1 Απριλίου 2009

Φωκάδες - Καβαλιεράκηδες - Γρηγοράκηδες

Στις αρχές του 17ου αιώνα οι κάτοικοι της Μάνης, αναζητούν συμμάχους στην δύση.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, και της Βενετίας, έχει αποτέλεσμα την διεκδίκηση της επιρροής, στην στρατηγική περιοχή του Ταινάρου.
Είναι μια ταραγμένη περίοδος που οδηγεί και σε εμφύλιες συρράξεις μεταξύ των ισχυρών οικογενειών. Το κλίμα των εμφυλίων πολέμων σίγουρα καλλιεργούσαν οι διεκδικητές της περιοχής Τούρκοι και Ευρωπαίοι με κυριότερους τους Ενετούς. Φρόντιζαν λοιπόν με διάφορα μέσα να προσεταιρισθούν τους Μανιάτες, αναγνωρίζοντας την ισχύ αυτού του ανεξάρτητου λαού, αλλά και την γεωστρατηγική θέση της περιοχής.
Τα αποτελέσματα όλης αυτής της μακρόχρονης διεργασίας, άλλοτε μυστικής και άλλοτε φανερής δημιούργησαν σφαίρες επιρροής στους τοπικούς άρχοντες, οι οποίοι ενεργούσαν με γνώμονα το όφελος της Μάνης και των κατοίκων της. Ανάλογη, με την δύναμη του κάθε ρεύματος ήταν η εξασθένηση του αντιθέτου.
Έτσι προσπάθεια προσεταιρισμού μερικών προκρίτων από την Τουρκική πλευρά το 1715 δεν ευοδώνεται, και οδηγεί στην δολοφονία του Γιάννη Κουτήφαρη, από αντιθέτως διακειμένους Μανιάτες που ήταν και η πλειοψηφία. Την ίδια εποχή συγκλονίζει την Μάνη, αλλά και την Ελλάδα γενικότερα η δράση του Λιβέριου Γερακάρη.
Έχουμε λοιπόν κύματα μεταναστεύσεων των Στεφανόπουλων στην Γένοβα και των Γιατριάνων στην Τοσκάνη μετά τα μέσα του 17ου αιώνα..
Βεβαίως ένα ποσοστό παρέμεινε στην περιοχή και από τις δύο οικογένειες, πράγμα που δηλώνει ότι τα ουσιαστικά αίτια δεν ήταν ή έχθρα μεταξύ των οικογενειών αλλά η διαίρεση τους σε διαφορετικές επιρροές.
Από το 1685 και μέχρι το 1715 κυριαρχούν οι Ενετοί, και ή Μάνη γίνεται επαρχία τους.
Οι Ενετοί διπλωματικά φερόμενοι για να εξασφαλίσουν την ηρεμία, μοίρασαν τίτλους και προνόμια και προσεταιριστήκαν τις ισχυρές οικογένειες, με την βοήθεια των οποίων είχαν κερδίσει.
Μια παρόμοια πολιτική χρησιμοποίησαν και οι Τούρκοι όταν μετά το 1715 έγιναν αυτοί κυρίαρχοι στην Πελοπόννησο.
Επεκτάθηκε λοιπόν η Μάνη σε όλη την περιοχή του Πασσαβά μέχρι το Γύθειο.
Αρκετές οικογένειες που υπήρχαν και στο παρελθόν, όπως οι Φωκάδες ακμάζουν, αλλά παράλληλα εμφανίζονται και άλλες όπως οι Γρηγοράκηδες και οι Μαυρομιχαλαίοι που δεσπόζουν στην συνέχεια σε ολόκληρη την Μάνη. Το ότι τα κέντρα τους ήταν κοντά σε λιμάνια, και ότι είχαν τον τίτλο του Καπετάνιου (πολλοί λέγονται Καπετανάκηδες) δεν πρέπει να θεωρηθεί άσχετο με την πειρατεία (κούρσο) που εντοπίζεται στα μέσα του 18ου αιώνα, με κέντρα το Σκουτάρι και το Λιμένι.
Σε αυτό συνηγορεί και ή σχετικά μεγάλη οικονομική επιφάνεια που ισχυροποίησε τις οικογένειες. Δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί η κοιτίδα, ούτε και η ακριβής προέλευση τους.
