Η παράδοση των Γρηγοράκηδων ξεκινάει την καταγωγή τους από τα Άλικα με γενάρχη κάποιο Γρηγόρη από τη Βυζαντινή οικογένεια των Κομνηνών και τη σκορπίζει στη Ρηγανόχωρα, στο Σκουτάρι, στον Αγερανό, ως το Μαυροβούνι και το Μαραθονήσι-Τρίνησα.
Από τους Οκτώ Μπέηδες της Μάνης, οι τρεις ανήκαν στην οικογένεια των Γρηγοράκηδων.
Ο Τζανέτμπεης 1782-1798, ο Αντώνμπεης 1803-1808 και ο Θεοδωρόμπεης 1812 - 1815.
Πρώτος ανάμεσα τους και αληθινά Μεγάλος Μπέης υπήρξε ο Τζανέτμπεης ή Τζανήμπεης.
Είχαν την έδρα της Καπετανίας τους στο Σκουτάρι και τον Αγερανό δηλ. ακριβώς στα σύνορα της Ανατολικής Μάνης, κοντά στο Κάστρο του Πασσαβά όπου είχαν μετοικίσει κάπου 700 τούρκικες οικογένειες. Το κάστρο του Πασσαβά ύστερα από τη συνθηκολόγηση των Μανιατών και την ανάδειξη της Μάνης σε Μπας-Μπεηλίκι (1776), είχε επισκευαστεί και οχυρωθεί με ιδιαίτερη προσοχή από το φόβο των επιδρομών εναντίον της τούρκικης φρουράς και των Τούρκων κατοίκων της περιοχής του.
Οι Τούρκοι ανησυχούσαν πολύ καθώς η δύναμη των Γρηγοράκηδων και των άλλων γειτονικών καπετάνιων μεγάλωνε συνεχώς. Επί πλέον οι Γρηγοράκηδες προέβαλλαν επίμονη άρνηση για την ανάληψη από μέρους τους επίσημα της ηγεμονίας της Μάνης, ενώ παράλληλα με την ίδια επιμονή δεν δέχονταν να συμπράξουν με τους Τούρκους.
Μετά τη δολοφονία του Εξαρχου Γρηγοράκη από το Χασάν πασά και την αντεκδίκηση των Μανιατών με την κατάληψη του κάστρου του Πασσαβά, οι Τούροι αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν την επέκταση των ορίων της Μάνης.
Με τη νίκη του Πασσαβά ο Τζανέτος Γρηγοράκης αναδείχθηκε Μπας-Καπετάνιος της Μάνης.
Είχαν την έδρα της Καπετανίας τους στο Σκουτάρι και τον Αγερανό δηλ. ακριβώς στα σύνορα της Ανατολικής Μάνης, κοντά στο Κάστρο του Πασσαβά όπου είχαν μετοικίσει κάπου 700 τούρκικες οικογένειες. Το κάστρο του Πασσαβά ύστερα από τη συνθηκολόγηση των Μανιατών και την ανάδειξη της Μάνης σε Μπας-Μπεηλίκι (1776), είχε επισκευαστεί και οχυρωθεί με ιδιαίτερη προσοχή από το φόβο των επιδρομών εναντίον της τούρκικης φρουράς και των Τούρκων κατοίκων της περιοχής του.
Οι Τούρκοι ανησυχούσαν πολύ καθώς η δύναμη των Γρηγοράκηδων και των άλλων γειτονικών καπετάνιων μεγάλωνε συνεχώς. Επί πλέον οι Γρηγοράκηδες προέβαλλαν επίμονη άρνηση για την ανάληψη από μέρους τους επίσημα της ηγεμονίας της Μάνης, ενώ παράλληλα με την ίδια επιμονή δεν δέχονταν να συμπράξουν με τους Τούρκους.
Μετά τη δολοφονία του Εξαρχου Γρηγοράκη από το Χασάν πασά και την αντεκδίκηση των Μανιατών με την κατάληψη του κάστρου του Πασσαβά, οι Τούροι αναγκάστηκαν να αναγνωρίσουν την επέκταση των ορίων της Μάνης.
Με τη νίκη του Πασσαβά ο Τζανέτος Γρηγοράκης αναδείχθηκε Μπας-Καπετάνιος της Μάνης.
Η Πύλη του πρότεινε από τότε πολλές φορές την ηγεμονία. Η θανάτωση του Μιχάλμπεη Τρουπάκη το 1782, δημιούργησε επιτακτικό πρόβλημα διαδοχής στο Μπεηλίκι.Ο Διερμηνέας της ΠύληςΝικ.Μαυρογένης,κατέπλευσε με το Καπουδάν πασά στο Μαραθονήσι, όπου είχε το Πύργο του ο Τζανέτος Γρηγοράκης.
