ποτάμι που αναφέρει ο Παυσανίας είναι ο Ποταμός Σκύρας.
Το ότι ήταν πριν ανώνυμος, μάλλον ακλουθεί και σήμερα την «ροή» του επειδή τον συναντάμε με διαφορετικές ονομασίες ανάλογα με την περιοχή που διασχίζει.
Αρκετά χιλιόμετρα μακριά από την εκροή του, βρίσκονται οι πηγές του ποταμού.
Πηγή του ποταμού είναι το «Σελιναρι», η βρύση της Δροσοπηγής, που βρίσκεται, στο σημείο ένωσης δύο βουνών, της Αρέας και του βουνού της Παλιοκοτρώνας.
Πιθανόν το  «Σελιναρι» να είναι το δώρο του  Σειληνού, λόγω της ονομασίας που μέχρι σήμερα έχει. Επιπλέον το νερό που αναβλύζει διαθέτει σημαντικές ιαματικές ιδιότητες, σύμφωνα με τις παραδόσεις.
Προγόνια, οτι απόμεινε απο το πλατανόδασος, μετά τις καταστροφικές φωτιές.
Αρχίζει λοιπόν την πορεία του το ποτάμι, και μετά από δύο χιλιόμετρα η ονομασία του διαμορφώνεται σε «Προγόνια», καθώς κατηφορίζει ανάμεσα σε ένα καταπληκτικό πλατανόδασος, και μετατρέπεται σε ορμητικό χείμαρρο, τους χειμερινούς μήνες.
Συνεχίζει στην ακρη του κάμπου του Βαχού, τα «Ισιώματα» και στα Καλαποθαριανικα.
Στην συνέχεια ακλουθεί παράλληλη πορεία με τον αμαξιτό δρόμο που ενώνει το Γύθειο με την Αρεόπολη. Εδώ το βρίσκουμε σαν «Πλατύ ποταμό», πάντα να κυλάει ανάμεσα σε Πλατάνια. Στην περιοχή Λεβάκου ενώνεται με τον κυρίως χείμαρρο, και ένας παραπόταμος, το ρέμα της «Οριαχας»,  που έχει τις πηγές του στον Λόφο της  «Παλιάς Καρυούπολης».
Του Πασα η βρύση, οπως ειναι σημερα...."τσιμενταρισμένη"
Περνώντας από τα Ντεμιριάνικα, φτάνει στου «Πασά τη βρύση», όπου και εγκαταλείπει τον αμαξιτό και συνεχίζει μέσα από την άφορη κοιλάδα της Φράγκας για την Δίχοβα και τις Καμάρες όπου είναι και οι εκβολές του.
Λιγοστο το νερο του ποταμιου το Φθινόπωρο
Μικρη λιμνούλα στο ποτάμι και βούρλα. 
Σε αρκετα σημεια απομένουν πεισματικά ομορφα πλατάνια τυλιγμένα με κισσό.
Αν και στις μέρες μας, έχουν μειωθεί αρκετά οι δραστηριότητες εξ αιτίας του ποταμού, δεν μπορεί να λησμονήσουν όσοι τα έζησαν, όλα εκείνα που αποδίδει το νερό, και που για την περιοχή της Μάνης πολλαπλασιάζονται λόγω της σπανιότητας του.
Πέρα από την αρδευτική του διάσταση, και το πότισμα των ζώων, χρησίμευε για το πλύσιμο των κλινοσκεπασμάτων, κινούσε νερόμυλο, και προσέφερε τροφή πλήθος καβούρια και χέλια.
Παρουσιάζω λοιπόν για πρώτη φορά τον Σκύρα, δηλώνοντας την ιστορία του, αλλά και  την μεγάλη περιβαλλοντολογική σημασία που έχει για την περιοχή της Μάνης.
Τίποτα δεν είναι απόλυτο…ετσι λοιπόν ο καθένας μπορεί να συνειδητοποιήσει πως ακόμη και η «ξερή» Μάνη έχει τα ποτάμια της στο μέτρο που η φύση της χάρισε.

17 Σεπτεμβρίου 2012

Παραμυθένια πέδιλα. (Ηλιος-Ψυχούλα-Πεταλούδα)


Ητανε μια φορά και έναν καιρό, μια πεταλούδα, χαρούμενη και λατρευτή, που χάιδευε κάθε μέρα τα λουλούδια του κήπου, και φτεροκοπούσε ερωτοτροπώντας με το ζεστό φως του Ήλιου..
Κι ο Ήλιος την λάτρευε την προστάτευε, τις φώτιζε τα φτερά και ξεχναγε πάντα πως όταν εκείνος το φως…και η πεταλούδα μας ρούφαγε την ζωή.
Χανόταν στα λιβάδια την άνοιξη, μαζεύοντας μαργαρίτες…
Πλατσούριζε στις θάλασσες, χωρίς να νοιάζεται μήπως βραχούν τα φτερά της…
Πετούσε συνεχώς κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του Ήλιου…
Και τα βράδια πριν κοιμηθεί στα ροδοπέταλα, καμάρωνε το φεγγάρι και έκανε όνειρα για το καλοκαίρι…
Κι ήταν ο Ήλιος της πρόθυμος να την ταξιδέψει, και έγινε η ζωή ταξίδι, και το ταξίδι έρωτας…
Κάποτε όμως τελειώνουν όλα…τέλειωσε η άνοιξη, τέλειωσε και το καλοκαίρι…
Τον ήλιο σκέπασαν τα σύννεφα, χάθηκε και ο βοριάς, να τον βοηθήσει να τα διώξει…
Η πεταλούδα μας χωρίς ήλιο, λουλούδια, θάλασσες, και ταξίδια, έχασε την ικμάδα της και μαράζωσε…
Και έγινε η πεταλούδα του ιονίου χρυσόσκονη, έγινε του αγέρα μυρωδιά, και έμεινε ο Ήλιος μόνος…και  ο χειμώνας σκέπασε την μαγεμένη χώρα…
Σα θαύμα όμως γύριζε η πεταλούδα, με τον αέρα, και σιγοψιθύριζε κουράγιο…
Δρόσιζε όνειρα με τις σταγόνες της βροχής, αλαφροΐσκιωτη μορφή, για όσους βλέπουν τα σημάδια, και ο Ήλιος όλα τα έβλεπε και άναβε φώτα ελπίδας.
Πότε με τα σπουργίτια έστελνε μηνύματα, πότε με πεταλούδες, κι ίδια ακόμα με επισκέψεις, συντρόφευε τον ήλιο στο βασίλεμα του.Είναι η αγάπη του θεού το πρόσωπο, και όλα τα κάνει. Αν έχεις δώσει, πολλαπλάσιο θα πάρεις!
Κι αν είσαι αέρας μυριστός, χρυσόσκονη όπως την πεταλούδα, ανταποδίδεις στην αγάπη ότι πήρες.
Είναι σαν θαύμα, ένα παραμύθι αληθινό μόνο για δύο, ίσως και κάποιους άλλους να αγγίζει, η ιστορία που ξεκίνησε και ταξιδεύει ακόμα.
Ναι είναι θαύμα, η πεταλούδα, βρήκε μια ψυχή, την σκέπασε με τα φτερά της, και σαν πυγολαμπίδα της είπε λόγια μαγικά, κανείς δεν ξέρει όμως τι της είπε, μόνο η ψυχούλα που τα ένοιωσε μπορεί να πει.
Τα πέδιλα τα στολισμένα με τις πέρλες, βρήκαμε πόδια, να τα περπατήσουν. 
Και οι δυο μαζί, ταξίδεψαν τα μονοπάτια τα γνωστά, και βρήκε πάλι ο Ήλιος νόημα.
Πρώτα την οδήγησε δειλά-δειλά, να βρει τον ήλιο, που την γνώρισε απ την πρώτη λέξη, ταυτότητα το κείμενο που γράφει, η κάρδια, με το μολύβι, το ανεξίτηλο της μοίρας.
Ένοιωσε η ψυχούλα, αυτό το κάλεσμα, και είπε να την συναντήσει, να της μιλήσει, να τα πουν να πάρει θάρρος, γιατί μόνο εκείνη θα την καταλάβαινε…τόση η πίκρα πούχε μαζεμένη.
Κι ο Ήλιος, την ταξίδεψε  στα μέρη του παραμυθιού τα μαγεμένα, εκεί που ουρανός κι η θάλασσα γίνονται ένα..
Εκεί που στα ψηλά βουνά τα απάτητα, σε προστατεύει το άγρυπνο το μάτι , του αετού που φέρνει βόλτες στον αγέρα.
Βρέθηκαν κάπου οι δυο τους κανείς δεν ξέρει που, και δεν θα μάθει, και έγινε η μετουσίωση και η μέθεξη άγνωστο πώς.
Στον ήλιο, έφτανε μόνο η ένωση….η πεταλούδα κι η ψυχούλα είναι Ένα.
Και έγινε το «αχ αυτή η θάλασσα» ελπίδα, «δεν υπάρχει καλύτερο από την θάλασσα».
Ψηλάφησε η ψυχούλα τα άγια μέρη του παραμυθιού, και βρήκε την αλήθεια, βρήκε την δύναμη, να πολεμήσει τα θηρία, και έγινε ο Ήλιος σύμμαχος, κι η πεταλούδα, έγινε  όραμα και ελπίδα.
Σιγά-σιγά και βήμα-βήμα, βαθαίνει, η ζωγραφιά, τρεις την ορίζουν, ο Ήλιος και η ψυχούλα, χρώματα,  και  η πεταλούδα το τελάρο.
Είναι όμορφοι ο κόσμοι, αν μπορούμε να τους πλάθουμε, και να ενώνουμε, ότι στην ζωή μας είναι φανερό, με εκείνα τα πολλά που, μάτια δεν τα βλέπουν.
Η πεταλούδα τα σημάδια φανερώνει..
Και ο Ήλιος τα διαβάζει, σε τόπους, μέσα στις καρδιές, αλλά και πάνω στο ψηφιδωτό του χρόνου.
Άνοιξε και η ψυχούλα τώρα, παράθυρο στον ουρανό, μυήθηκε και τα σημάδια βρήκαν κι άλλο παραλήπτη. Τον παραλήπτη που ο Ήλιος με το άγρυπνο του βλέμμα θα προσέχει, φύλακας Άγγελος.
Τον παραλήπτη που έταξε η πεταλούδα να του δώσει, και την υπόσχεση της κράτησε.
Το παραμύθι δεν τελειώνει εδώ, ακόμα υπάρχουν άγραφες σελίδες.
Το γράφουν τρεις, και εγώ το μυστικό τους θα φυλάξω…
Άμα το πω δεν θάναι παραμύθι!!!
Μα ο χρόνος είναι κύκλος, κι όλα γυρίζουν γύρω μας, με άλλα πρόσωπα, άλλες φωνές και άλλα μάτια.
Είναι στα αλήθεια ευλογημένοι όσοι δεν βλέπουν για να δουν, αλλά ήλιους, πεταλούδες και ψυχές, νοιώθουν σε κάθε βήμα.
ΟΥ ΤΙ ΔΑΝΟΣ
17/9/2012 

Γούτσ σ'ευχαριστώ που μού στειλες την "ψυχούλα"
"Ψυχούλα" μου σε λατρεύω που εισαι δίπλα μου...