Το πιθανότερο λογικό είναι να αποτελούνται από κλάδους αλλά και μεμονωμένες φαμίλιες, που κατοικούσαν σε πολλές περιοχές, της Μάνης, όπως Άλικα, Λουκάδικα, Κελεφά, Καρυούπολη(παλιά). Κυριαρχούν λοιπόν οι Μαυρομιχαλαίοι με κέντρο την Αρεόπολη δυτικά, και οι Γρηγοράκηδες με κέντρο το Μαυροβούνι, Αγερανό, Σκουτάρι, Καρυούπολη(νέα) ανατολικά.
Η συγγενική σχέση Φωκάδων Καβαλιεράκηδων, και Γρηγοράκηδων, καθώς και η ονομασία Φωκάδες τμήματος περιοχής των Γρηγοράκηδων, συντείνει στο συμπέρασμα να είναι κλάδοι της ιδίας οικογένειας.
Να σημειωθεί ότι εκτός από συγγένεια αίματος, έχουμε εξίσου ισχυρή συγγένεια εξ αγχιστείας, αλλά και πνευματική συγγένεια λόγω βαφτίσεων, και υιοθεσιών. Τα ψυχοπαίδια είχαν την ίδια μεταχείριση με τα κανονικά παιδιά .
Στην Μάνη «κούζουνας» (ίσως από εδώ το Κοσονάκος) λέγεται το βαφτιστήρι, και ο νονός το έχει σαν φυσικό του παιδί, ενώ «καβούτσος» λέγεται ο γιος του βαφτιστή με τον βαπτισθέντα, και η σχέση τους είναι σχέση αδελφική.
Η πρώτη αναφορά με το όνομα Γρηγοράκης γίνεται το 1700 όταν αναφέρεται στα αρχεία του Nani ο Pietro Gligorachi σαν ενοικιαστής περιοχών του Πασσαβά.
Μια ηρωική προσωπικότητα ήταν και ο Έξαρχος Γρηγοράκης πού δολοφονήθηκε δόλια από τον Χασάν πασά Τζεζαιρλη το 1780 μετά τα Ορλωφικά. Ξαδέλφια του οι Δημητράκης , Πιεράκης, και Γιωργάκης.
Η οικογένεια Γρηγοράκη αρχικά εγκαταστάθηκε στο Σκουτάρι, και στην Καρυούπολη, αφού εγκατέλειψε την παλιά Καριούπολη. Ξεκίνησε κάποια έχθρα μεταξύ των Γιάννη και Αντώνη, σύμφωνα με αφήγηση του Κατσάνου στον Λήκ, και ό πρώτος εγκαταστάθηκε στο Μαυροβούνι, ο δεύτερος στον Αγερανό, ενώ άλλα μέλη παρέμειναν στο Σκουτάρι.
Η μεγάλη οικογένεια διαιρείται σε πολλούς κλάδους.
Ένας κλάδος οι Κουτσογληγοριάνοι τέλη του 18ου – αρχές 19ου αιώνα,.
Από αυτόν τον κλάδο αναδείχτηκε ο κατοπινός Μπέης της Μάνης Αντώνιος Γρηγοράκης (1757-1822) γιος του Θωμά, γνωστός σαν Αντωνόμπεης.
Υπήρξε Μπέης της Μάνης (1803-1810) ευσεβής χριστιανός και ξάδερφος του (Γιάννη)Τζανέτου-Τζανήμπεη Γρηγοράκη.
Χρησιμοποίησε σαν στενούς του συνεργάτες μέλη από την οικογένεια ξαδέλφια και ανίψια του με τον τίτλο του καπετάνιου, και δύο γαμπρούς του.
Ο ξάδερφος και συμπολεμιστής του, Δημήτριος Καβαλλιέρης, και τα ανίψια του, αδέλφια Γρηγόρης Τζιγκούριος, Γιάννης Κατσάνος ,Τζώρτζης Ξηνταράκος και Λάμπρος.
Οι γαμπροί του ήταν, ο Κωσταντής Ζερβάκος και ο Θοδωρής Γρηγοράκης,, ανηψιος του Τζανέτου που έγιναν κατόπιν και αυτοί Μπέηδες της Μάνης. Οι αδελφοί Γρηγόρης Τζιγκούριος και Γιάννης Κατσάνος παρέμειναν στο Σκουτάρι. Τα ξαδέρφια Αντώνης και Τζανέτος, μετά από διαμάχες χώρισαν την οικογένεια στα δύο, όπως προαναφέρθηκε.
