Αυτοψία στο ιερό του Καρνειου Απόλλωνα-είσοδος σε σπηλαιοβάραθρο(φωτογραφίες)

Μετά από τον αρχικό ενθουσιασμό σχετικά, με την ανακάλυψη τοποθεσίας, στη οποία κατά τον Παυσανία υπήρχε ιερό του Απόλλωνα, ακλούθησε  αυτοψία στον χώρο.

Ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση μου, και την ευχαριστώ για αυτό, η υπεύθυνη Κλασικών αρχαιοτήτων της Λακωνίας κα Μαρία Τσούλη.

Μέσα από τις γνωστές και δύσκολες συνθήκες , αφ ενός λόγω φόρου εργασίας, και αφ ετέρου έλλειψης προσωπικού, βρέθηκε χρόνος, για να υπάρξει μια πρώτη επαφή με τον χώρο.

Έτσι λοιπόν, ο γράφων, η κα Τσούλη, και ο συνοδός της κος Γρηγόρης Καλαποθαράκος, βρεθήκαμε να ανηφορίζουμε και πάλι, για την περιοχή που ο Παυσανίας αναφέρει.

Η επίσκεψη έγινε 14 Μαΐου 2013, και κάτω από δύσκολες συνθήκες.

Πέρα από το δύσβατο της περιοχής είχαμε να αντιμετωπίσουμε, και την ζέστη της ημέρας, καθόσον ο Ήλιος είχε την τιμητική του.

Έτσι λοιπόν, και επειδή ο κίνδυνος ατυχήματος ήταν μεγάλος, βρεθήκαμε σε ένα μικρό κομμάτι της μεγάλης έκτασης, που κατά κοινή ομολογία, και των ειδημόνων, έχει πολύ μεγάλη αρχαιολογική σημασία.

Έγινε λοιπόν μια σχετική καταγραφή, πάρθηκαν φωτογραφίες, και η αρχαιολογική υπηρεσία έχει τώρα την αρμοδιότητα της περαιτέρω έρευνας.

Θεωρητικά μπορούμε να μιλήσουμε, για την ύπαρξη, του ιερού στην περιοχή.

Μένει όμως να συνεχιστεί η ερεύνα και να τεκμηριωθεί επιστημονικά η παραπάνω θεωρία.

Για να συμβεί αυτό απαιτούνται πολλές επισκέψεις, με την προϋπόθεση ότι θα υπάρξει και ένας σχετικός καθαρισμός ούτως ώστε να είναι ευκολότερη η πρόσβαση και η παρατήρηση.

Τα πρώτα σχετικά σίγουρα συμπεράσματα είναι πώς το σημείο που είδαμε, όχι όμως επισταμένως, είναι αρχαίο λατομείο, χωρίς αυτό να αποκλείει, πως υπάρχει και ενδείξεις οικοδομικής δραστηριότητας.

Φυσικά ποσοστιαία είδαμε το ένα δέκατο του συνόλου, της όλης έκτασης που χρήζει έρευνας.

Έτσι λοιπόν με μεγαλύτερη οργάνωση και μεθοδικότητα θα επακολουθήσουν και άλλες επισκέψεις μέχρι να υπάρξει ένα τεκμηριωμένο αποτέλεσμα με επιστημονική σαφήνεια.

Παράλληλα όμως υπήρξε και ένα άλλο γεγονός.

Μια πρώτη εικόνα από υπόγειο τούνελ.

Την επιχείρηση αυτή ανέλαβε ο σπηλαιολογικός σύλλογος «Ταΰγετος Πάρνωνας», και η ομάδα «Γαία».

Αρχηγός της αποστολής ο πεπειραμένος σε σπηλαιολογικά θέματα Κώστας Ξυδέας.

Είχα την εμπειρία, να μπω στα σπλάχνα της Γής, και να έχω μια προσωπική εικόνα.

Μετά από έναν μικρό σχετικά διάδρομο, διαγράφεται ένα κάθετο άνοιγμα, το οποίο όμως είναι σφραγισμένο από φερτά υλικά και μπάζα, επειδή, μέσα σε αυτό χάνονται όπως αναφέραμε σε προηγούμενη δημοσίευση τα νερά της πηγής «Γαλακώ».

