Τότε που το Vachos Radio έστηνε πειρατικές βραδιές.....

Η απομαγνητοφωνημένη ραδιοφωνική εκπομπή "Οι Έλληνες στον κόσμο"

Vachos Radio - Εκπομπή : Οι Έλληνες στον κόσμο.
Κυριακή 20/11/11 ώρα : 20:00
Θέμα εκπομπής : Πειρατεία στην Μανη
Πέτρο καλησπέρα, καλησπέρα Μαρία καλησπέρα και στους ακροατές μας.
Απόψε έχουμε την χαρά να σας παρουσιάσουμε έναν αξιόλογο ευαίσθητο και πνευματικό άνθρωπο, μια γλυκύτατη κυρία, την Κατερίνα Καριζώνη*.

Κα Καριζώνη μου επιτρέπεται να σας μιλάω στον Ενικό.

_ ......
Καλησπέρα Κατερίνα, είμαστε πολλοί χαρούμενοι, και περήφανοι στο vachos Radio που είσαι κοντά μας.

_ Καλησπέρα  σας.Χαίρομαι  που βρίσκομαι  μαζί  σας  απόψε  και  κυρίως  χαίρομαι  γιατί  βρίσκομαι  ανάμεσα  σε  μανιάτες.

Λύσε μου μια απορία, διάβασα πώς γεννήθηκες, μεγάλωσες και ζεις Θεσσαλονίκη.
Η Μάνη πώς προέκυψε;

_ Γεννήθηκα  και  ζω στη Θεσσαλονίκη  αλλά  κατάγομαι  απ΄τη μεριά του  πατέρα μου  από  τη  Μάνη  και συγκεκριμένα  από   τη Χαριά  . Νιώθω  όμως   μεγαλύτερη  εγγύτητα  προς   τη Μάνη  απ΄ ό,τι   προς  τη  Θεσσαλονίκη , τόσο  από  την  άποψη  του τaμπεραμέντου  -ίσως  γι΄ αυτό  να  φταίνε   τα  DNA  μου -,  όσο  και   από  τον  θαυμασμό  που  τρέφω  για  το  μεγαλείο   αυτού του  τόπου.

Το δεύτερο αναπόφευκτο ερώτημα είναι τι σε έκανε να ασχοληθείς με την ιστορία της πειρατείας, μοιάζεις ευαίσθητο και ρομαντικό άτομο;

 _ Μα  και  οι  πειρατές  ήταν  ονειροπόλοι  και   παράφοροι . Κυνηγούσαν  την περιπέτεια,  το  ταξίδι ,  την  ελευθερία   και   τελικά   το όνειρο . Βέβαια  αυτό  γινόταν  μέσα  από  βίαιους  τρόπους. Αλλά  και  οι  εποχές  που  έζησαν  και  έδρασαν  ήταν  γεμάτες  βία .

Καίει μέσα σου το κύταρο των Σασαριάνων απ ότι καταλαβαίνω…

_ Καίει  μέσα  μου  το  φως   των  Μανιατών  πειρατών.

Βλέπω ότι γνωρίζεις πολλά για ένα θέμα που λίγοι το γνωρίζουν αληθινά.
Ευκαιρία λοιπόν να μας φωτίσεις με τις γνώσεις σου.

Πρώτα απ όλα θέλω να μας, εξηγήσεις την διαφορά του πειρατή από τον κουρσάρο;

_ Πειρατής  είναι  αυτός  που   κουρσεύει  για  δικό  του   όφελος  .Κουρσάρος  είναι  ο  πειρατής  που  μισθώνεται  από  τις  μεγάλες  δυνάμεις  -συνήθως  σε  καιρό  πολέμου  για να  προκαλεί  δολιοφθορές  στους  εχθρούς  της  μισθώτριας  δύναμης.

Πες μας και για τους «λεβέντες»

_ Ήταν  κάτι  σαν  Ρομπέν  των  θαλασσών. Στην  περίοδο  του  επαναστατικού  αγώνα   του  έθνους  αποτέλεσαν  την  κλεφτουριά  της  θάλασσας. Δηλαδή  πειρατές  που ασκούσαν  αντίσταση  κατά  των  οθωμανών  .Ήταν   αγωνιστές  του  21.