Ο Αντωνόμπεης κατοικούσε στο πυργοσυγκρότημα του Αγερανού, για το οποίο υπάρχει η εκδοχή ότι έχτισε, ή το αναπαλαίωσε κατόπιν καταστροφής από τους Τούρκους, και το οποίο αρχικά είχε κτίσει ο Τζανήμπεης Γρηγοράκης, (…-1813), ονομαστός μπέης και αυτός της Μάνης (1782-1798).
Ο Τζανέτος ήταν γυιός του Δημητρίου Γρηγοράκη (Καπετανάκη) και εξάδελφος του Αντωνόμπεη.Γυιός του ήταν ο Πιέρρος Γρηγοράκης, Δημήτρης Καπετανάκης, Γιώργος Καπετανακης, και εγκονός, γυιός του Πιέρρου, ο στρατηγός Τζανετάκης Γρηγοράκης. Η οικογένεια του Τζανέτου κατοικούσε στο Μαυροβούνι και το Γύθειο.
Ο Δημητριος Γρηγοράκης (Καβαλλιέρος)(1749-1820) ξάδελφος του Αντωνόμπεη, του απονεμήθη ο βαθμός του συνταγματάρχη για την προσφορά του στα Ορλωφικά, και κατοικούσε στην σημερινή Καρυούπολη, αφού εγκατέλειψε η οικογένεια την Παλιά Καρυούπολη, γεγονός που πιθανότατα συνέβη την εποχή του ή την εποχή του πατέρα του.
Ο Αντώνης Καββαλιεράκης Φωκάς, στο σπίτι του οποίου, στην Καρυούπολη συνάχτηκαν επίσκοποι και προεστοί, το 1715, με αποτέλεσμα την πρόσκαιρη συνεργασία με τους Τούρκους, σύμφωνα με έγγραφα Βενετών προβλεπτών.
Το γεγονός επιδέχεται αμφισβήτηση επειδή ο Αντώνης Καβαλιεράκης Κοσσονάκος αν όχι ό ίδιος με τον προηγούμενο, μέλος της ίδιας οικογένειας το 1718 δολοφονεί τον Κουτήφαρη, με την συνεργασία του Ξανθού Ξανθάκου.
Ο Γρηγόριος Γρηγοράκης (Τσιγκούριος)(1770-1820) ήταν ανιψιός του Αντωνόμπεη και χρωστά την ονομασία του στο ότι μαχόταν με τσεκούρι. Είναι δε ο γενάρχης της οικογένειας Τσιγκουράκου. Δολοφονήθηκε στον Καρβελά, από Μαλευριάνους.
Ο Δημήτριος Γρηγοράκης(Τσιγκουράκος) γιος του Γρηγορίου(…..-1820).
Ο Γεώργιος Γρηγοράκης(Θωμάκης) (1790-1850)(καπετάν Γιωργάκης) γιος του Αντωνόμπεη, οφείλει το παράνομα Θωμάκης στον παππού του Θωμά.
Ο Θωμάς Γρηγοράκης γυιός του Αντωνόμπεη και ξάδερφος του Παναγώτη Κοσσονάκου.
Ο Παναγιώτης Γρηγοράκης γυιος του Αντωνόμπεη.
Τα παιδιά του Παναγιώτη Γρηγοράκη, Γιάννης και Αντώνης.
Τζώρτζης Ξηνταράκος, και Γιάννης Κατσάνος αδέλφια του Τζιγκούριου.
Επίσης αναφέρονται σαν αδέλφια των προηγούμενων και ο Θεόδωρος Κατσάνος, αλλά και ο Ηλίας Τσαλαφατίνος.
Κατά την επανάσταση στις παραδουνάβιες περιοχές με τον Υψηλάντη Ιούνιο 1821 από την οικογένεια σκοτώθηκαν οι καπετάν Γιωργάκης, και καπετάν Θανάσης, Θοδωρής Ξαρχάκος, και ο Αναγνώστης Παναγιωτάκης που ήταν δάσκαλος..
Ενώ τραυματίστηκαν Τζωρτζάκης Γρηγοράκης, Κωσταντής Καββαλιεράκης, που διασώθηκε από τον Γιώργο Θωμιάκο, και ο Δημήτρης Καπετανάκος.
Οί Γρηγοράκηδες είχαν στενούς δεσμούς με τους Πετροπουλάκηδες και τους Καλκανδήδες, ενώ διάκεινται εχθρικώς με τους Φελουριάνους, που δολοφόνησαν τον Γρηγόριο Τσιγκουριο Γρηγοράκη.
Επίσης είχαν συγγενικούς δεσμούς με τους Μαυρομιχαλαίους, επειδή η μάννα του Πετρόμπεη ήταν Γρηγοράκη, αλλά και με πολλές άλλες οικογένειες της περιοχής.