Η περιοχή, και λόγω των ασβεστολιθικών πετρωμάτων, έχει πολλές πιθανότητες να κρύβει σημαντικό σπήλαιο, στο οποίο δεν υπάρχει  πρόσβαση.

Στην επόμενη αποστολή, σε σύντομο χρονικό διάστημα, θα ελευθερώσουμε το άνοιγμα από τα μπάζα, ούτως  ώστε να έχουμε μια ουσιαστικότερη εικόνα.

Με την ευκαιρία, θέλω να ευχαριστήσω δημόσια, όλους τους προαναφερθέντες με τα ονόματα τους αλλά και τους υπόλοιπους που δεν αναφέρθηκα, για την εμπιστοσύνη που μου έδειξαν και για την ευσυνείδητη, και έμπρακτη υποστήριξη τους, σε αυτή την αποστολή.

Κοινός στόχος όλων μας είναι ανιδιοτελώς να προσφέρουμε στον τόπο μας, στην ιστορία μας, και στην πατρίδα μας.

Η υπέυθυνη κλασικών αρχαιοτήτων Λακωνιας κα Μαρία Τσούλη, μαζί της ο Γρηγόρης Καλαποθαράκος 

Η κα Μαρία Τσούλη επι το εργον

Εδω βυθιζεται το νερό της πηγής Γαλακώ.

Η ομαδα "Γαία" στο εσωτερικό του σπηλαίου

Τα φερτα υλικά, που θα απομακρυνθούν, για περαιτέρω έρευνα.

Ο Αγιος Γεώργιος της Παλιας Καρυούπολης ανασαίνει.

Συγχαρητήρια σε εκεινους που βοήθησαν να ξεκινήσει  το έργο της διάσωσης ενός ιστορικού μνημείου. 

Του καθολικου της Παλιακαρυούπολης τον Αγιο Γεώργιο.

Οι αποφάσεις για την στατική μελέτη, και την συντηρηση των τοιχογραφιών.

Αγιος Γεωργιος 

Ο Κάρνειος Απόλλων εμφανίστηκε!!! Αποκλειστικές φωτογραφίες.

Οι προβλέψεις της Μετεωρολογικής καταπληκτικές, δημιούργησαν το κατάλληλο φόντο.