9 Αυγούστου 2012

Η Ζώνη της Ιππολύτης: Ο κύκλος ζωής και θανάτου

Η Ιππολύτη δεν είναι μία τυχαία Αμαζόνα
    
Γιώργος Χαραλαμπίδης
Γνωρίζουμε πλέον ότι πίσω από την κωδικοποιημένο σύμβολο της ΑΜΑΖΟΝΑΣ υποκρύπτεται η λειτουργία της ίδιας μας της ΨΥΧΗΣ.
Μέσω της εσωτερικής ανάλυσης της λέξης ΑΜΑΖΩΝ μπορέσαμε να κατανοήσουμε ότι η ΨΥΧΗ μας είναι ΑΘΑΝΑΤΗ.
Είναι άκρως εντυπωσιακό το γεγονός ότι μία και μόνη λέξη, η οποία αποτελείται μάλιστα από έξι και μόνο γράμματα, έχει την δυνατότητα να μας αποδώσει την ολοκληρωμένη πορεία της Ψυχής μας!
Η ΑΜΑ-ΖΩΝ περιγράφει επακριβώς την δυνατότητα της Ψυχής μας να μπορεί να ζει χωρίς κανένα πρόβλημα σε δύο διαφορετικούς Κόσμους.
Βεβαίως αυτοί οι δύο διαφορετικοί κόσμοι, είναι αυτό που εμείς ονομάζουμε ΖΩΗ και ΘΑΝΑΤΟΣ.
Όπως διαπιστώνουμε όμως αυτό που εμείς αντιλαμβανόμαστε σαν ΖΩΗ και ΘΑΝΑΤΟΣ αναφέρεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ στην περίπτωση του ΥΛΙΚΟΥ μας ΣΩΜΑΤΟΣ, διότι σε ό,τι αφορά την ΑΜΑΖΟΝΑ ΨΥΧΗ ΜΑΣ και στις δύο περιπτώσεις η ΑΜΑΖΟΝΑ-ΨΥΧΗ επιβιώνει και ΖΕΙ χωρίς να αντιμετωπίζει απολύτως κανένα πρόβλημα.
Δηλαδή το σύμβολο της Αμαζόνας αντιγράφει πλήρως τις ιδιότητες της Ψυχής μας, καταρχήν μέσω της αποκωδικοποίησης του αυτού του τόσο περίεργου ονόματος.
Σύμφωνα με την διπλή ανάλυση ΑΜΑ-ΖΩΝ και Α-ΜΑΖΩΝ του ονόματος της Αμαζόνας, μπορούμε να εξάγουμε τα εξής πολύτιμα και άκρως σημαντικά συμπεράσματα:
Η Αμαζών - Ψυχή μας, στην μία περίπτωση ΖΕΙ κάτω την επήρεια και την ΑΠΟΚΤΗΣΗ της ΜΑΖΑΣ που επιφέρει η ΓΕΝΝΗΣΗ του σάρκινου σώματός μας, ενώ
Στην άλλη περίπτωση ΖΕΙ κάτω από την επήρεια της ΑΠΩΛΕΙΑΣ της ΜΑΖΑΣ που επιφέρει ο ΘΑΝΑΤΟΣ του σάρκινου σώματός μας.
Αυτό σημαίνει ότι η ΨΥΧΗ μας είναι ΑΜΦΙΒΙΑ.
Αν όμως προσέξουμε καλύτερα αυτόν τον ΙΕΡΟ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ που προσδίδει η Μυθολογία μας στην οντότητα της ΑΜΑΖΟΝΑΣ, θα διαπιστώσουμε ότι μ έσω του ίδιου ονόματος θα μπορούσε να περιγράφεται ακριβώς ο τρόπος με τον οποίο λειτουργούν οι Αμαζόνες!
Έτσι λοιπόν, όταν η ΑΜΑ-ΖΩΝ ΙΠΠΕΥΕΙ το Άλογό της, τότε ΑΠΟΚΤΑ ΜΑΖΑ.
Δηλαδή η Αιώνια Άφθαρτη και Αμαζόνα – Ψυχή μας ΕΝΣΑΡΚΩΝΕΤΑΙ και περνάει στον ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ, τον κόσμο την Ύλης, βασικό σύμβολο του οποίου είναι ο ΙΠΠΟΣ!
Για όσο χρονικό διάστημα βρισκόμαστε ενσαρκωμένοι, δηλαδή για όσο χρονικό διάστημα λέμε ότι «ζούμε» η Ψυχή μας βρίσκεται σε ρόλο ΙΠΠΕΑ, διότι ο σκοπός της Ενσάρκωσής της είναι ένας συνεχής αγώνας δρόμου, βάσει του οποίου θα πρέπει να καταφέρει τελικά μέχρι το τέλος αυτής της διαδρομής να ΧΑΛΗΝΑΓΩΓΗΣΕΙ ΤΑ ΠΑΘΗ ΤΗΣ.
Μπορούμε πλέον να κατανοήσουμε πολύ εύκολα ότι όταν έρθει η ώρα του «θανάτου» μας, η ΑΜΑΖΟΝΑ-ΨΥΧΗ μας, πολύ απλά ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΑΛΟΓΟ ΤΗΣ, δηλαδή εγκαταλείπει στον πλανήτη Γη την ΜΑΖΑ της, το ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΣΩΜΑ και αφού είναι ΑΜΦΙΒΙΑ, περνάει ανενόχλητη στον ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΑΔΗ ή ΠΛΟΥΤΩΝΑ στον οποίο και παραμένει σε ΑΣΑΡΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ.
Βεβαίως κατά την διάρκεια αυτής της παραμονής σε άσαρκη κατάσταση, η Ψυχή μας εξακολουθεί να ζει, κυρίως κρίνοντας τις πράξεις του τελευταίου βίου της και προσπαθώντας να σχεδιάσει τα δεδομένα της επόμενης ενσάρκωσής της, δηλαδή να διαλέξει ποιος θα είναι ο επόμενος ΊΠΠΟΣ της που θα είναι ο καταλληλότερος για να την βοηθήσει να βελτιώσει την ΙΠΠΙΚΗ της δεινότητα.
Όταν ολοκληρωθούν αυτές οι απαραίτητες διεργασίες και φτάσει και πάλι η κατάλληλη ώρα για την νέα ενσάρκωση της Ψυχής, επομένως και για την μεταφορά της από τον Κόσμο του Πλούτωνα στον Κόσμο του Ποσειδώνα, η Αμφίβια Αμαζόνα Ψυχή μας, απλώς ανεβαίνει και πάλι στον ΙΠΠΟ της!
Μόνο που πρόκειται για έναν καινούριο ΙΠΠΟ, δηλαδή σε ένα άλλο καινούριο σώμα με το οποίο θα κάνει και πάλι την εμφάνισή της κάτω από ένα άλλο πρόσωπο στον Πλανήτη γη!
Διαπιστώνουμε επομένως ότι υπάρχει μία συνεχής και αδιάκοπη σχέση, ένας ΚΥΚΛΟΣ της ΨΥΧΗΣ η οποία την αναγκάζει να λειτουργεί συνεχώς σαν μία ΑΜΑΖΟΝΑ που ανεβαίνει και κατεβαίνει από τον ΙΠΠΟ της!
Ακριβώς αυτός ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΝΣΑΡΚΩΣΕΩΝ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ υποκρύπτεται μέσα στην Ιερή Μυθολογία μας, πίσω από το σύμβολο της ΖΩΝΗΣ ΤΗΣ ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ.
Η Ιππολύτη δεν είναι μία τυχαία Αμαζόνα.
Αντιθέτως είναι η βασίλισσα όλων των Αμαζόνων, επομένως στο πρόσωπό της εκπροσωπούνται όλες ανεξαιρέτως οι ΨΥΧΕΣ.
Διαπιστώνουμε λοιπόν ότι το βασικότερο εξάρτημα στην ένδυση των Αμαζόνων είναι η περίφημη ΖΩΝΗ, η οποία άλλωστε υποκρύπτεται και μέσα στο άκρως κωδικοποιημένο όνομα ΑΜΑΖΩΝ.
Όπως γνωρίζουμε αυτό το θέμα της χρήσης της ζώνης είναι τόσο σημαντικό που ο Ηρακλής κατά την περίοδο της επίτευξης των 12 Άθλων του πρέπει να καταφέρει να προσεγγίσει την ΙΠΠΟΛΥΤΗ την βασίλισσα των ΑΜΑ-ΖΩΝΩΝ και να της κλέψει την ΖΩΝΗ της!
Βεβαίως το γεγονός αυτό, αποτελεί σίγουρα ίσως το πλέον ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΟ από όλα τα ανεξήγητα γεγονότα που συμβαίνουν στην Μυθολογία μας.
Όμως ο λόγος που τα γεγονότα αυτά μας φαίνονται ανεξήγητα είναι διότι δεν έχουμε καταφέρει, ακόμα και σήμερα μετά την πάροδο τόσων χιλιάδων ετών από τα γεγονότα που περιγράφονται στην Μυθολογία μας, να κατανοήσουμε την εσωτερική τους διάσταση.
Θα πρέπει λοιπόν, μετά από ολόκληρη αυτήν την ανάλυση που προηγήθηκε, να κατανοήσουμε ότι στην προκειμένη περίπτωση της ΖΩΝΗΣ της βασίλισσας ΙΠΠΟΛΥΤΗΣ, το μυστηριακό γεγονός το οποίο υποκρύπτεται δεν είναι παρά ο αστρολογικός ΒΟΡΕΙΟΣ και ο ΝΟΤΙΟΣ ΔΕΣΜΟΣ ή τα ΔΕΣΜΑ που κρατούν την Αμαζόνα Ψυχή μας δέσμια των επανενσαρκώσεών της, χωρίς μάλιστα να έχει την παραμικρή πιθανότητα να ξεφύγει από αυτήν την κατάσταση, αφού είναι ΑΜΦΙΒΙΑ και ΑΙΩΝΙΑ!
Θα πρέπει λοιπόν να κατανοήσουμε ότι ακριβώς αυτή η ΖΩΝΗ είναι που ΔΕΝΕΙ και διατηρεί ΔΕΜΕΝΟ σε κάθε ενσάρκωσή μας, τον ΙΠΠΟ δηλαδή το ΥΛΙΚΟ ΣΩΜΑ μας, με την ΑΜΑΖΟΝΑ- ΑΫΛΗ ΨΥΧΗ μας!
Το καθοριστικό στοιχείο όμως που μας επιτρέπει να διεισδύσουμε στην πλήρη αποκάλυψη όλης αυτής της εξαιρετικά δυναμικής εικονοπλασίας είναι το όνομα της βασίλισσας των ΑΜΑΖΟΝΩΝ που ονομάζεται ΙΠΠΟΛΥΤΗ.
Μας λέει λοιπόν ότι ο ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ ΤΡΟΠΟΣ για να καταφέρουμε κάποτε να απαλλαγούμε από αυτήν την κατάσταση και να ΛΥΣΟΥΜΕ ΤΑ ΔΕΣΜΑ ΤΟΥ ΙΠΠΟΥ ΜΑΣ, δηλαδή τα δεσμά των συνεχών επανενσαρκώσεών μας, είναι ΕΝΑΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΟΣ.
Πρέπει να ΣΠΑΣΟΥΜΕ ΑΥΤΗΝ ΖΩΝΗ!
Δηλαδή να ΣΠΑΣΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΥΚΛΟ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΝΣΑΡΚΩΣΕΩΝ της ΑΜΑΖΟΝΑΣ- ΨΥΧΗΣ μας.
Τώρα πλέον είμαστε σε θέση να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτός ακριβώς είναι ο σκοπός αυτού του ΑΘΛΟΥ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ.
Και επίσης μπορούμε να κατανοήσουμε τον λόγο που αν και η ΙΠΠΟΛΥΤΗ δίνει τελικά η ίδια με τα χέρια της την ΖΩΝΗ της στον Ηρακλή, παρόλο που η πρόθεση του Ηρακλή ήταν να την αποκτήσει πάση θυσία, ακόμα και κλέβοντάς της, ο Ηρακλής τελικά ΣΚΟΤΩΝΕΙ ΤΗΝ ΙΠΠΟΛΥΤΗ την οποία και ΑΓΑΠΑΕΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΑ.
Ο φόνος του Ηρακλή είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΝΑ ΣΥΜΒΕΙ, διότι αυτό που ΦΟΝΕΥΕΙ αυτό που ΚΑΤΑΡΓΕΙ είναι ακριβώς αυτή η ΖΩΝΗ ή ο ΚΥΚΛΟΣ ΤΩΝ ΕΠΑΝΕΝΣΑΡΚΩΣΕΩΝ!
astrology

10 Ιουλίου 2012

Η Μάχη των Πρωταθλητών (546 π.Χ.)