Μερικά μέλη τής οικογένειας

28 Μαρτίου 2009

Μανιάτες στην επανάσταση τής Βλαχίας


Η συμμετοχή των Μανιατώνστην επανάσταση της Βλαχίας από τον Υψηλάντη όπως εμφανίζεται από διασωθείσα επιστολή στο αρχείο Τζανετάκη.
Την Ευγενία σου καπετάν Γιωργάκη ασπάζομαι
Την σήμερον πήρα το γράμμα της αφεντιάς σου και με ευχαρίστησε η καλή σας υγεία σας. Είδα να γράφης για τον πρίτζιπα και να μ΄εξουσιάζης να νιτεριαστώ(κάνω συμφωνία) για λόγου σου με την αφεντιά του. Αυτά μηνεύονται για το πολυκαιρινό που μου γράφεις, αλλέως μάθε ότι φωτιά χιούθη στη φυλή μας και χάθημε. Οί Μόσκοβοι πατήσανε τις υποσκέσες τους και κάμασι ψυχαδερφοσύνη με τους άπιστους. Το λοιπόν τις προάλλες, ο Υψηλότατος πρίτζιπας μας θ΄αγροικηθή από την αφεντιά σου, σήκωσε παντιέρα(επαναστάτησε) και ξέγραψε τη πόρτα από τη Βασιλεύουσα και από την Ελλαδική γρεκιά. Από το κάμωμα του πρίτζιπα, πολύ κακοφανισμός(δυσαρεστήθηκε) του Σουλτάνου και του Οφφικιάλουνε(αξιωματούχοι) και λοβό(άσχημο) φέρσιμο, και κινήσασι λεφούσια να πιούσι γρέκικο αίμα και να μας ερημάξουσι. Κάνασι γραφή και στο Μόσκοβι(Ρωσία).
Τις προάλλες βαρέθημε στη Βλαχία, κείνοι μερμήγκια(πολλοί) , μας φάγασι, τα παιδιά του ιερού ορδίου ξεκληρήθηνα(διαλυθήκανε), τα πλειώτερα χαντακωμένα και ψυχομαχητό και αγκομαχητό, πόνος καρδιάς. Ο καπετάν Γιωργάκης και καπετάν Θανάσης χάθηκαν(σκοτώθηκαν). Τον καπετάν Φαρμάκη τον εφάγασι με χωσία(ενέδρα) του ποσκέθηνα(υποσχέθηκαν) λευτεριά, πίστεψε, βγήκε και τον εφάγασι άτιμα. Χάθηνα στο στέκο του τόπου και ο Αναγνώστης ο Μπεηζαντάκος Παναγιωτάκης. Τρείς λαβωματιές στο κεφάλι ο δάσκαλος. Βολίμι στην γκαρδιά ο Θοδωρής Ξαρχάκος, και λαβώθηνα ο καπετάν Τζωρτζάκης Γρηγοριάνος από το ιερό ορδί(ιερός λόχος) του πρίτζιπα. Λαβώθη με βολίμι πέρα περού(διαμπερές) στα νεφρά κατάψαχνα(στο ψαχνό) και έναι στα ρούχα(είναι στο κρεβάτι).Ο Καβαλιεράκης τον έκοψε ζαλωτα(τον πήρε στην πλάτη) μέχρι το σταυρί γιατήτανε αμετασάλοτος(δεν μπορούσε να περπατήση). Ο καλόγερος τούβαλε αλοιφή και πάει καλειώτερα η λαβωμιά. Αν δεν τον εσήκωνε ο Κωσταντής, πήγαινε μαγκουφιασμένος(παρατημένος μόνος). Οί λυσσσιάριδες άπιστοι σκιούζανε(έσκιζαν) τους λαβωμένους και πατούσασι στα κορμιά τους. Κατάκαψέ τους Άγιε Χριστέ με φωτιά και πυρί. Ο Παπαχρήστος είχενε φαγωμένους πολλούς κι ένα οφφικιάλο, λαβώθη ξόπετσα(ξόφαλτσα). Ο Δημητράκης Ντερεβάκος λαβώθη. Τον εφέραμε κουβαλητά με τον Γιώργη Θωμιάκο, δεν βάσταξε, ξεψύχησε οχτές, μούγκριζε από τα κοψίματα, τον εθάψαμε.Είχε βολίμια δύο στην κιουλιά(κοιλιά) και τόνα έπιασε μπόχα(μολύνθηκε). Τούβαλε ο καλόγερος φασκιά(επίδεσμος), μαζεύτηνα χαημός σκουλίκια, δε σώθη, εκάηνα τα σωτικά(σωθικά) του.Μ΄άφησε μια μπιστόλα , δύο ασημοπάτρονα(τουφέκια) κ΄ένα χατζάρι τούρκικο να τα δώκω στο ρφανό του για να τονε δικιώση(εκδικηθεί). Ο Δημητράκης Καπετανάκος βάρεσε(χτυπήθηκε), βαρέθη βερέμικα, έφαγε Τουρκόπαπα, βαρέθη από γύφτο Οβραίο. Ο πρίτζιπας μέχρις τελευταία ωρμήνευε, απέ έγινε άοικος(εξαφανίσθηκε), λέει ο καλόγερος πάει στο Μόσκοβι, ένας λαβωμένος του ορδίου λέει πάει στη Φράτζα. Οί Μόσκοβοι έναι κερατάδες, ξέκαρδοι, αντίχριστοι και θα πληρώσουνε τές ζευγαρωτές ατιμίες τους.
Αυτά αδελφέ και άμποτες(όταν) βολευτούνε οι λαβωμένοι, ερχόμαστε.
Ταύτα μένω.