13 Απριλίου 2013, κατηφόρισα για την Πελοπόννησο με αρκετή αγωνία και ελπίδες.
Συνοδηγός στο ταξίδι μου ο Παυσανίας, ο περιηγητής φίλος καλός και συνεργάτης.
Το πρώτο σημάδι ευοίωνο, ένας αετός που ζυγιαζόταν στον αέρα, ο πρώτος που συνάντησα καθώς πέρασα τον ισθμό και μπήκα στην εθνική Τριπόλεως.
Το θέμα μου, η καλύτερα η αποστολή, να προσδιορίσω το ιερό του Κάρνειου Απόλλωνα.
Το ταξίδι όμορφο, γεμάτο προσδοκίες, με οδήγησε στον συγκεκριμένο τόπο.
Ο φίλος Γιώργος με περίμενε, μαζί είχαμε συμφωνήσει να δοκιμάσουμε την τύχη μας.
Μετά τον ζεστό καφέ και το όμορφο πρωινό, ξεκινήσαμε το οδοιπορικό μας.
Ανηφορίσαμε, και μετά τα καλλιεργημένα χωθήκαμε μέσα στο δάσος.
Η βλάστηση οργιώδης, και οι συνθήκες πολύ δύσκολες, υπήρξαν στιγμές που αναγκαστήκαμε να προχωράμε στα τέσσερα.
Από την αρχή κάποιες ιδιόρρυθμες πέτρες μας προϊδέασαν για την συνέχεια.
Έτσι μετά από ένα σημείο δεν προφταίναμε να παρατηρούμε , απομεινάρια οικοδομικής δραστηριότητας, διάσπαρτα σε μια μεγάλη έκταση, και στην ανατολική πλευρά, φυσικά για να έχουν την συνεχή επαφή τους με τον Ήλιο. Ήμουν σίγουρος πως πατούσα το ιερό το αφιερωμένο στον Απόλλωνα, και μάλιστα στον αρχαιότερο Απόλλωνα τον Κάρνειο.
Εκτός όμως από την οπτική επαφή, το μυστηριακό περιβάλλον το επιβεβαίωνε, και τα συναισθήματα εκείνα που δεν μπορούν να εκφραστούν αλλά μόνο τα νοιώθεις.
Δεν ξέρω αν ήταν από την ταλαιπωρία, αλλά σε κάποια χρονική που καθίσαμε για μια ανάσα, ένοιωσα να χάνομαι, να με γεμίζει κάτι, και να αισθάνομαι σαν μεθυσμένος, η υπνωτισμένος, μια προετοιμασία θα την χαρακτήριζα για ένα ταξίδι.
Δεν είναι υπερβολικό, βρισκόμαστε υποθέτω σε μια πύλη.
Η περιήγηση μας κράτησε περίπου δύο ώρες, ήταν μια δύσκολη και επιφανειακή εμπειρία. Θα χρειαζόταν πολλές ώρες η και μέρες για να παρατηρήσουμε όλα αυτά που ξετυλίγονταν μπροστά μας συνεχώς.
Το κεντρικό συμπέρασμα από την παρατήρηση είναι πώς βρήκαμε ένα πολύ παλιό οικισμό, πιθανόν παλιότερο από το 5.000 π.χ.
Μεγαλιθικά κατασκευάσματα γέμιζαν την δασώδη έκταση, στα οποία φυσικά είχαν απομείνει τα θεμέλια.
Στο κορυφαίο σημείο, διακρίνονται τα θεμέλια των τεσσάρων γωνιών μεγάλου οικοδομήματος, και μεγαλόπρεπου.
Πρόκειται για τον Ναό του Απόλλωνα.
Σαφέστατη σε πολλά σημεία η ανθρωπινή παρέμβαση, πάνω στους ογκόλιθους.
Με τις καρδιές μας γεμάτες, και την υπερηφάνεια στο φουλ, για την φυλή μας την ιερή, τελειώσαμε την περιήγηση μας στον ιστορικό αυτό τόπο.
Στις αποσκευές μας πολλές φωτογραφίες, και η ελπίδα ότι οι αρμόδιου φορείς θα ερευνήσουν την υπόθεση και θα της δώσουν την σημαντικότητα που της αξίζει.
Η «μάννα» Ελληνική γη, δίνει συνεχώς αποδείξεις για την ιστορία και την φυλή μας.
Αποδείξεις ότι είμαστε αυτόχθονες, και ότι οι καταβολές μας είναι ανώτερες και με ειδικό ρόλο.
Κατά την προσωπική μου άποψη, ένα σημαντικό μνημείο μας φανερώθηκε, για να συμπλήρωση την ιστορία.
Αρκεί να σταθούμε και εμείς στο ύψος των περιστάσεων.

ΥΓ.
Παραμένω πρόθυμος για οποιανδήποτε πληροφορία, αλλά και παρουσίαση σε αρμοδίους φορείς.
Η παρούσα δημοσίευση, σκοπό έχει την προώθηση του αρχαιολογικού χώρου.

Κάρνεια - Η γιορτή των Λακεδαιμονίων προς τιμή του Κάρνειου Απόλλωνα

«Γαλακώ» το ταξίδι του γαλακτόχρωμου νερού της Λάας.

Όλα τα ταξίδια κρύβουν μια μαγεία, άλλοτε την διαβάζουμε άλλοτε όχι.
Το τελευταίο ταξίδι όμως ήταν κάτι διαφορετικό, έκρυβε «τυχαίες» εκπλήξεις.
Νεφελώδης ο ουρανός, κρυμμένος στην νεφέλη ο Ταΰγετος, αναστατωμένο το Γύθειο, που προσπαθεί να αλλάξει.
Ξεκίνησα και έφτασα μόνος, έκανα μερικά τηλέφωνα, ουδείς.
Ο Ήλιος όμως γύρισε και βρεθήκαμε με καλή καρδιά, στην ομώνυμη ταβέρνα.
Ο γράφων, ο Δημήτρης Ροζακης, και ο ιδιοκτήτης Γεώργιος Δεμοιράκος.
Είπαμε πολλά, σκέψεις και ιδέες, που αναβλύζουν αβίαστα, σε μια περιοχή που αναβλύζει και το αθάνατο νερό της πηγής «Γαλακώ».
«κρήνη τε εστί πλησίον δια την χροάν του ύδατος καλουμένη Γαλακώ και προς τη κρήνη γυμνάσιον»(Παυσανίας ΛΑΚΩΝΙΚΑ ΧΧΙV7)
Φορτωμένοι λοιπόν οι τρεις μας με περιέργεια και δίψα, ξεκινησαμε το οδοιπορικό μας στην ξεχασμένη κοιλάδα που φιλοξενούσε την ξακουσμένη πόλη, σε πολλές επαναλήψεις από δεκάδες χιλιάδες χρόνια προ Χριστού.