547 ΠΧ . Οι Σπαρτιάτες, έχοντας ήδη αποσπάσει από το Άργος την ισχυρότερη σύμμαχό του, την Τεγέα, εν συνεχεία αποσπούν τα Κύθηρα και τη νότιο Κυνουρία και, τέλος την Θυρεάτιδα, η απώλεια της οποίας θα αποτελέσει βαρύτατο οικονομικό πλήγμα για το Άργος, το οποίο κηρύσσει τον πόλεμο κατά της Σπάρτης.
Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ «ΠΡΩΤΑΘΛΗΤΩΝ» 546 π.Χ.
546 ΠΧ Στη σύγκρουση που θα έκρινε το νέο πόλεμο, έχουμε ένα συγκλονιστικό ιστορικό γεγονός που αποδεικνύει την αξία που απέδιδε η Σπάρτη στις έννοιες της Τιμής, της Πίστεως και της Αξιοπρέπειας. Προς αποφυγή ασκόπου αιματοχυσίας, οι δύο στρατοί συμφωνούν να πολεμήσουν από την κάθε πλευρά μόνον 300 επίλεκτοι οπλίτες («Λογάδες») και το υπόλοιπο των στρατών να αποτραβηχτεί στις πατρίδες τους. Η σύγκρουση των δύο επιλέκτων σωμάτων, με επικεφαλής τον Σπαρτιάτη Οθρυάδη και τον Αργείο Θέρσανδρο, ορίζεται και πραγματοποιείται στην τοποθεσία Πάρπαρο. Στην άγρια μάχη που ακολουθεί έως την άφιξη της νυκτός, φονεύονται πάντες πλην τριών μόνον οπλιτών, δύο Αργείων (του Αλκήνωρος και του Χρομίου) και του τραυματισθέντος σοβαρά Σπαρτιάτου αρχηγού Οθρυάδου.
Οι Αλκήνωρ και Χρόμιος, θεωρώντας ότι είναι οι μόνοι ζωντανοί, φεύγουν από το πεδίο της μάχης για να ανακοινώσουν τη νίκη τους στο Άργος, αλλά ο Οθρυάδης, συγκεντρώνει τις δυνάμεις του, σηκώνεται όρθιος, εκδύει τα σώματα των νεκρών Αργείων και με τον οπλισμό τους υψώνει Τρόπαιο, πάνω στο οποίο γράφει με το αίμα του «(Λακεδαιμόνιοι ) Κατ’ Αργείων» (σύμφωνα με τον Λουκιανό και το Ανθολόγιο Στοβαίου) ή «(Λακεδαιμόνιοι) Διί Τροπαιούχωι» (σύμφωνα με τον Πλούταρχο), και ξεψυχάει δίπλα στους 299 νεκρούς συμπολεμιστές του. Μόλις θα φθάσουν στο πεδίο της μάχης οι δύο στρατοί, το επόμενο πρωϊ, για να διαπιστώσουν το αποτέλεσμα, η νίκη αμφισβητείται και από τις δύο πλευρές και από λόγο σε λόγο οι δύο πλευρές έρχονται σε κανονική σύγκρουση. Μετά από αιματηρό αγώνα νικούν οι Σπαρτιάτες και η Θυρέα οριστικά δίδεται στην πόλη τους.
Αντίθετα από τον Ηρόδοτο που θέλει τον αρχηγό των Σπαρτιατών Οθρυάδη να έχει αυτοκτονήσει μετά την ύψωση του Τροπαίου, μη θέλοντας να επιστρέψει ζωντανός στην Σπάρτη όταν όλοι οι συλλοχίτες του είχαν φονευθεί, η παράδοση των Αργείων τον θέλει θανασίμως τραυματισθέντα υπό του Περιλάου, τον οποίο μάλιστα ετίμησαν οι Αργείοι, όπως διασώζει ο Παυσανίας (2, 20, 6), με ανδριάντα του στο Θέατρο της πόλεως. Η εκδοχή των Αργείων φαίνεται αληθεστέρα, δεδομένου ότι δεν θα άφηναν ποτέ ζωντανό οι δύο Αργείοι τον αρχηγό των αντιπάλων τους, άρα είναι λογικό να έχει ανασηκωθεί ο τελευταίος, τραυματισμένος σοβαρά, μέσα από νεκρά κορμιά, “αμικλάστοις δόρασι επερειδόμενος” όπως γράφει ο Πλούταρχος στα “Ηθικά” του, δηλαδή στηριζόμενος σε σπασμένα δόρατα, όταν απεχώρησαν οι επιζήσαντες δύο πολεμιστές του Άργους από το πεδίο της μάχης για να αναγγείλουν τη νίκη τους στην πατρίδα τους.
Προς ανάμνηση αυτής της μάχης σώζονται επιγραφές, όπως η ακόλουθη:
ΖΕΥ ΠΑΤΕΡ, ΟΘΡΥΑΔΑ ΤΙΝΑ
ΦΕΡΕΤΡΟΝ ΕΔΡΑΚΕΣ ΑΛΛΟΝ ΟΣ ΜΟΝΟΣ
ΕΚ ΘΥΡΕΑΣ ΟΥΚ ΗΘΕΛΗΣΕ ΜΟΛΕΙΝ
ΠΑΤΡΙΔΑ ΕΠΙ ΣΠΑΡΤΗΝ ΔΙΑ ΔΕ
ΞΙΦΟΣ ΗΛΑΣΕ ΠΛΕΥΡΑΝ ΔΟΥΛΑ
ΚΑΤΑΓΡΑΨΑΣ ΣΚΥΛΑΣ
ΚΑΤ’ΙΝΑΧΙΔΩΝ (δηλ. Αργείων).
Η Σπάρτη πλέον θα ελέγχει μία μεγάλη έκταση 8.500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, που αντιστοιχεί στα 2/5 της Πελοποννήσου. Οι Αργείοι ξυρίζουν σε ένδειξη πένθους το κεφάλι τους και ορκίζονται να μην αφήσουν ξανά μακριά μαλλιά, μήτε οι γυναίκες τους να φορέσουν κοσμήματα χρυσά έως ότου επανακτηθεί η Θυρεάτις. Αντιθέτως, οι Σπαρτιάτες καθιερώνουν έκτοτε τα υπερβολικώς μακριά μαλλιά σε ανάμνηση της μεγάλης νίκης τους επί των Αργείων και ενσωματώνουν στη μνήμη τών εν Θυρέα πεσόντων και του Οθρυάδου και προς τιμήν του Θεού Απόλλωνος Καρνείου, μέσα στους ανά έτος εορτασμούς των «Γυμνοπαιδιών» ανδρικούς χορούς κατά την τελευταία ημέρα των εορτών στον χώρο του Θεάτρου της πόλεως. Οι χορευτές Σπαρτιάτες πολεμιστές, γυμνόποδες και με μακριά μαλλιά (σε υπενθύμιση του όρκου των αντιπάλων τους να μην αφήσουν μακρυά τα μαλλιά τους και να μη ξαναφορέσουν οι Αργείες γυναίκες χρυσά κοσμήματα αν δεν ανακτήσουν την Κυνουρία) προσφέρουν με το τέλος των εορτασμών σπονδή στους Θεούς και στην ψυχή του ήρωος Οθρυάδου, ενώ οι τελετές αυτές συνδυάζονται χρονικώς με άλλη, μικρότερη εορτή, τουλάχιστον έως το 370 όπου απωλέσθη η Θυρεάτις, τα λεγόμενα “Παρπαρώνεια”, στην ακριβή τοποθεσία που διεξήχθη η αιματηρή μάχη (Πάρπαρος).












"Ο ΣΠΑΡΤΙΑΤΗΣ ΟΘΡΥΑΔΗΣ ΘΝΗΣΚΩΝ" - Johan Tobias Sergel (1740-1814), Μουσείο Λούβρου

Στους δικούς μας καιρούς, 30 και πλέον συγγραφείς, Έλληνες και ξένοι, έχουν υμνήσει την ανδρεία του Οθρυάδου, ο δε ποιητής Αρίστος Καμπάνης (1883-1956), συνέγραψε γι’αυτόν το παρακάτω ποίημα, με τίτλο "Τρόπαιον":
«Απ' την αυγή πολέμααν ως το δείλι,
στης πολυζήλευτης Θυρέας τον κάμπο,
οι Αργείοι με τους Σπαρτιάτες
και το αίμα το νεοχλόιστον επότιζε το χώμα.
Κι όταν ο ήλιος έπεσε στα ρείθρα του Ωκεανού πατρός,
να ξεκουράσει απ' την τόση τα μάτια του τη φρίκη,
Αργείος δεν ανάσαινε κανένας,
κι απ' τους Σπαρτιάτες τρεις μονάχα
ανάμεσ' απ' τους νεκρούς συντρόφους των
επρόσμεναν το θάνατο, που δε θ' αργούσε.
Κι ήρθεν η άλλη αυγή, κι ήρθεν ο ήλιος,
ήρθε να πήξει τα αίματα και να λαμπρύνει
τον ηρεμαίο το θάνατο ηρώων τόσων
στον κάμπο το πολύχλοο της Θηρέας.
Κι από τους τρεις μόνον ένας απ’τους Σπαρτιάτες
αργοσάλευε μες απ' τα κουφάρια.
Το αίμα του τ'αργόπινε το χώμα,
ενείρονταν τα Ηλύσια και το πλήθος
το ηρωικό των Ηρακλειδών προγόνων...
Και καθώς αντιχτύπησε στο πρόσωπό του το φέγγος,
άθροισεν ο νιος τη δύναμή του τη λίγη.
ορθοτινάχτηκε, κι η κόμη ανέμισέ του στην αύρα της ημέρας.
Το στηθοβόρον, έπνιξε τον πόνο,
το πολέμιον αιχμηρό βγάζει βέλος
που τον είχε τρυπήσει το γυμνίτη
και κοιτώντας τριγύρω, ω τι τρομάρα,
νεκρούς τους εχθρούς ξάνοιξε και τους Σπαρτιάτες,
και νικητής ελόγιασε πως ήτον
της πολυαίμακτης μάχης στη Θυρέα.
Μ' όσην είχε ζωή ο Οθράδης,
απ' τους Αργείους ανάμεσα και τους Σπαρτιάτες,
λίθο μεγάλο εστύλωσε.
Κατόπι αφού βούτηξε στο αίμα του το ξίφος,
"Ενίκησαν οι Σπαρτιάτες", γράφει.
Έπειτα πέφτει για να κοιμηθεί τον ύπνο,
Πού 'χαν υπνώσει οι σύντροφοι και οι εχθροί του».