Τη φαμελιά σας προσκυνώ.
Της ευγενίας σας δούλος
Τζαννέτος Κυβελάκος
Από Άγιον Γεώργιον Ιουλίου 2, 1821


Πηγή : Ιστορία τής Μάνης, Ανάργυρου Γ. Κουτσιλιέρη (εκδόσεις Παπαδήμα)

18 Μαρτίου 2009

Έκταση & πληθυσμός στήν Μάνη στίς αρχές τού 17ου αιώνα

Υπόμνημα το οποίο πιθανόν έχει συνταχθεί από τον Πέτρο Μέδικο, την εποχή που γίνονταν διαπραγματεύσεις μεταξύ των Μανιατών και του δούκα του Νεβέρ.
Από αυτό μαθαίνουμε την έκταση της ελεύθερης Μάνης εκείνη την εποχή, δηλαδή το έτος 1618, τις κατοικημένες πόλεις και χωριά και των αριθμό των οικογενειών.
Η περιοχή εκτεινόταν από τον Πασσαβά μέχρι τον κάμπο της Καλαμάτας, και περιλάμβανε 125 χωριά που τα κατοικούσαν 4.913 οικογένειες.
Τα αναφερόμενα χωριά με τον πληθυσμό, που υπάρχουν και σήμερα, είναι σε αλφαβητική σειρά τα παρακάτω :