Φρουροί μας τα τρία ιερά βουνά που την περιβάλουν, Πασσαβάς, Μαστρολέος, Ταρμπόλια, τα σημερινά ονόματα τους, Ασία, Κνακάδιον, Ίλιον τα παλαιότερα.
Μήπως, σκέπτομαι μήπως η πόλις Ίλιον (Τροία) είναι αποικία κάποιων Λάων, κάποια μακρινή εποχή.
Στις κορυφές τους και από ένας θεός, η Αθηνά, ο Απόλλωνας, ο Διόνυσος.
«Εστί δε εν τοις ερειπίοις ναός Αθηνάς επίκλησιν Ασίας, ποιήσαι δε Πολυδεύκην και Κάστορα φασίν» »(Παυσανίας ΛΑΚΩΝΙΚΑ ΧΧΙV7)
«των δε ορών επί μεν του Ιλίου Διονυσου τε εστι και επ ακρας της κορυφης Ασκληπιου ναός, προς δε το Κνακαδίω καρνειος καλούμενος Απόλλων» »(Παυσανίας ΛΑΚΩΝΙΚΑ ΧΧΙV8).

Χωθήκαμε στην εύφορη κοιλάδα, μέσα σε πυκνή βλάστηση, συναντώντας πέτρες, απομεινάρια άλλων εποχών, μέσα σε πρόχειρες τοιχοποιίες, η και μόνες ριγμένες εδώ και εκεί.

 Περπατήσαμε το στάδιο, καταπράσινο λιβάδι, που το χαίρονταν πλέον μοσχάρια και αλλά ζωντανά.
Αναστατώθηκε ο νεαρός ταύρος, ίσως γιατί μας θεώρησε δημίους του στην εκατόμβη που θα γινόταν σε μια αρχαία τελετή, για την λατρεία των θεών.

Στην άκρη του σταδίου, ακριβώς μπροστά από την ανηφόρα, «λεωφόρο» πλάτους αρκετών μέτρων, που οδηγούσε στην πύλη της Ακρόπολης, ένα σύμπλεγμα με μεγάλα δέντρα θάμνους και βάτα, κρύβει την πηγή Γαλακώ.

Δύσκολη η πρόσβαση, ακατόρθωτο το πλησίασμα. Στα νερά της τα ήμερα, σε αυτό το σημείο, στα ακίνητα νερά έβρισκε χώρο ανάμεσα από την πυκνή βλάστηση να καθρεφτίζεται ο ουρανός. Το «αθάνατο» νερό της αναβλύζει από την Γή, χωρίς θόρυβο, χωρίς δύναμη διακριτικά, έτσι ακριβώς όπως και η ίδια παραμένει.

Για να ακολουθήσουμε το ταξίδι του νερού έπρεπε, λόγω βλάστησης να κάνουμε έναν κύκλο και να βρεθούμε από τα ριζά της Ασίας, στα ριζά του Κανακαδίου.
Η ροή που ακολουθεί πάνω στην επιφάνεια δεν είναι σε μήκος μεγαλύτερη από τριάντα με σαράντα μετρά.

Στην συνέχεια μυστηριακά έτσι ακριβώς όπως αναβλύζει, αλλά με περισσότερη δύναμη και ένα μουσικό κελάρυσμα, χώνεται μέσα σε ένα τεχνητά χτιστό τούνελ, και εξαφανίζεται μέσα στα σπλάχνα της βάσης του βουνού. Μάθαμε ότι μέχρι ενός σημείου έχει μπει κάποιος, και βρέθηκε σε ένα ευρύχωρο δωμάτιο. Είδε ότι το τούνελ συνέχιζε αλλά δεν επεχείρησε να συνεχίσει χωρίς απαραίτητο εξοπλισμό.