Πηγή: Από το βιβλίο του Βλάση Γ. Ρασσιά: "Επίτομος Ιστορία των Σπαρτιατών".

Σημ 1 - Ο Πλούταρχος αργότερα θα ισχυριστεί ότι ο λόγος που οι Σπαρτιάτες άφηναν μακριά μαλλιά δεν ήταν λόγω αυτής της μάχης, αλλά ήταν το ύφος της εποχής.
Σημ 2 - Οι εορτές για την μάχη των Αργείων με τους Σπαρτιάτες ίσως να μην συνδέεται την μάχη αλλά πιθανά είναι παλιότερη

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ

27 Ιουνίου 2012

Ήν γάρ και το των Πελασγών γένος Ελληνικόν εκ Πελοποννήσου αρχαίον…

...εχρήσατο δε τύχαις δυσπότμοις είς πολλά μεν και άλλα, μάλιστα δ΄ είς την πολύπλανον τε και ουδενός τόπου βέβαιον οίκησιν, πρώτον μεν γάρ περί το καλούμενον νύν Αχαικόν Άργος ώκησαν αυτόχθονες όντες, ως οί πολλοί περί αυτών λέγουσι , την δε επωνυμίαν έλαβον έξ αρχής ταύτην επί του Πελασγού βασιλέως.
Ήν δε ο Πελασγός έκ Διός, ως λέγεται, και Νιόβης της Φορωνέως, ή πρώτη γυναικί θνητή μίσγεται ο Ζεύς ως ο μύθος έχει.
Έκτη δε ύστερον γενεά Πελοπόννησον εκλιπόντες εις την τότε μέν Αιμονίαν νυν δε Θετταλίαν ονομαζομένην μετανέστησαν. Ηγούντο δε της αποικίας Αχαιός και Φθίος και Πελασγός οι Λαρίσης και Ποσειδώνος υιοί. Αφικόμενοι δ’ είς την Αιμονίαν τούς τε κατοικούντας εν αυτή βαρβάρους εξελαύνουσι και νέμονται την χώραν τριχή, τοίς ηγεμόσι ποιήσαντες ομωνύμους τας μοίρας, Φθιώτιν και Αχαίαν και Πελασγιώτιν.
Πέντε δε μείναντες αυτόθι γενεάς, έν αίς επί μήκιστον ευτυχίας ήλασαν τα κράτιστα των εν τη Θετταλία πεδίων καρπούμενοι. Περί την έκτην γενεάν εξελαύνονται Θετταλίας υπό τε Κουρητών και Λελέγων. Οί νύν Αιτωλοί και Λοκροί καλούνται. Και συχνών των περί τον Παρνασόν οικούντων. Ηγουμένου των πολεμίων Δευκαλίωνος του Προμηθέως μητρός δε Κλυμένης της Ωκεανού. Σκεδασθέντες δε κατά την φυγήν οί μεν είς Κρήτην απήλθον οι δε των Κυκλάδων νήσων τινάς κατέσχον, οι δε περί τον Όλυμπον τε και την Όσσαν, καλουμένην δε Ιστιαιώτιν ώκισαν άλλοι είς τε Βοιωτίαν και Φωκίδα Ελλήσποντον παραλίου πολλά χωρία κατέσχον και των παρακειμένων αυτή νήσων άλλας τε συχνάς και την νύν καλουμένην Λέσβον, αναμιχθέντες τοίς εκ της Ελλάδος στέλλουσι την πρώτην αποικίαν είς αυτήν άγοντος Μάκαρος του Κριάσσου. Το δε πλείον αυτών μέρος δια της μεσογείου τραπόμενον προς τους έν Δωδώνηκατοικούνυτας σφών συγγενείς. Οίς ουδείς ηξίου πόλεμον επιφέρειν ως ιεροίς. Χρόνον μεν τινά σύμμετρον αύτοθι διέτριψαν, επέι δε λυπηροί αυτοίς όντες ησθάνοντο ούχ ικανής ούσης άπαντας τρέφειν γής, εκλειπούσι την χώραν χρησμώ πειθόμενοι κελεύοντι πλείν είς Ιταλίαν ή τότε Σατορνία ελέγετο. Κατασκευασάμενοι δε ναύς πολλάς περαιούνται τον Ιόνιον……Φαλέριον δε και Φασκεννιον έτι και είς εμέ ήσαν οικούμεναι υπό Ρωμαίων, μικρ΄άττα διασώζουσαι ζώπυρα του Πελασγικού γένους, Σικελών υπάρχουσαι πρότερον εν ταύταις διέμεινε πολλά των αρχαίων διαιτημάτων οίς το Ελληνικόν πότ΄εχρήσατο επί μήκιστον χρόνον οίον ό τε των όπλων των πολεμιστηρίων κόσμος , ασπίδες Αργολικαί και δόρατα….
Διονύσιος Αλικαρνασσεύς Ρωμ. Αρχαιολογία 1 17 κεξ

Όσο περισσότερο πίσω μπορεί να ταξιδέψει κάποιος τόση περισσότερη αλήθεια βρίσκει.
Και είναι φυσικό, επειδή πλησιάζοντας περισσότερο τον χρόνο του γεγονότος, το έχεις εντονότερο στην μνήμη σου και είναι αληθές, δηλαδή δεν ξεχνιέται.
Με αυτό σαν θεώρημα, φτάνω στους Πελασγούς, που είναι οι άνθρωποι των παραλίμνιων ή παραθαλάσσιων πεδιάδων με κύριο περιβαλλοντολογικό χαρακτηριστικό τα λασπώδη εδάφη.
Η ονομασία προέρχεται από τις λέξεις «Πέλας» και «Γύια».
Πελας σύμφωνα με την εκτίμηση μου πηλός λάσπη, μετά από αλλεπάλληλες τροποποιήσεις. Από το ρήμα παλάσσω, κατά Ησύχιον παληός, πηλός, Λατινικά pelze=τέλμα βάλτος.
Γύιον ομηρική λέξη συναντάται πάντοτε στον πληθυντικό «Γύια», τα κατώτερα μέλη του σώματος.
Πέλαγος = επίπεδη επιφάνεια γης που πλημμύρισε
Πελασγοί > Πελαγσκοι = οι κάτοικοι της πεδιάδας

Πιθανόν εξ αυτού και επειδή ίσως ήταν από τις πρώτες κοινωνίες εδώ να υπάρχει και η έννοια του ρήματος πελάζω, δημιουργώ συναναστροφή κοινωνία.
Τα στοιχεία που συνεισφέρουν σε αυτή την διαδρομή είναι :
1. Η γεωλογική κατάσταση του πλανήτη εκείνες τις μακρινές εποχές.
2. Η ανάλυση και η έρευνα της γλώσσας, πέρα από τις συμβατικές ερμηνείες.
3. Οι ιστορικές καταγραφές.
4. Η κυτταρική μνήμη και η ερμηνεία με βάση την απλή λογική και την κατανόηση των συνθηκών, των αναγκών, των ανθρώπων.

Είναι δύσκολο να παρουσιασθεί το περιβάλλον του πλανήτη εκείνες τις εποχές, αν δεν έχει κάποιος άριστες γνώσεις γεωλογίας. Σίγουρα όμως οι συνθήκες που επικρατούσαν πρέπει να ήταν δύσκολες σε σχέση με την διαβίωση των ανθρώπων.
Ουράνια σώματα βομβάρδιζαν τον πλανήτη, κομήτες δημιουργούσαν συνθήκες κολάσεως, παγετώνες, παρθένα δάση σε ορεινούς όγκους με ανθρωποφάγα θηρία, είναι μερικοί από τους εχθρούς των προγόνων μας.
Μέσα σε αυτό το περιβάλλον σταδιακά ξεχώριζαν και αποστράγγιζαν τα ύδατα από την στεριά και χρόνο με το χρόνο εμφανίζονταν εκτάσεις πεδινές, και εύφορες ικανές να θρέψουν τον πληθυσμό. Μπορεί κάποιος να φανταστεί, τόπους με κυρίαρχο το στοιχείο το νερό και την λάσπη τον «πηλό».
Πηλός δωρικά παλός έχει σχέση με την ρίζα του λατινικού palleo.
Σε τοποθεσίες με αυτά τα χαρακτηριστικά ξεκίνησε τις πρώτες κατοικίες του ο άνθρωπος, αφού εγκατέλειψε τα σπήλαια. Η αρχαιολογία μιλά για λιμναίους προϊστορικούς οικισμούς, πράγμα που είναι απολύτως φυσιολογικό.
Τα πλεονεκτήματα που είχε ο άνθρωπος να δημιουργήσει οικισμούς σε αυτούς τους τόπους ήταν πολλά και σημαντικά για τις ανάγκες του. Εύρισκε εύκολα τροφή, και ελαχιστοποιούσε τους κινδύνους για την ζωή του, αποφεύγοντας τα άγρια δάση με τα επικίνδυνα θηρία. Σε αυτό το περιβάλλον ένας σημαντικός εχθρός ήταν τα φίδια, και αυτό αποδεικνύεται από την υψηλή θέση που είχαν τα ερπετά, σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής των ανθρώπων, καθώς και μέχρι σήμερα εμπνέουν ένα μυστηριακό φόβο.
Σύμμαχο τους εναντίον των ερπετών είχαν τον πελαργό, επειδή στην τροφή του περιλαμβάνονται και τα φίδια. http://www.ornithologiki.gr/page_cn.php?tID=2740&aID=1170
τιμωρούσαν δια νόμου όποιον σκότωνε πελαργό. Η άποψη αυτή ενισχύεται περισσότερο με το εδάφιο που ακολουθεί από διαφορετική πηγή :
“…Δώρος δε αυτήν ο ΄Ελληνος ειλήχει τα πρώτα και Δωρίς απ΄ εκείνου εκαλείτο πρότερον, ύστερον δε Ιστιαιώτις μετωνομάσθη. Θεσσαλία από Θεσσαλού, η πρότερον Πελασγία , εν ταύτη ουκ εξέστι πελαγρούς* κτείνειν, τους γάρ της χώρας όφεις αναιρούσιν.”
Στέφανος Βυζάντιος «Δώριον…