Αιτοφωλιά 40 οικογένειες,
Άλικα 80 οικογένειες,
Ανδρουβίτσα ή μεγάλη χώρα 80 οικογένειες,
Αράχωβα 40 οικογένειες,
Αφούγγια 50 οικογένειες,
Βάτα 16 οικογένειες,
Βάτα 20 οικογένειες,
Βαχός 35 οικογένειες,
Βρίκι 35 οικογένειες,
Γαρδινίτσα 20 οικογένειες,
Δριαλι 25 οικογένειες,
Δρύ 85 οικογένειες,
Δρυαλός 15 οικογένειες,
Κάβαλος 10 οικογένειες,
Κάμπος της Ζαρνάτας 90 οικογένειες,
Καρυόπολις(παλιά) 20 οικογένειες,
Καστάνια 150 οικογένειες,
Κελεφά 300 οικογένειες,
Κίτα 80 οικογένειες,
Κολοκυνθία 80 οικογένειες,
Κουλούμια 60 οικογένειες,
Κουσκούνι 40 οικογένειες,
Κουτηφαριάνοι 40 οικογένειες,
Κρυονέρι 45 οικογένειες,
Λάγεια 100 οικογένειες,
Λαγκάδα 40 οικογένειες,
Λαγκάδα Απάνω 40 οικογένειες,
Λαζαριάνοι 30 οικογένειες,
Μηλέα Απάνω 120 οικογένειες,
Μίνα 40 οικογένειες,
Μπουλαριοί Απάνω 40 οικογένειες,
Μπουλαριοί Κάτω 30 οικογένειες,
Νιοχώρι 16 οικογένειες,
Νιοχώρι 35 οικογένειες,
Νόμια 30 οικογένειες,
Ντόμπρα 12 οικογένειες.
Νύφι 20 οικογένειες,
Πλάτσα 150 οικογένειες,
Πύργος 24 οικογένειες,
Πύργος 60 οικογένειες,
Σελίτζα 80 οικογένειες,
Σκάλα 30 οικογένειες,
Σκαλτσοτιάνοι 30 οικογένειες,
Σκουτάρι 25 οικογένειες,
Ταγαριάνοι 25 οικογένειες,
Τσίμοβα 30 οικογένειες,
Χαρέα 10 οικογένειες,
Χαριά 80 οικογένειες,
Χαρούδα 40 οικογένειες,

Αναφέρονται και άλλα τα οποία όμως δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν επειδή κατά την μετάφρασή τους στα Ιταλικά αφ ενός δεν αποδόθηκαν σωστά, και αφετέρου δεν τηρήθηκε η γεωγραφική σειρά αλλά καταγράφηκαν στην τύχη.
Εκτός από τα χωριά εντός των ορίων της Μάνης καταγράφονται και 38 ακόμη, πέρα από τα όρια Πασσαβά και Ζαρνάτας.
Μερικά από αυτά είναι Μαλτσίνα, Στενά, Λογγανίκο, Άγιος Νικόλας, Λεοντάρι, Παναγία, Καστάνια, Δουραλή, Σκάλα, Άρνα , και Άγία Παρασκευή.



Πηγή : Η Μάνη και η Οθωμανική αυτοκρατορία Απ.Β.Δασκαλάκη εκδόσεις Πελασγός

Επιστολή Μανιατών στόν Φραγκίσκο Μοροζίνη


Μία αντιπροσωπεία από την Μάνη, με διαμεσολαβητή τον Νικολάου Δοξαρά, Μανιάτη που είχε αποικήσει στην Ζάκυνθο, και φίλους του ευγενείς Ζακυνθινούς, τον Παύλο Μακρή και τον Θεόδωρο Βούλτσο, επισκέφθηκαν τον Ενετό αρχιστράτηγο Φραντζίσκο Μοροζίνη που ήταν εγκατεστημένος στην Αγία Μαύρα της Λευκάδος και του επέδωσαν την παρακάτω επιστολή την 28 Οκτωβρίου το 1684.
Εκλαμπρότατε και Εξοχώτατε
Καπιτάν Γενεράλη της γαληνοτάτης Αριστοκρατίας.