Ξέρω πώς οι Ταινάριοι, είχαν μεγάλη οικειότητα με την θάλασσα.
Στα Αργοναυτικά αναφέρονται δεινοί κωπηλάτες…
Πιστεύεις πώς αυτό είναι η γενεσιουργός αιτία για την πειρατεία στην Μάνη;

_ Και  αυτό  αλλά  και  η  θέση  της  Μάνης  που  προσφέρεται  για  την πειρατεία , τόσο  από  γεωγραφική  άποψη,  όσο   και  εξαιτίας  της  φτωχής  και  άγονης  μανιάτικης  γης . Το  κυριότερο  όμως  είναι  ότι  στα  χρόνια  της  Τουρκοκρατίας  η Μάνη  υπήρξε  ελεύθερη . Αυτό  την  έκανε  πιο ελκυστική  στους  πειρατές  καθώς  τους   παρείχε  ασυλία  και  ελευθερία  κινήσεων.Η  Μάνη  ήταν  τότε   η  ελεύθερη  Ελλάδα .

Θα ήθελες να μας χρωματίσεις ….περίπου χρονικά τις σημαντικότερες εποχές που άνθισε η πειρατεία στην Λακωνική;Η ακμή της πειρατείας τόσο στην Μάνη , όσο και στο Αιγαίο ήταν ο 16ος 17ος και 18ος μέχρι το 1823 που ο Καποδίστριας απαγόρευσε επίσημα την πειρατεία στις ελληνικές θάλασσες .
Ο πλέον γνωστός μου πειρατής είναι ο Λυμπεράκης Γερακάρης….
Αυτός έχει περισσότερο ενδιαφέρον, και για τα αδέλφια μας στην Κορσική και την Σαρδηνία….επειδή από τα λίγα που γνωρίζω είναι ο υπεύθυνος για τα γεγονότα που δημιούργησαν την αιτία του αποικισμού το 1675..

_ Οι  Γερακάρηδες  ήταν  μεγάλοι  πειρατές   με  σημαντικότερο   τον  Λυμπεράκη  Γερακάρη   που  έγινε  πιο  γνωστός  εξαιτίας  της  πολιτικής  του  δράσης .Η   επαμφοτερίζουσα    τακτική  του   να  συμμαχεί  πότε  με  τους  Τούρκους  και  πότε  με  τους  Ενετούς , αλλά  και  η  προσωπική  του  βεντέτα  με  τους  Στεφανόπουλους  προκάλεσαν   μια  απ΄ τις  σοβαρότερες  περιπέτειες των   Μανιατών   του  Οιτύλου  εξαναγκάζοντάς  τους  να μεταναστεύσουν   στην  Κορσική. Τη συνέχεια  την  γνωρίζετε  βέβαια.

Γνωρίζεις φυσικά το όνειρο που έχουμε εδώ στο vachos Radio ….Φιλοδοξούμε να συμβάλλουμε στην επικοινωνία των απανταχού Ελλήνων, με αιχμή του δόρατος την εκπομπή «Οι Έλληνες στον κόσμο»..
Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι γιατί το όνειρο μας φαίνεται ότι παίρνει σάρκα και οστά…

_ Είναι  πολύ  σημαντική  η  προσπάθειάς    και   θα  είμαι  πάντα    στη  διάθεσή  σας  για  οποιαδήποτε  βοήθεια  και  συμπαράσταση .

Να γυρίσουμε όμως στους Πειρατές και την πειρατεία…
Με μαγεύει προσωπικά…ίσως είναι η ανεξαρτησία, η περιπέτεια…ή μπορεί και το κύτταρο μου από την «μανογενια μου» τους Κουρσαριάνους..
Κατερίνα τι σημαίνει η σημαία των πειρατών….

_ Η  σημαία   με  την  νεκροκεφαλή  ήταν  η  σημαία  της  πανούκλας. Την  σήκωναν  στα  πλοία  για  να  αποτρέπουν  τα   άλλα  σκάφη   να  πλησιάσουν  το  δήθεν  «μολυσμένο»  καράβι.  Συνήθως  αυτό   ήταν  παραπλανητικό  απ΄την  μεριά  των  πειρατών   για  να  επιχειρήσουν   στη  συνέχεια   τα  ρεσάλτα .