Αλλά και η μεταφορική έννοια, πώς τα παιδιά τα φέρνει ο πελαργός δίνει έμφαση στον ρόλο που έπαιζε το πτηνό στην ζωή του ανθρώπου. Έξω από την συνηθισμένη ερμηνεία των λέξεων, θα μπορούσε το όνομα του να αποδοθεί διαφορετικά. Δηλαδή ερμηνεύοντας τις λέξεις «πέλας» και «αργός», όχι σαν άσπρος και μαύρος, αλλά σαν πηλός (λάσπη) και καλλιεργήσιμη έκταση. Να διευκρινίσω πώς αργός σημαίνει φωτεινός, που είναι πολύ κοντά στην έκφραση «ξέφωτο», δηλαδή όταν πρόκειται περί έκτασης, ανοικτός καλλιεργήσιμος τόπος. Στην συνέχεια όπως γίνεται σε πολλές περιπτώσεις, έγινε μετάθεση των γραμμάτων ρ και γ, και η λέξη έγινε αγρός*.
(* Η πάρα πάνω ερμηνεία απλουστεύεται, επειδή στο εδάφιο του Στ. Βυζάντιου, που παρουσίασα, το πτηνό καταγράφεται όχι Πελαργός αλλά Πελαγρός.)
Αργότερα χρησιμοποιώντας τον «πηλό» έφτιαξε κατοικίες με πλίνθους, συνήθεια που έχει φτάσει μέχρι και σήμερα, και οικιακά σκεύη, τα οποία λόγω του υλικού που κατασκευάσθηκαν ονομάζουμε και σήμερα «Πήλινα.». Η δραστηριότητα δεν περιορίστηκε μόνο, στην κατασκευή σκευών χρηστικών, αλλά σε πλήθος εφαρμογών, που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του ανθρώπου αλλά και την τάση του να εκφραστεί σε καλλιτεχνικό επίπεδο. Σημαντικότατα δείγματα αρχαϊκής τέχνης με πρώτη ύλη τον «πηλό» τα εδώλια .
Στο χτίσιμο των κατοικιών με πρώτη ύλη τον πηλό οφείλεται και ή ονομασία «πόλις».
Πολέω , περιπλανώμαι αλλά και μεταφορικά οργώνω καλλιεργώ.
Είναι φανερό πώς τα σημαίνοντα τις λέξεις γράμματα είναι κοινά Π και Λ.
Πιθανόν μεταγενέστερα στην συλλαβή Πελ να προστέθηκε και η λέξη Λας, και να σχηματίσθηκε η λέξη «Πέλλα», που αρχικά σήμαινε την πόλη της οποίας οι κατοικίες είχαν φτιαχτεί πλέον με λίθους. Στην Ελλάδα υπάρχει πλήθος ονομάτων περιοχών που εμπεριέχεται η συλλαβή Πελ, και Πηλ, που είναι η εξέλιξή της.
Κάποιες από αυτές μπορούν να ερμηνευτούν, σχεδόν αποδίδοντας τα χαρακτηριστικά του σημαινόμενου όπως ισχύει στην γλώσσα μας.
Πελλάνα η βασιλίδα πόλις, Πήλιον το χωμάτινο βουνό, επειδή δεν είναι βραχώδες. Πελαργός το πουλί που συχνάζει στους λασπωμένους αγρούς. Πέλαγος, πεδινή περιοχή που κατακλύσθηκε από νερά και έγινε λασπώδης. Πέλοψ εκείνος που το χρώμα των ματιών του μοιάζει με το χρώμα του πηλού. Πέλμα, το μέρος του σώματος που είναι συνεχώς λερωμένο με λάσπη. Είναι αρκετά απλό άλλα τόσο αληθινό. Οι άνθρωποι χωρίς υποδήματα, ήταν αναγκασμένοι να περπατούν μέσα σε λασπώδη εδάφη και είναι φυσικό, τα πόδια τους να ήταν μονίμως με λάσπη.
Στην γλώσσα μας είναι διακριτός ο ρόλος των συμφώνων και των φωνηέντων.
Τα φωνήεντα υπάρχουν για να δώσουν ηχητική ένταση στην συλλαβή, να καθορίσουν το χρόνο της εκπομπής (μακρά, βραχέα, δίχρονα), και να εκφράσουν συναισθήματα. Τα σύμφωνα υπάρχουν για να αποδώσουν με ηχητικό τρόπο δραστηριότητες του περιβάλλοντος, θα λέγαμε αποδίδουν με συντομία ή συμβολίζουν γεγονότα. Ανάλογα με το τμήμα των φωνητικών οργάνων που χρησιμοποιούμε για την προφορά τους κατατάσσονται σε οδοντικά, ουρανικά, χειλικά, υγρά ,ένρινα και διπλά.
Είναι φανερό με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πώς το Ρ π.χ. αποδίδει την ροή, δηλαδή, μιμείται σε επίπεδο αναπαραγωγής τον θόρυβο που κάνει ένα ρυάκι.
Αυτό συμβαίνει με μεμονωμένα σύμφωνα ή και συνδυασμό περισσοτέρων, ποιος θα αμφισβητήσει πώς το γκρ δηλώνει αγριότητα, το μπρ κρύο, και το πλ παφλασμό.
Και σε αυτό το σημείο αρχίζει η μαγική ερμηνεία της ονομασίας των πρόγονων μας Πελασγών.
Στο λεξικό η λέξη Πελασγοί ορίζει τους μακρινούς μας προγόνους σημαίνει δηλαδή, το φύλο εκείνο που κατοικούσε στην ευρύτερη περιοχή ης ηπειρωτικής Ελλάδος αλλά και στο Αιγαίο πριν πλημμυρίσει..
Πώς ονομάζουμε σήμερα έναν άνθρωπο που κατοικεί σε ορεινή περιοχή;
Η απάντηση είναι χωρίς κανένα ενδοιασμό «Βουνήσιος».
Είναι παραδεκτό από όλους ότι η ονομασία είναι επίθετο που προσδιορίζει το ουσιαστικό ανάλογα, με διάφορες ιδιότητές, και συνήθειες του.
Επειδή λοιπόν διαβιούσαν σε πεδινούς τόπους με κύριο χαρακτηριστικό τον πηλό οι άνθρωποι ονομάσθηκαν «Πελασγοι». Δηλαδή κάτοικοι της λασπώδους γης.
Αντιθέτως, όσοι διαβιούσαν σε ορεινότερα μέρη, σε υψώματα είχαν διαφορετικό προσδιορισμό. Ονομάζονταν «Καύκωνες».
Καύκαλο, καυκί είναι λέξεις που στις μέρες μας αποδίδουν εννοιολογικά , ένα σχετικά υψηλό και συνάμα καθαρό τόπο με λίγη βλάστηση. Άλλο ένα ιδανικό μέρος για να εγκατασταθεί ο άνθρωπος, ούτως ώστε να μην αντιμετωπίζει κινδύνους από τα άγρια ζώα, που κυκλοφορούν σε δασώδεις «απάτητες» εκτάσεις.
« Άτλας γίνεται βασιλεύς πρώτος εν τη καλουμένη νύν Αρκαδία, ώκει δε περί το λεγόμενον Καυκώνιον όρος. Τούτω θυγατέρες ήσαν επτά αι νύν εν ουρανώ κατηστερίσθαι λεγόμεναι Πλειάδες επίκλησιν, ών μίαν μεν Ηλέκτραν Ζεύς γαμεί και γεννά παιδας εξ αυτής Ίασον και Δάρδανον. Ίασος μεν ούν ημίθεος μένει. Δαρδανος δε άγεται γυναίκα Χρυσήν Πάλλαντος θυγατέρα. Έξ ής αυτώ γίγνονται παίδες Ιδαίος και Δείμας. Ούτοι τέως μεν εν Αρκαδία παραλαβόντες την Άτλαντος δυναστείαν εβασίλευον. Έπειτα κατακλυσμού γενομένου μεγάλου περί την Αρκαδίαν τα μεν πεδία εξελιμνώθη και πολλού χρόνου γεωργείσθαι αδύνατα ήν. Οι δε άνθρωποι (ώκουν γαρ ανα τα όρη γλισχρώς ποριζόμενοι τας τροφάς)συμφρονήσαντες ως ούχ ικανή βόσκειν ‘εσται πάντας η περιούσα γή νέμονται σφάς αυτούς διχή. Και αυτών οί μεν εν Αρκαδία υπομένουσι βασιλέα καταστήσαντα Δείμαντα τον Δαρδάνου. Οί δε λοιποί απανίστανται Πελοποννήσου στόλω μεγάλω.»
Συν. Διονύσιος Αλικαρνασευς.

Ετυμολογία για τους Λέλεγες, πιθανόν εκ του ρήματος Λεύω, λευ=λαας, οι κάτοικοι πετρώδους γης. Καθώς επίσης και Βάσις+λευ+ς , η στήριξη και εξουσία των κατοίκων της πέτρας, για να θυμηθούμε εδώ τον μύθο περί δημιουργίας των ανθρώπων, καθώς ο Δευκαλίων και η Πείρα πετούσαν λίθους και γεννιόνταν άνθρωποι.
Και σήμερα ακόμη κυτταρικές μνήμες οδηγούν το μυαλό μερικών σε παρόμοιους συνειρμούς και μιλώ για μια γωνιά πέτρινη της Ελλάδας που κρύβει μέσα της όλη την ιστορία της δημιουργίας την Μάνη.
«Νινόη: η εν Καρία Αφροδισιάς οικισθείσα υπό Πελασγών Λελέγων, διό και εκλήθη Λελέγων πόλις, μετά δε Μεγάλη πόλις, είτα από Νίνου Νινόη, εθνικόν αυτής Νινοήτης».
Σούδα

Στην παλαιά διαθήκη στο κεφάλαιο της «Γένεσης», δηλαδή μπροστά στα μάτια μας αναφέρεται ο τρόπος της δημιουργίας του ανθρώπου. Καταγράφεται απλοϊκά, πώς ο θεός για να φτιάξει τον άνθρωπο χρησιμοποίησε χώμα και νερό, με τα οποία έκανε «πηλό». Έχει μεγάλη σημασία αυτή η αναφορά, διότι θα μπορούσε κάλλιστα να χρησιμοποιήσει, ξύλο, ή πέτρα, ή οτιδήποτε άλλο. Δεν το έκανε όμως αν και δημιουργός χρησιμοποίησε «πηλό», και πρόσθεσε τα απαραίτητα «θεϊκά» υλικά για να δώσει στο δημιούργημα του την ανωτερότητα που επιθυμούσε.
Η βίβλος λοιπόν με την μορφή του παραβολικού μας δηλώνει την πραγματικότητα.
Και η πραγματικότητα είναι πώς ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο «Πελασγό».
Στην συνέχεια του έδωσε την εντολή κατεύθυνση «αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την γήν», το οποίο φυσικά εφαρμόσθηκε.
«Το τε γάρ των Πελασγών ήν φύλον και των Καυκώνων και Λελέγων. Είρηται δ΄ότι πολλαχού της Ευρώπης το παλαιόν ετύγχανε πλανώμενα».
Στράβων 12 8

Μετά την δημιουργία, ανέλαβε την συνέχεια η εξέλιξη. Ακολουθούν μετακινήσεις, αλλά και διαφοροποιήσεις, σε σχέση με ονομασίες, χαρακτηριστικά, αλλά και το σημαντικότερο την γλώσσα. Οι περιβαλλοντολογικοί παράγοντες, συνεισφέρουν σε αυτές τις διαφοροποιήσεις, αλλά και πλήθος άλλων συνθηκών είναι δυνατόν να επηρέασε την διαμόρφωση μας, μέχρι το σημερινό μοντέλο.
«Και όρα φύλα Πελασγών. Αξιόλογον γαρ πλήθος δηλοί. Ού γαρ φύλον έφη, αλλά φύλα πληθυντικώς. Μέγα δε έθνος οι Πελασγοί κατά τον Γεωγράφον, όπερ και είς πλάτος αποδεικνύει αυτός. Πλανήται δε ήσαν και σποράδες πανταχού της γής. Ως και εν τοις του Περιηγητού κείται. Φησίν γουν αυτός ο Γεωγράφος και, ότι πλανήτες οι Λέλεγες, ως και οί Πελασγοί και οι Καυκωνες πολλαχού της Ευρώπης το παλαιόν πλανώμενοι, και Πελασγικόν δε πεδίον ιστορεί εν Λαρίσση τη Θετταλική.»
Ευστάθιος 1 560 19