Αφού διασχίζει αυτή την υπόγεια και άγνωστη διαδρομή, βγαίνει στην συνέχεια, από την ανατολική πλευρά, και επιφανειακά πλέον, να συναντήσει την θάλασσα, στο βαθύ αφού πρώτα ενώνεται με τα νερά σου Κρόνου.
Μου θύμισε αυτό το μικρό ταξίδι του νερού, το ταξίδι της ζωής. Έρχεται από την Γή, ξαναπηγαίνει σε αυτή, με τεχνητό τρόπο, και ξανάρχεται για να χαθεί στην θάλασσα.

Σε κάποιο από αυτά τα ταξίδια, και μέσα στην αιώνια κοιλάδα του χρόνου, συναντήσαμε και τον μακρινό μας πρόγονο τον «ΕΡΥΜΝΙΔΑΣ ΕΠΙΣΤΑΤΟΣ» εντοιχισμένο σε μια σύγχρονη κατοικία στο Βαθύ.

Είναι δυστυχώς η κακή μοίρα των παλαιών να αφομοιώνονται από τα νέα, και σε πολλές περιπτώσεις να καταστρέφονται.
Πώς να πιστέψω ότι αυτή η όμορφη, θα μπορούσα να πω ιερή κοιλάδα, το βιβλίο της ιστορίας ενός τόπου και ενός λαού, έχει μπει στο μάτι του κυκλώνα.
Ο σχεδιασμός της αναβάθμισης του επαρχιακού δρόμου Γυθείου –Αρεοπόλεως προβλέπει να περάσει καταμεσής από την κοιλάδα της Λάας.
Εδώ τελειώνει το σύντομο οδοιπορικό μας.
Εδώ τελειώνει και το εκτενές μέσα σε χιλιετηρίδες παρελθόν της Λάας.
Μένουν κάποιες φωτογραφίες να θυμίζουν το παρελθόν, πολύτιμες.
Πρέπει να πούμε αντίο σε όλα!
Αντίο Γαλακώ, αντίο στάδιο, αντίο πατρίδα!!!
ΟΥ ΤΙ ΔΑΝΟΣ
9/4/2013

Η Μάνη στα τέλη του Μεσαίωνα

Στα πλαίσια της εθνικά συμβιβαστικής,αλλά παράλληλα και δημοσιονομικά σφιχτής- πολιτικής της Υψηλής Πύλης, δημιουργήθηκαν, ανεπισήμως αυτόνομα, ρωμέικα κράτη, όπως η ελληνοαλβανική πολιτεία των Σουλιωτών, το Κοινόν των Ζαγορισίων (1670–1868), η Σιδηροκαυσία (τα Μαντεμοχώρια) στη Μακεδονία, και το αρχοντάτο (= μπεϊλίκι) της Μάνης.
Οι άρχοντες της Μάνης ή Μανιάτ μπεϊλάρ, είχαν διακριτικά σύμβολα εξουσίας, εν είδει σκήπτρων, ένα τοπούζι και ένα τσεκούρι.
1. Λιμπεράκης Γερακάρης, (1689-97)
2. Βενετοκρατία με διορισμένους Βενετσιάνους καπιτάνους (1697-1715)
3. Τουρκοκρατία (1715-76), με απευθείας υπαγωγή στον Οθωμανό διοικητή του Μοριά (Μόρα Βαλεσί),
4. Τζανέτος Κουτήφαρης (1776-79)
5. Μιχάλης Τρουπάκης-Μούρτζινος, ο Μιχάλμπεης (1779-82)
6. Τζανέτος Γρηγοράκης (1782-98)
7. Παναγιώτης Κουμουνδουράκης (1798-1803)
8. Αντώνης Γρηγοράκης (1803-08)
9. Κωνσταντίνος Ζερβάκος (1808-10)
10. Θεόδωρος Γρηγοράκης (1810-15)
11. Πέτρος Μαυρομιχάλης, ο Πετρόμπεης (1815-21)

Δημήτρης Ροζάκης