Στην Μάνη έχουμε και την παγκόσμια πρωτοτυπία να γίνεται πειρατεία, και από την ξηρά….αληθεύει;

_ Σήμα  κατατεθέν   της  Μάνης  ήταν  οι  Κακαβούληδες  , δηλαδή  οι  πειρατές  της  στεριάς. Κούρσευαν  τα διερχόμενα   πλοία  απ΄ τις  ακτές  και  μάλιστα  υπήρχε  κι  ένα  ναυτικό  τραγούδι  που  προειδοποιούσε   όσους   έπλεαν  στα  νερά  της  Μάνης  ως  εξής.

Από τον  Κάβα  Ματαπά

Σαράντα  μίλια  μακριά

Κι  από  τον  Κάβο  Γκρόσσο

Σαράντα  κι  άλλο  τόσο

Κατι έχω ακούσει για μετακινούμενα κοπάδια με φώτα την νύχτα…για πές μας λεπτομέρειες…

 _ Ναι  . Οι  μανιάτες  πειρατές   της  στεριάς  κρεμούσαν  λάμπες  στα  κατσίκια   και  τα  μετακινούσαν  κοντά  στις  ακτογραμμές .  Μ΄αυτό  τον  τρόπο   έδιναν  την  εντύπωση  από μακριά    ότι     κάποιο  λιμάνι  υπήρχε   σ΄ εκείνο  το  σημείο  της  στεριάς    και  τα  πλοία  πλησίαζαν  για  να  ρίξουν  άγκυρα. Κι  έτσι   έπεφταν  πάνω   στα  βράχια .Μετά  βέβαια   τους  περίμεναν  οι  Κακαβούληδες.

Η Μάνη αποτελείται στον κεντρικό κορμό της από πατριές που μάλλον μετριούνται στα δάχτυλα των χεριών…Ποιες οικογένειες έχουν ασχοληθεί με την πειρατεία;

 _ Οι  Γερακάρηδες ,  οι Σασσαριάνοι, οι Ρόζοι, οι Ρίτσοι, οι Καλκανδήδες, ο  Μιχάλης  Μανιάτης , μεγάλος  πειρατής  της  Μάνης, οι  Τρουπάκηδες , ο  Μούρτζινος , ο Κολοκοτρώνης  πατέρας  και  γιος,  οι  Αραπάκηδες, οι  Μαυρομιχαλαίοι  είχαν  πειρατικά  παρακλάδια  , οι  Κουτσουλιέρηδες ακόμα  και  οι  Μπενάκηδες ,  απόγονοι  των  Γερακάρηδων  ήταν  πειρατές  ,  και  φυσικά  όλοι  οι  κάτοικοι της  Μέσα  Μάνης  που  ασκούσαν  πειρατεία  απ΄ τη  στεριά  δηλαδή  οι  Κακαβούληδες.

Να μιλήσουμε και ανοιχτα για την ιστορία….Μαυρομιχαλαίοι, και Γρηγοράκηδες…Λιμένι (Τσιπα) και Σκουτάρι (Παγανέα)…
Το Παγανέα μου φέρνει στον νού την έννοια του Ορμητηρίου…έσύ τι λές;

_ Πιθανόν  από  κει  να  είναι  και  η  λέξη   παγανιά, δηλαδή  ενέδρα ; Δεν  ξέρω  όμως  ακριβώς. Πάντως  στην  αρχαιότητα  στην  περιοχή  έχουμε  τους  Ναυαγιστές  που  ήταν  οι  πρόδρομοι των  Κακαβούληδων.