«Η γυνή αύτη της νυν Ελλάδος, πρότερον δε Πελασγίης καλεομένης της αυτής ταύτης.»
 Ηρόδοτος 2 56

Ο Ησίοδος, στο σωζόμενο έργο του ΑΣΠΙΣ, αναφέρει ονόματα Λαπιθών και Κενταύρων, στίχοι 178-190:
Πιό μέσα η μάχη Λαπιθών των μακροκονταράτων
Καινέα άνακτα, Δρύαλου μαζί του Πειριθόου
Οπλέα και Εξάδιο και Φάληρο και Πρόλοχο,
και Μόψο γιο του Άμπυα και Τιταρίσιο του Άρη,
και το Θησέα του Αιγέα, όμοιο των θεώνε

Στη συγκεκριμένη περίπτωση οι Κένταυροι έπαθαν μεγάλη ζημία και ο Θησεύς τούς οδήγησε από τα αρχαία πηλιορείτικα εδάφη τους, όπου κυνηγούσαν, στη χώρα των Αιθίκων, κοντά στο όρος Πίνδος. Δεν ήταν όμως εύκολο να υποτάξει τούς Κενταύρους, οι οποίοι είχαν ήδη φιλονικήσει για το βασίλειο του Ιξίονα με τον Πειριθου και πού τώρα, ανασυγκροτώντας τις δυνάμεις τους εισέβαλαν στο έδαφος των Λαπιθων. Αιφνιδίασαν και κατάσφαξαν τον κύριο στρατό των Λαπιθων και όταν οι επιζήσαντες κατέφυγαν στη Φολόη της Ήλιδας, οι εκδικητικοί Κένταυροι τούς εξεδίωξαν και μετέτρεψαν τη Φολόη σε δικό τους ληστρικό οχυρό.
Τελικά οι Λαπιθες εγκαταστάθηκαν στο Μαλέα.
«Αυθις δε εκείθεν ορμηθείς Αιγιμίω βασιλει Δωριέων συνεμμάχησε. Λάπιθαι γαρ περί γης όρων επολέμουν αυτώ Κορωνου στρατηγούντος, ο δε πολιορκούμενος επεκαλέσατο τον Ηρακλέα βοηθόν επί μέρη της γής. Βοηθήσας δε Ηρακλής απέκτεινε Κόρωνον μετά και άλλων, και την γήν άπασαν παρέδωκε ελευθέραν αυτώ. Απέκτεινε δε και Λαογόραν μετά των τέκνων».
Απολλοδωρος βιβλιοθηκη 2 154




Φυσικά ζητώ την επιείκεια του αναγνώστη για τα παραπάνω τα οποία δεν έχουν ιδιότητες επιστημονικής διατριβής, διέπονται όμως από πάθος για γνωση της αλήθειας και μπορεί να προκαλέσουν έρεισμα για περαιτέρω έρευνες που θ αποδείξουν πολύ περισσότερα.

Οι ετυμολογικές αιτιολογήσεις από το «Λεξικό της αρχαίας Ελληνικής γλώσσης»
Του Ιωάννη Σταματάκου εκδόσεις Δεδεμαδη,

Παράρτημα.


Αιγίς = η προστασία  Αιγαίον = το προστατευμένο

Προϊστορικά φύλλα στην περιοχή της Αιγηίδας

1. Πελασγοί
2. Αρκάδες
3. Πέλοπες
4. Ταινάριοι
5. Καλαβροί
6. Τελχίνες
7. Κουρητες
8. Έλλοπες
9. Δρύοπες
10. Μέροπες
11. Κάρες
12. Λέλεγες
13. Δάρδανοι
14. Έλληνες
Αχαιοί
Αιολείς
Δωριείς
Μινύες
Ίωνες
Γραικοί
Θράκες
Φοίνικες
Ετεοκρήτες
Ιλλυριοί
Ηπειρώτες
Μολλοσοι
Σελλοί
Αίμονες
Δόλοπες
Μακοί
Ηδονοί
Μακηδονοί (Μακεδόνες)


26 Ιουνίου 2012

Η Μάχη της Σελλασίας (222 π.Χ.) - Η πτώση της Σπάρτης

Η μάχη της Σελλασίας πραγματοποιήθηκε το 222 π.Χ. ανάμεσα στους Σπαρτιάτες του Κλεομένη και τους Μακεδόνες του Αντιγόνου Δώσωνα στη Σελλασία της Λακωνίας.
Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια του Άγι Δ'
Ο Άγις Δ' ήταν βασιλιάς της Σπάρτης που ανήλθε στο θρόνο της το 245 π.Χ. και ήταν γιος του Ευδαμίδα Β'. Έκανε μεγάλες αλλαγές στο πολιτικό σύστημα της Σπάρτης, αλλά ο συμβασιλέας του, ο Λεωνίδας Β' τον ανέτρεψε στα σχέδιά του και οι αντιπάλοι του ακύρωσαν τις μεταρρυθμίσεις του και τον σκότωσαν.
Η μεταρρυθμιστική προσπάθεια του Κλεομένη Γ'
Ο Κλεομένης Γ΄ ήταν βασιλιάς της Σπάρτης, γιος του Λεωνίδα Β' που ανήλθε στο θρόνο το 235 π.Χ. Έκανε και αυτός μεγάλες μεταρυθμίσεις. Επανένταξε τους νόμους του Λυκούργου, εκπαίδευσε το στρατό του με τα πρότυπα της μακεδονικής φάλαγγας, πρότεινε αναδασμό της γης και απελευθέρωση των ειλώτων. Έτσι οι πολίτες έφτασαν τους 4.000 από τους 700 που ήταν.
Ο πόλεμος με την Αχαϊκή Συμπολιτεία
Ο Κλεομένης με τους νόμους αυτούς προκάλεσε έντονη ανησυχία στις γύρω πόλεις και περισσότερο στην ανερχόμενη Αχαϊκή Συμπολιτεία. Ο Κλεομένης όμως εισέβαλλε στη Μεγαλόπολη και κατάφερε να τη λαφυραγωγήσει και να φύγει ανένόχλητος. Αμέσως μετά κατέλαβε τη Μαντίνεια και έδιωξε τους Αχαιούς. Αργότερα κατευθύνθηκε προς την Τεγέα και τις Φερές για να συγκρουστεί με τους Αχαιούς. Εκείνη τότε την εποχή στρατηγός των Αχαιών ήταν ο Υπερβάτας ο οποίος συγκέντρωσε 5.000 - 6.000 στρατιώτες και συγκρούστηκε με τον Κλεομένη στη Δύμη. Νικητής εξήλθε ο Κλεομένης και οι Αχαιοί του ζήτησαν ειρήνη. Ο Κλεομένης δεχόταν την ειρήνη με όρο να γίνει ο αρχηγός της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Οι Αχαιοί δέχτηκαν, αλλά την κρίσιμη ημέρα της συνάντησης των Αχαιών με τον Κλεομένη για την υπογραφή των όρων της συνθήκης ο δεύτερος αρρώστησε.
Την ευκαιρία δεν την έχασε ο Άρατος που τότε μετά το θάνατο του Υπέρβατου ήταν στρατηγός της Αχαϊκής Συμπολιτείας. Έτσι προσεταιρίστηκε τους Μακεδόνες που τότε βασιλιάς τους ήταν ο Αντίγονος Γ' ο Δώσων.
Ο Αντίγονος τότε έστειλε στην Πελοπόννησο 20.000 πεζούς και 1.400 ιππείς.
Μετά από συγκρούσεις στο Άργος, στα Μέγαρα και στη Μεγαλόπολη ο Κλεομένης έχασε τις κτήσεις του εκτός της Σπάρτης.
Πριν τη μάχη
Ο μακεδονικός μαζί με τον αχαϊκό στρατό κατευθύνονταν προς τη Σπάρτη. Οι σπαρτιατικές δυνάμεις που φρουρούσαν τα σύνορα, συναντήθηκαν και αντιπαρατέθηκαν στον αντίπαλο στρατό στην περιοχή της Σελλασίας.
Οι δυνάμεις των Μακεδόνων και των Αχαιών
Ο Αντίγονος Γ΄ Δώσων παρέταξε απέναντι από τους Σπαρτιάτες 27.600 πεζούς και 1.200 ιππείς.
Οι Αχαιοί ανάμεσα σε αυτό το στράτευμα παρέταξαν 3.000 πεζούς και 300 ιππείς.
Φαίνεται το πρόβλημα της Αχαϊκής Συμπολιτείας να παρατάξει πολλούς πεζούς σε μια μάχη.
Οι δυνάμεις των Σπαρτιατών
Ο Κλεομένης κατάφερε να παρατάξει έναν αριθμό 20.000 οπλιτών και να απελευθερώσει πολλούς δούλους. Ακόμη κατάφερε να πάρει 1.000 μισθοφόρους.
Οι παράταξεις των αντιπάλων
Η παράταξη των Μακεδόνων και των Αχαιών
Οι Μακεδόνες και οι Αχαιοί ήταν απέναντι από το λόφο Εύα. Στο δεξιό άκρο ήταν παρατεταγμένα τμήματα συμμάχων, στο σύνολό τους ψιλοί. Στο κέντρο, είχαν τοποθετηθεί οι Αχαιοί και πίσω το ιππικό τους. Αριστερά είχε ταχθεί ο Αντίγονος επικεφαλής της μακεδονικής φάλαγγας υπό την κάλυψη ελαφρά οπλισμένων.
Η παράταξη των Σπαρτιατών
Η παράταξη του Κλεομένη είχε ταχθεί στο λόφο Εύα. Αριστερά τάχθηκαν οι συμμάχοι και οι περίοικοι υπό τον Ευκλείδα αδερφό και συμβασιλέα του Κλεομένη. Στο δεξιό άκρο βρισκόταν ο ίδιος ο Κλεομένης, αρχηγός των Σπαρτιατών οπλιτών. Στο κέντρο είχαν ταχθεί οι ιππείς, οι ελαφρά οπλισμένοι και οι μισθοφόροι.
Η μάχη
Η μάχη άρχισε με την επίθεση των Μακεδόνων κατά των Σπαρτιατών. Οι Σπαρτιάτες όμως κατάφεραν και απώθησαν τους Μακεδόνες. Όμως οι Μακεδόνες κατάφεραν να διεισδύσουν στην παράταξη των Σπαρτιατών από μια προδοσία ενός αξιωματικού του Κλεομένη, του Δαμοτέλη. Οι Ιλλύριοι και οι Ακαρνάνες σύμμαχοι των Μακεδόνων επιτέθηκαν στο ακάλυπτο άκρο των Σπαρτιατών και τούς πλευροκόπησαν στο λόφο Εύα. Όμως στο δεξιό άκρο, ο Κλεομένης αιφνιδίασε τους αντιπάλους του και ο Αντίγονος σταμάτησε την επίθεσή του στο αριστερό άκρο για να αντιμετωπίσει το δεξιό.
Τότε το αριστερό άκρο των Σπαρτιατών υπό τον Ευκλειδα ανασυντάχθηκε και επιτέθηκε και εκείνο κατά των Μακεδόνων. Η μάχη μέχρι τότε ήταν υπέρ των Σπαρτιατών.
Ο Φιλοποίμην όμως, ο αρχηγός των Αχαιών, διέταξε την επίθεση των ιππέων στο αριστερό άκρο των Σπαρτιατών. Ο Ευκλείδας δεν κατάφερε να συγκρατήσει την επίθεση των Μακεδόνων ιππέων και οι Σπαρτιάτες υποχώρησαν. Ο Ευκλείδας πολεμούσε απελπισμένα και πέθανε σαν αληθινός Σπαρτιάτης πάνω στη μάχη. Οι νεκροί για τους Σπαρτιάτες ήταν 5.800.
Οι αντίπαλοι των Σπαρτιατών, οι Μακεδόνες πρέπει να είχαν 1.000 νεκρούς.
Η σημασία της μάχης
Τη σημασία της μάχης οι Έλληνες την κατάλαβαν πολύ αργότερα με τους Ρωμαίους.
Ο Κλεομένης ίσως μπορούσε να ενώσει τους Έλληνες απέναντι στους Ρωμαίους με κυριότερο λόγο τους νόμους του.
Η τοποθεσία της μάχης απείχε περίπου 15 χιλιόμετρα της Σπάρτης και αποτελούσε φυλάκιό της. Σήμερα είναι χωριό με πληθυσμό περίπου 550 κατοίκων.