Με μεγαλώτατον σέβας των Ενετών πέφτομεν είς τα πόδια σου. Ημείς οι ταπεινότατοι δούλοι σου, ήγουν τα υπογραφόμενα χωρία της Μάνης, επίσκοποι, προεστοί, γέροντες και νέοι, άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, και προσκυνούμεν την εξοχώτητα σου φιλούντες το δίκαιον και άγιον σου φόρεμα.
Παρακαλούμεν τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν και την Παναγίαν Παρθένον να δίνει εις την αυθεντίαν σου υγείαν και ευτυχίαν και νίκην αιωνίως εναντίον των εχθρών σου.
Από τους απερασμένους χρόνους όπου εκυρίευσεν ο Οθωμανός το βασίλειον της Κρήτης και έπειτα εγύρισε νικητής, αποφάσισε ακόμη να χαλάσει και ημάς.
Μην ημπορώντας όμως να το κάμη τον επροσκυνήσαμεν και του ετάξαμεν να του πληρώνωμεν το χαράτσι.
Και αυτός δια να μας έχει εις την υποταγήν του ηθέλησε και έφτιανε ένα κάστρο εις τον λιμένα του Βοιτύλου. Αγκαλά να έφτιασε και ένα άλλο εις την Ζαρνάτα, οπου είναι το τέλος του τόπου μας. Και έχοντας αυτά τα δύο κάστρα μας έφερε εις την εξουσίαν του, ως και τους άλλους κατοίκους του Μωρέως, θέλει τώρα να μας καταχαλάσει όλως διόλου.
Διά τούτο ερχόμεθα όλοι ταπεινοί και γονατίζομεν εμπροστά σου, και εξαιρέτως ημείς όπου είμεθα γείτονες του κάστρου Βοιτύλου και κατοικούμεν είς τον Κελεφάν, Βλάχαν, Τζίμοβαν, Κρυονέρι, Καρυόπολιν, Λαγγάδαν, Ίζιναν, Κουτήφαρι. Νομίκι και Πλάτσαν, και όλα τα άλλα χωρία, όσα είναι είς τα περίγυρα της χώρας, και σε παρακαλούμεν να έλθης ακόμη και είς ημάς, και να κάμης την μεγάλην σου ελεημοσύνην, την ώραν όπου θα απεράση η μεγάλη αρμάδα σου, να αράξη εις τον λιμένα του Βοιτύλου.
Και τότε όλοι ημείς οι επίλοιποι της Μάνης είμεθα έτοιμοι να σε δεχθούμε, και να σε προσκυνήσουμε καθώς πρέπει εις την μεγάλην σου αξίαν και δύναμιν.
Και εάν όλαις οι δυνάμες μας δεν αξίζουν τίποτα, η αγάπη και το σέβας θα είναι έξοχα να δουλεύσουν ένα υποκείμενον τόσον αξιώτατον καθώς είναι η εκλαμπρότης σου. Διατί με το μέσον το εδικόν σου και την μεγάλην σου αξίαν και φρόνησιν ελπίζομεν να απολαύσωμεν την ποθουμένην και τελευταίαν ελευθερίαν μας.
Και αυτό το κάστρον μας θα μείνη είς αιώνιον κυριότητα του γαληνοτάτου Πρίντσιπα. Κρατώντας δε αυτό το κάστρον του Βοιτύλου όλοι ημείς οι άλλοι κάτοικοι της Μάνης υποσχόμεθα να μείνωμεν παντοτινώς ως υποκείμενοι εις τον Πρίντσιπα, και να τελειώσωμεν την ζωήν μας από κάτου εις τα ενδοξότατα φλάμπουρα του αγίου Ευαγγελιστού Μάρκου.
Ενθυμηθήτε , εκλαμπρότατε, αυθέντα, τους όρκους και την σύβασιν, όπου εσυμφωνήσαμεν μεταξύ μας. Και επειδή εις εκείνον τον καιρό δεν εμπορέσαμεν, τώρα σας παρακαλούμεν να μη μας λησμονήσετε, και να μη σου είναι ενοχλητική και πειρακτική αυτή η ταπεινή γραφή μας, δια να καταφρονήσης την παρακαλεσίν μας, και να μη πορευθής και έλθης είς τα μέρη μας.
Είς την Ζάκυνθον κατοικεί ένας άνθρωπος εδικός μας ονομαζόμενος Νικόλαος Δοξαράς, πιστός εις την γαληνήν Αριστοκρατίαν, και πολύ αγαπητός εις ημάς.
Και αυτόν να μας αποστείλης, ο οποίος με έναν άλλον φίλον του ομοίως φρόνιμον να έλθη με μίαν φελούκαν κρυφά εδώ, δια να ομιλήσωμεν προσωπικώς και να βάλωμεν τας συμφωνίας μας είς καλήν θέσιν και αρμονίαν, όπως έχωμεν την πάσαν ευκολίαν, και να μη κοινολογηθώσι και ομολογηθώσι τα πράγματα, όπου πρέπει να φυλάγωνται τόσο μυστικά.
Επαρακαλέσαμεν ακόμη τους αρχιεπισκόπους μας, και τον κύριον Θεόδωρον Βούλτσον, τον οποίον έχομεν επιτροπόν μας εις τούτους τους καιρούς και είς ταύτας τας ημέρας να απογραφθώσι δι όλους ημάς.
Τέλος δε δεόμεθα του επουρανίου Θεού να σου είναι πάντοτε βοηθός και να σε υψώση είς τον μεγάλον θρόνο της γαληνοτάτης ρεπούπλικας της Βενετίας.