Μιλάμε για δύο πολύ ισχυρές πατριές  τον 17^ο και 18^ο αιώνα….κάτι μου λέει πώς τα κυριότερα έσοδά τους ήταν από την «πειρατεία» τι γνώμη έχεις για αυτό; 

_ Από  την  πειρατεία  και  από  την προστασία  στη  θάλασσα. Κι εδώ  πρέπει  να  σας  πω  ότι  στη  Μάνη  γινόταν  η  αγοραπωλησία   των  περίφημων  διαβατηρίων  προστασίας  που  τα  πουλούσαν  οι   Μαλτέζοι   σε  συνεργασία  με  τους  μανιάτες  οπλαρχηγούς  στους  καπετάνιους  των  πλοίων . Τα   διαβατήρια  αυτά  προστάτευαν  τους  κατόχους  τους   απ΄ τις  επιθέσεις  δυτικών  πειρατών  και  κόστιζαν  πενήντα  πιάστρα. ΄Ετσι  διασφάλιζε  κανείς   τότε   την  πλεύση  του  στα  πειρατικά  νερά  του Αιγαίου και  του Ιονίου.

Το θετικό είναι πώς τους θησαυρούς τους τους αφιέρωσαν στην πατρίδα…σε αντίθεση με τους σημερινούς «πειρατές» που κάνουν ακριβώς το αντίθετο.
Κουρσεύουν την πατρίδα και αφιερώνουν τους θησαυρούς στην «τσεπη» τους.

_ Αυτό  είναι  αλήθεια  γιατί  τότε  η  πειρατεία  συνδεόταν  με  τους  εθνικοαπελευθερωτικούς  αγώνες  .Το  1821   όλοι   οι  παράνομοι  πειρατές  του Αιγαίου    μετατράπηκαν  σε  οπλαρχηγούς  της  Επανάστασης  και  δώσαν  τα  χρήματα  και  τις  ζωές  τους  στον αγώνα. Ενώ  τώρα οι σύγχρονοι  πειρατές  όπως  τους  λες  κι  εσύ   ,  κρύβουν  τους  θησαυρούς  τους   σε   καταθέσεις  στην  Ελβετία  και  αφήνουν  φτωχό  και  ανυπεράσπιστο  το  έθνος.

Κατερίνα ποια είναι τα σχέδια σου για το μέλλον;

_ Να γράψω  κι  άλλα  βιβλία  και  φυσικά  να  εγκατασταθώ  κάποια  στιγμή  στη  Μάνη.

Κατερίνα δεν έχω λόγια να σου εκφράσω την χαρά όλων μας που ήσουν μαζί μας.
Επιθυμία μας είναι να τα ξαναπούμε…
Θέλω να ζητήσω και την αρωγή σου στο όνειρό μας….
θέλω να πιστεύω πώς, από το δικό σου «λημέρι» η πειρατικά «λόζα», θα είσαι αρωγός στην φιλόδοξη προσπάθεια μας.

_ Με  όλη  μου  την  ψυχή .Κι  εγώ  σας  ευχαριστώ  πολύ  για  το  βήμα που  μου  δώσατε  και  την  ευκαιρία  να  μιλήσω  για  τους  προγόνους  μας   τους  πειρατές.

Κατερίνα σου ευχόμαστε ολόψυχα πάντα επιτυχίες…και μην ξεχνάς τους παππούδες μας Λακεδαίμονες…. «Αμες ποτ’ γέσομεθα πολλώ κάρωνες»
Εμείς θα γίνουμε πολύ καλύτεροι ….το οφείλουμε σε αυτούς στην Μάνη και στην Ελλάδα….
Ας σηκώσουμε την πειρατική σημαία στο άλμπουρο της ψυχής μας

*H Κατερίνα Καριζώνη γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Σπούδασε οικονομικά. Είναι διδάκτορας των Οικονομικών Επιστημών του ΑΠΘ.
Εξέδωσε πολλές ποιητικές ποιητικές συλλογές.
Ασχολήθηκε παράλληλα με την παιδική λογοτεχνία. Επίσης ασχολήθηκε και με την πειρατεία στην Μανη, εκδίδοντας το 2006 το μυθιστόρημα «Μεγάλο Αλγέρι»,και το 2009 το πειρατικό βιβλίο «Ο Μονόφθαλμος» και άλλες πειρατικές ιστορίες, και το μυθιστόρημα Ο χάρτης των ονείρων από τις ίδιες εκδόσεις το 2011.
Συνεργάζεται με διάφορα περιοδικά με κριτικές βιβλίου δοκίμια λογοτεχνικά κείμενα.
Το 2009 πήρε το βραβείο ΑΥΛΑΙΑ για το συνολικό της έργο.