Βιβλιογραφία :
Πολύβιος. Ιστορίες, ii. 65-70.
Πλούταρχος. Βίοι Παράλληλοι, 27-28.
Παυσανίας. Description of Greece, ii. 9. § 2, 10. § 7, iv. 29. § 9, vii. 7. § 4, viii. 49. § 5.
E. Will. Histoire politique du monde hellénistique or the Political History of the Hellenistic World. Paris, 1075.
Shimron, Benjamin. Late Sparta: The Spartan Revolution, 243-146 B.C. Buffalo: State University of New York (Dept. of Classics), 1972, pgs. 50-55. ISBN 0-930881-01-X

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ

19 Ιουνίου 2012

Λυκούργος της Σπάρτης - Έργο και Νομοθεσία


Κατά τη διάρκεια του 8ου, 7ου και 6ου π.Χ, αιώνα κυριαρχούσα πολιτεία στην Ελλάδα ήταν η Σπάρτη.
Το καθεστώς της Σπάρτης αποδιδόταν στον Λυκούργο και οι κανόνες του συστήματος ονομάζονται «οι νόμοι του Λυκούργου».
Η λέξη νόμος μπορεί να μεταφραστεί «law», αν και έχει πλατύτερη έννοια απ' ό,τί αυτή η αγγλική λέξη. Περιλαμβάνει συνήθειες και έθιμα, που πρέπει ή δεν πρέπει να τηρηθούν, έστω και αν δεν ορίζονται με διάταξη ή δεν επιβάλλονται από τη δημόσια αρχή.
Όταν οι νόμοι της Σπάρτης αποδίδονται στον Λυκούργο, αυτό που εννοείται είναι ότι ο Λυκούργος διετύπωσε κανόνες και αξίωσε από τους Σπαρτιάτες να τους τηρήσουν: «εφύλαξε ταύτα μη παραβαίνειν», «σιγούρεψε ότι δεν θα τους παρέβαιναν» (Ηροδ. 1.65.5).
Το μυστικό της Πολιτείας της Σπάρτης, ήταν η παιδεία που παρείχε στα τέκνα της. Όσο κρατήθηκε «ζωντανή» η Μεγάλη Ρήτρα του Λυκούργου και οι παραδόσεις της Σπάρτης, κανείς ξένος κατακτητής δεν κατάφερε να πατήσει το πόδι του στην Σπάρτη.
Πάντοτε προκαλούσε την απορία αλλά και τον φθόνο των υπολοίπων, πως κατάφεραν αυτά τα πέντε πλινθόκτιστα χωριά (που αποτελούσαν την πόλη της Σπάρτης), τα οποία δεν περιβάλλονταν από προστατευτικό τείχος, η μοναδική πόλη όχι μόνο στον Ελληνικό κόσμο αλλά και στα πολιτισμένα έθνη της Μεσογείου και της Ασίας που δεν διέθετε έστω μια υποτυπώδη οχύρωση, να ηγούνται όλων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Η ΜΕΓΑΛΗ ΡΗΤΡΑ ΤΟΥ ΛΥΚΟΥΡΓΟΥ
Οι Δωριείς της Σπάρτης άρχισαν κυρίως να επεκτείνονται μετά την εποχή του Λυκούργου. Η Πολιτεία της Σπάρτης οφείλει πολλά από το ένδοξο μεγαλείο της στους νόμους που θέσπισε ο Λυκούργος για τους Λακεδαιμονίους. Ωστόσο, την ευνομία που ευλαβικά προσέφερε στην Πολιτεία την πλήρωσε με την αγανάκτηση των πλούσιων πολιτών της, και λίγο έλειψε με την ίδια του τη ζωή. Αναφέρεται χαρακτηριστικά στη βιογραφία του, που παραθέτει ο Πλούταρχος, το χτύπημα που δέχτηκε ο Λυκούργος στο πρόσωπο, από την βακτηρία του πλούσιου Σπαρτιάτη Άλκανδρου έπειτα από καταδίωξη.
"Ο Λυκούργος λίγο έλειψε να χάσει το ένα μάτι του, αλλά μπόρεσε να θεραπευτεί χάρη στην Αθηνά οφθαλμίτιδα, «Οπτιλλέτιν», γιατί οι Λάκωνες Δωριείς λέγουν τους οφθαλμούς οπτίλους και στην οποία ίδρυσε το ομώνυμο ιερό για να την ευχαριστήσει" (Πλούτ. Λυκ. 116. 55-56).
Ο Λυκούργος έζησε το πιθανότερο κατά τον 8ο αιώνα. Κατά τον Ηρόδοτο υπήρξε επίτροπος του βασιλέως Λεωβώτου και καταγόταν από τον κλάδο των Αγιαδών. Αντίθετα ο Αριστοτέλης (Αριστ. Πολ. Β. 10-15), τον παρουσιάζει ως επίτροπο του βασιλέως Χαρίλλου ή Χαρίλαου, έλκοντας έτσι την καταγωγή του από το γένος των Ευρυπωντιδών. Κανείς όμως εκ των δύο προαναφερθέντων δεν αμφισβητεί την ιστορικότητα του νομοθέτη.
Ο Πλούταρχος (Λυκ. 6), έρχεται έπειτα να βάλει και αυτός την υπογραφή του στην ιστορικότητα του Λυκούργου (όταν καταγράφοντας την Μεγάλη Ρήτρα), λέει πως καλούσε λαοσυνάξεις (Απέλλα), από καιρό σε καιρό (σε τακτικά δηλαδή διαστήματα), στο μέρος που είναι ανάμεσα στην γέφυρα Βάβυκα και τον ποταμό Κνακίωνα, το σημερινό δηλαδή ρέμα της Μαγούλας ή αλλιώς Τριπιώτικο ποτάμι.
Ο Λυκούργος όρισε ακόμη με την Ρήτρα του τη συνεδρίαση της Απέλλας κάθε πανσέληνο.
Ο Πλάτων επίσης θαύμαζε και επικροτούσε τους νόμους του, πιστεύοντας πως είναι θεϊκής προελεύσεως. Ακόμη και αρκετοί στωϊκοί φιλόσοφοι έδωσαν πίστη στον «μύθο» για την νομοθεσία του Λυκούργου.
Ένας από αυτούς που ήταν θαυμαστής του αρχαίου μεγαλείου της Σπάρτης (και είχε ο ίδιος προσωπικά μυήσει στη στωϊκή φιλοσοφία τους μεταρρυθμιστές βασιλείς Άγι τον Δ΄ και τον Κλεομένη τον Γ΄), ο φιλόσοφος Σφαίρος ο Βορυσθενίτης, σε δύο μελέτες του, Περί της Λακεδαιμονίων Πολιτείας και Περί Λυκούργου και Σωκράτους, πρόβαλε το Λυκούργειο πολίτευμα, ως το πολίτευμα που θα φέρει την ευτυχία στους ανθρώπους.
Υπάρχει επίσης μια πλειάδα αρχαίων συγγραφέων που παραδέχονται την ιστορικότητα του Λυκούργου, ανάμεσα σε αυτούς συγκαταλέγονται οι Τίμαιος, Φύλαρχος, Διόδωρος, Ερατοσθένης, Απολλόδωρος, Σιμωνίδης, Διευτυχίδας.
Για να θεσπίσει τους νόμους του ο Λυκούργος θα ακολουθήσει και θα σεβαστεί πολλές από τις ήδη υπάρχουσες παραδόσεις και θεσμούς των Σπαρτιατών, όπως για παράδειγμα τον θεσμό της διπλής βασιλείας που προϋπήρξε όπως και η διανομή της κατακτηθείσης από τους Δωριείς γης σε κλήρους. Με τη ρήτρα του χώρισε την γη των Λακεδαιμονίων σε ίσους κλήρους, ίσους σε παραγωγική απόδοση το κυριότερο όμως είναι πως τους έκανε αναπαλλοτρίωτους, δηλαδή, ο κάτοχος του κλήρου δεν είχε το δικαίωμα να πωλήσει τον κλήρο του, γιατί ανήκε στην Πολιτεία των Σπαρτιατών.
Ο θεσμός των εφόρων πιστεύεται από τους σύγχρονους ιστορικούς, πως είναι πολύ μεταγενέστερος της Ρήτρας του Λυκούργου (Ηρόδ. Ιστ. Α΄. 65). Κατά τις εκστρατείες οι έφοροι (δύο των αριθμό), ήταν τα «μάτια της ρήτρας του Λυκούργου», χωρίς το δικαίωμα της επεμβάσεως. Βασικό τους μέλημα ήταν να ελέγχουν εάν τηρούνταν οι νόμοι του Λυκούργου.
Ένα παλίμψηστο του Βατικανού (Βατ. Ελληνικά, 2306), το οποίο αναφέρεται στις δικονομικές διαδικασίες των Λακεδαιμονίων, βεβαιώθηκε από τον J. J. Keaney “Theophrastus Greek Judicial Procedure”, ως γνήσιο και εκδόθηκε πολλές φορές, πιστοποιώντας πως: «Η Γερουσία, οι δύο βασιλείς και οι έφοροι συμπράττουν στην άσκηση της Δικαιοσύνης» (Richers 2001).
Επίσης οι έφοροι διαθέτουν δικό τους κατασκοπευτικό δίκτυο. Από την πρώιμη κλασική εποχή και μεταγενέστερα «οι έφοροι είναι υπεύθυνοι για την αστυνόμευση σε όλη την επικράτεια των Λακεδαιμονίων», (Cristien 2001).Ανέκαθεν οι Σπαρτιάτες κοιτούσαν με νοσταλγία το παρελθόν, τον καιρό που έζησε ο νομοθέτης τους, αναπολώντας την ευνομία των παρελθόντων ετών.
Τον Λυκούργο τίμησαν ως ημίθεο και τον περιέβαλαν με συμβολικές μορφές, τελούσαν δε προς τιμήν του ειδική ενιαύσιο εορτή τα Λυκούργεια. Στην πόλη της Σπάρτης υπήρχε και ναός του νομοθέτη, πίσω από τον οποίο βρισκόταν ο τάφος του υιού του Ευκόσμου.
Όπως σχολιάζει ο Ξενοφών οι νόμοι του Λυκούργου, αν και γράφτηκαν στην απώτατη αρχαιότητα, ήταν πάντα επίκαιροι. Εμπνεύστηκαν από τον νομοθέτη την εποχή των πρώτων απογόνων των Ηρακλειδών και μέχρι τις ημέρες του Ξενοφώντος ήταν «ζωντανοί» και κατάλληλοι για όλες τις περιστάσεις. Οι νόμοι του Λυκούργου γαλουχούσαν τους αρχιστράτηγους – πολέμαρχους ώστε να έχουν κοντά στο μαχητικό και στρατηγικό πνεύμα. Πολλοί από τους νόμους που είχε θεσπίσει ο Λυκούργος ήταν δυσδιάκριτοι ανάμεσα στις παραδόσεις των Σπαρτιατών.
Στην προ Λυκούργου εποχή, υπάρχουν αναφορές πως οι Σπαρτιάτες πλούτιζαν από το εμπόριο και ανθούσε η βιοτεχνία, καλλιεργούνταν δε συστηματικά οι καλές τέχνες.
Η Μεγάλη Ρήτρα του Λυκούργου σφυρηλατεί την ιδανική Πολιτεία. Ο Λυκούργος για να προστατεύσει τους ευπατρίδες και τις οικογένειές τους (ενώ παράλληλα θα θελήσει να κρατήσει το στράτευμα των Σπαρτιατών αλώβητο), θα περάσει στην εφαρμογή αυτών των μέτρων για να τους διασφαλίσει.
Ο νομοθέτης προσπάθησε να δομήσει κατά τέτοιον τρόπο την κοινωνία της πόλεως, ώστε η καθημερινότητά τους να περιστρέφεται γύρω απ’ την ζωή της τιμής.
Ο Σπαρτιάτης με γνώμονα την πολεμική αρετή ξεκινούσε έναν μεγάλο κύκλο, εκπαιδεύσεως που είχε ως αφετηρία του την παιδική ηλικία των επτά ετών.
Ο νομοθέτης βρέθηκε μεταξύ σφύρας και άκμονος, όταν προσπάθησε να επιβάλει στην Πολιτεία τα νέα του νομοσχέδια (Μεγάλη Ρήτρα), με στόχο, ο πολίτης της Σπάρτης όταν συμπλήρωνε τα τριάντα του έτη να έχει πλήρη πολιτικά δικαιώματα, ώστε να μπορεί, με την αξία του πλέον, να διεκδικήσει κάθε στρατιωτικό και πολιτικό αξίωμα […]. Μόλις στα είκοσι του έτη ο νέος της Σπάρτης ήταν απόφοιτος της μοναδικής για την εποχή, Ακαδημίας του Πολέμου και γινόταν μέλος μιας από τις φοβερότερες πολεμικές μηχανές που υπήρξαν ποτέ, με παγκόσμια φήμη.
Κύριος προσανατολισμός του Λυκούργου ήταν να δημιουργήσει καλούς και αγαθούς πολίτες, δηλαδή ανδρείους, καταδικάζοντας την μαλθακότητα και την πολυτέλεια, με τη λογική πως για να φθάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα ο πολίτης, πρέπει να αφιερωθεί εξολοκλήρου στον τρόπο ζωής που ήθελε να εφαρμόσει για τους Σπαρτιάτες.
Η εξοικονόμηση ελεύθερου χρόνου, επιτεύχθηκε χάρη στην Ρήτρα του Λυκούργου, που είδε πως κάποιος εργαζόμενος σε οποιαδήποτε εργασία, δεν θα μπορούσε ακόμη και αν το ήθελε να γυμνάζει συγχρόνως και το πνεύμα του. Συν τοις άλλοις, επέβαλε την απαραίτητη πειθαρχία στο στράτευμα, ώστε να δημιουργηθεί ένας στρατός πρότυπο.
Το κυνήγι εθεωρείτο μια πολύ ευχάριστη απασχόληση για τον ομοίο.