Μάνη 1684 Αυγούστου 3

Ταπεινώς

Ο ταπεινώτατος επίσκοπος Μάνης με την θέλησιν των άνω ειρημένων χωρίων μαρτυρώ το παρόν.
Ο ταπεινώτατος επίσκοπος Ιωακείμ με την θέλησιν του χωρίου μαρτυρώ το παρόν.{Πρόκειται γιά τόν επίσκοπο Καρυουπόλεως(παλιάς)}
Ο Θεόδωρος Βούλτσος δούλος της εκλαμπρότητος σας μαρτυρώ το παρόν.



Πηγή : Η Μάνη και η Οθωμανική αυτοκρατορία Απ.Β.Δασκαλάκη εκδόσεις Πελασγός

9 Μαρτίου 2009

Κτητορική επιγραφή


Σε επιγραφή που βρίσκεται στο Μουσείο της Σπάρτης υπάρχει το παρακάτω κείμενο:

….ΕΙΝΑΙ ΙΔΙΑ ΑΝΑΠΟΣΠΑΣΤΑ ΚΑΙ ΑΙΟΝΙΑ ΑΝΑΚΑΜΠΤΙΚΩΣ
ΑΠΟ ΜΕΝ ΤΗΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΑΜΥΚΛΙΟΥ ΤΟ ΑΜΠΕΛΙΟΝ ΤΟΥ ΓΕΡΑΝΟΥ
ΑΠΟ ΔΕ ΤΟΥ ΚΡΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΤΟ ΑΓΡΙΑΜΠΕΛΟΝ ΤΗΣ ΔΑΨΝΟΥ
ΚΑΙ ΕΞ ΑΓΟΡΑΣ ΤΩΝ ΒΡΥΣΙΟΤΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΥΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑΝ ΧΩΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΑΓΡΙΑΜΠΕΛΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ
ΙΝΑ ΕΚΤΕΛΗ ΕΙ ΘΕΊΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΕΝΤΟΣ ΤΡΙΣΙ ΤΗΣ ΕΥΔΟΜΑΔΟΣ ΗΜΕΡΑΣ ΔΕΥΤΕΡΑΝ ΤΡΙΤΗ ΚΑΙ ΠΕΜΠΤΙ ΕΝ ΤΕ ΤΩ ΝΑΩ ΚΑΙ ΕΝ ΤΩ ΤΑΦΩ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ΕΙ ΔΕ ΤΙΣ ΚΑΙ ΤΟΛΜΗΣΕΙ ΑΠΟΣΠΑΣΑΙ ΤΙ ΕΚ ΤΩΝ ΕΙΡΗΜΕΝΩΝ ΚΤΗΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΝΑΟΥ
ΕΧΕΤΩ ΤΑΣ ΑΡΑΣ ΤΩΝ ΤΙ Η ΘΕΟΦΟΡΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΩΝ ΕΝ ΝΙΚΑΙΑ ΚΑΙ ΕΜΟΥ ΤΟΥ ΑΜΑΡΤΩΛΟΥ.
ΕΤΟΥΣ ΙΝΔΙΚΤΙΟΝΟΣ…..

Η επιγραφή είναι χαραγμένη σε κιονίσκο, ο οποίος έχει ύψος 0,35 εκατοστά και διάμετρο 0,14 εκατοστά.
Σώζονται δέκα επτά σειρές από τις οποίες οι δέκα τέσσερεις ολόκληρες.
Η χρονολόγηση της είναι πρίν από το 1449 μ.Χ., επειδή τότε παραχωρούνται τα κτήματα των Βρυσιοτών στον Ανδρόνικο Γεμιστό, υιό του Πλήθωνα, με χρυσόβουλο από τον Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
Αυτή η πράξη προϋποθέτει την προγενεστέρα μεταβίβαση από την μητρόπολη Λακεδαίμονος στο κράτος.
Ο Γερανός που αναφέρεται είναι ό σημερινός Αγερανός.
Η Κρανούπολις είναι η παλιά Καρυούπολις, και περιοχή των Βρυσιοτών η Φράγκα.
Αδιευκρίνιστη τοποθεσία είναι η περιοχή Δάψνου.



Πηγή : «Καρυούπολις μία ερειπωμένη Βυζαντινή πολιτεία» Ροδονίκη Ετζεόγλου