Οι πηγές καταγράφουν την εισαγωγή του σιδερένιου νομίσματος από τον Λυκούργο. Από τον Ξενοφώντα διαβάζουμε:
«Διότι πρώτον με τοιούτον όρισε νόμισμα, του οποίου και δέκα μόνον μνων αξίας αν εις την οικίαν μετακομιστεί, δεν θα μείνει απαρατήτητον ούτε από τους κυρίους ούτε από τους δούλους, επειδή και τόπον πολύν θα χρειαστεί και άμαξαν προς μεταφοράν (Λακ. Πολ. VII. 5).
«Εις την Σπάρτη όμως ο Λυκούργος απαγόρευσεν εις τους ελευθέρους πολίτας όλα τα είδη του χρηματισμού, ως μόνην δ’ εργασία των διέταξε να θεωρούν όσα εξασφαλίζουν την ελευθερία των πόλεων», (Ξεν. Λακ. Πολ. VII. 2).
Οι είλωτες αν και δεν ήταν ομοίοι δηλαδή πολίτες της πόλεως της Σπάρτης και συνεπώς δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα και λόγο ή βήμα αν θέλετε, στην Απέλλα για όσα διαδραματίζονταν, εν τούτοις ήταν ένα πολύ ισχυρό κομμάτι στο πολιτικό ψηφιδωτό που είχε δημιουργήσει ο Λυκούργος.
Παραδίδεται επίσης από τον Ξενοφώντα πως ο Λυκούργος ήταν αυτός που συνέταξε και τους κανονισμούς για τη μάχη των εφήβων (στον Πλατανιστά).
Στη «μάχη» αυτή χωρίς όπλα, η οποία ήταν καθοριστικής σημασίας αλλά και ένας σημαντικός σταθμός στην εξέλιξη της ενηλικίωσης. Η «καρτερία» ήταν μια δοκιμασία επιδείξεως της αντοχής στον πόνο δημοσίως. Θεωρείται πως εισηγητής της τελετής της διαμαστιγώσεως (αγώνας καρτερίας), ήταν ο Λυκούργος.
Σίγουρα αυτό το μυστηριώδες πρόσωπο ο Λυκούργος, που η ύπαρξή του οριοβατεί ανάμεσα στον μύθο και την πραγματικότητα, θα πρέπει να είχε μελετήσει επί μακρόν την συμπεριφορά του λύκου και της κοινωνίας του, πριν συντάξει την Μεγάλη Ρήτρα. Άλλωστε και το όνομά του μήπως δεν παραπέμπει εκεί, κατά μια εκδοχή; Λυκούργος λύκος + έργον.
Επικρατέστερη άποψη βέβαια είναι το θέμα της λέξεως λυκ να προέρχεται από το ουσιαστικό λύκη, «πρωινό φως, χάραμα», συνεπώς πρέπει να εξεταστεί σοβαρά και η πιθανότητα να προέρχεται από το ουσιαστικό λυκαεργός – λυκούργειος, ο εργαζόμενος λαμπρά έργα. Η Πυθία κατά την επίσκεψη του Λυκούργου στους Δελφούς τον είχε προσφωνήσει ως Λυκόεργε, Λυκόεργο, που ήταν επίθετα του Απόλλωνος, (Ηρόδ. Ιστορίαι. Α΄. 65).
Ο λύκος δημιουργός, ο αρχιτέκτων, ο σοφός, Sol Invictus.
Οι ομοίοι με την ενηλικίωσή τους στελέχωναν τις δωδεκαμελείς ομάδες που ονομάζονταν συσκηνίες. Προφανώς, επειδή έμεναν μαζί σε σκηνές ή ιδιαίτερα οικήματα.
Αρκετοί από τους θεσμούς της συντηρητικής όπως νομίζεται Σπάρτης, όπως ήταν και αυτός της συσκηνίας προέρχονταν από μια παλιά παράδοση, ίσως όχι έτσι οργανωμένοι και δομημένοι, αφού θεωρείται έργο και αυτό του Λυκούργου. Μόνο μετά την συμπλήρωση του τριακοστού έτους της ηλικίας τους οι ομοίοι μπορούσαν να δειπνούν και να κοιμούνται στις οικίες τους με τις γυναίκες τους κάποιες ημέρες το χρόνο.
Και αυτό για τον Λυκούργο είχε σίγουρα παιδαγωγικό σκοπό, που είχε να κάνει μάλλον με την συζυγική διαγωγή και συμπεριφορά.
Ο Λυκούργος πιστεύοντας στην ευγονία των πολιτών, τους επέβαλε να γυμνάζονται. Εκτός των νέων και οι νέες της Σπάρτης ακολουθούσαν ένα πρόγραμμα αγωγής, ώστε εκτός των άλλων ωφελειών που είχαν, να τεκνοποιούν υγιή παιδιά. Ο Λυκούργος κατάφερε ώστε οι Σπαρτιάτες να έχουν φίλαθλο και ηρωικό πνεύμα.
Λέγεται πως ο Λυκούργος επέβαλε μέσα από την Ρήτρα άπαντες οι πολίτες της Σπάρτης να τρέφουν μακριά (μαλλιά) κόμη. Ο Λυκούργος όπως αναφέρεται στην Μεγάλη Ρήτρα εισηγήθηκε τον ερυθρό τρίβωνα, επειδή έβλεπε πως η απόχρωση αυτή ήταν ιδανικότερη για τους άνδρες, που έχουν ως στόχο να νικούν στο πεδίο της μάχης.
Ο ίδιος ο Λυκούργος, αναφέρεται πως είχε απαντήσει, όταν τον ρώτησαν γιατί όρισε την συχνή μετακίνηση του στρατοπέδου: «Για να προκαλούμε περισσότερο κακό στους εχθρούς», (Πλούτ. Ηθικά. 24. Λυκούργος).
Αλλά και στην Λακεδαίμονα μπορεί να παρατηρήσει κανείς πως υπάρχουν πανάρχαιες αναπαραστάσεις των Διοσκούρων, ως ιππέων. Μήπως συνάμα αποτυπώνουν την αριστοκρατική τάξη των ιππέων στην προ Λυκούργου εποχή; Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα ο τιμητικός τίτλος ιππείς να αντανακλά στη μνήμη μιας ιδιαίτερης τάξης ευγενών, που στο παρελθόν, ίσως προ Λυκούργου υπήρξαν έξοχο ιππικό σώμα.
Η θρυλική επανίδρυση της Σπάρτης στις όχθες του Ευρώτα από τον Λυκούργο σηματοδότησε μια σειρά από κοσμογονικές αλλαγές, οι οποίες με την σειρά τους θα επηρεάσουν αλυσιδωτά και ριζικά, πολιτικά συστήματα σε πολλές χρονικές περιόδους. Ο νομοθέτης Λυκούργος, δημιουργώντας με τις ρήτρες του μια ισορροπία εξουσιών, μεταξύ των αριστοκρατικών φατριών της πόλεως, συγχρόνως θα σημάνει την στρατιωτική πρωτοκαθεδρία της Σπάρτης.

Πηγή: Δημήτριος Θ. Κατσούλης, Εκδόσεις Παύλος, Αθήνα 2010

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