Ο αρχιδιερμηνέας του Τουρκικού Στόλου έκανε τότε επίσκεψη φιλική στον Μπας-Καπετάνιο της Μάνης. Έφαγαν μαζί και μίλησαν οι δυο τους σαν «Έλληνες». Φεύγοντας ο Νικ. Μαυρογένης, ζήτησε από τον Τζανέτο Γρηγοράκη να του επιτρέψει ανταπόδοση της φιλοξενίας.
Ο αρχιδιερμηνέας του Τουρκικού Στόλου έκανε τότε επίσκεψη φιλική στον Μπας-Καπετάνιο της Μάνης. Έφαγαν μαζί και μίλησαν οι δυο τους σαν «Έλληνες». Φεύγοντας ο Νικ. Μαυρογένης, ζήτησε από τον Τζανέτο Γρηγοράκη να του επιτρέψει ανταπόδοση της φιλοξενίας.
Την άλλη μέρα ο αρχικαπετάνιος ανέβηκε ανύποπτος στο Τούρκικο πλοίο για να φιλοξενηθεί.
Αλλά το καράβι άνοιξε τα πανιά του κι έβαλε πλώρη ανατολικά για το Αιγαίο.
Ο Τζανέτος Γρηγοράκης είχε υποστεί το ίδιο τέχνασμα πού οδήγησε στη κρεμάλα το Μιχάλμπεη Τρουπάκη – Μούρτζινο και έτσι βρέθηκε αιχμάλωτος των Τούρκων.
Ο Τζανέτος Γρηγοράκης είχε υποστεί το ίδιο τέχνασμα πού οδήγησε στη κρεμάλα το Μιχάλμπεη Τρουπάκη – Μούρτζινο και έτσι βρέθηκε αιχμάλωτος των Τούρκων.
Από το Μαραθονήσι έφτασε στις Σπέτσες και εκεί αναγκάστηκε να δεχτεί το Μπεηλίκι της Μάνης.
Οι δυο μικροί γιοι του μεταφέρθηκαν ως όμηροι στη Πόλη, αφού αυτό αποτελούσε εγγύηση για την πίστη του Μπέη στο Σουλτάνο και αφέθηκε ελεύθερος.
Ο Τζανέτμπεης κράτησε το Μπεηλίκι της Μάνης για 16 χρόνια, από το 1782 ως το 1798.
Ο Τζανέτμπεης κράτησε το Μπεηλίκι της Μάνης για 16 χρόνια, από το 1782 ως το 1798.
Η εποχή του ήταν από τις πιο μεστές σε εσωτερικά και διεθνή γεγονότα. Έγινε Μπέης σε μια κοσμοϊστορική περίοδο, στις παραμονές της Γαλλικής Επανάστασης του 1789, πού την έζησε από την αρχή της ως τις κορυφαίες εκδηλώσεις του Βοναπαρτισμού.
Ο υπόδουλος Ελληνισμός είχε αρχίσει να προσανατολίζεται προς τη Γαλλία.
Ο υπόδουλος Ελληνισμός είχε αρχίσει να προσανατολίζεται προς τη Γαλλία.
Λίγο πριν τη Γαλλική Επανάσταση πρωτοστάτησε σε μια κίνηση του Λουδοβίκου ΙΣΤ' για προσφορά συνδρομής στους "Έλληνες κατά των Τούρκων, ο ίλαρχος του Γαλλικού στρατού Δημήτριος Στεφανόπουλος, Μανιάτης από τη Κορσική πού ισχυρίζονταν πως ήταν απόγονος των αυτοκρατόρων Κομνηνών. Άλλαξε μάλιστα και το επώνυμο του και το έκανε Κομνηνός.
Ο Δημήτριος Στεφανόπουλος ή Κομνηνός έγραψε το 1783 ένα βιβλίο και παρουσίασε δώδεκα έγγραφα με τα οποία υποστήριξε την άποψη πως ο γιος του τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Δαυίδ Κομνηνού Νικηφόρος κατέφυγε στο Οίτυλο της Μάνης και εκεί άλλαξε τ' όνομα του σε Στεφανόπουλος κι έγινε ο γενάρχης της οικογένειας των Στεφανόπουλων.
Η Γαλλική Κυβέρνηση υπέβαλλε τα έγγραφα σε εξέταση και η «γενεαλογική ερευνά» τους από τον «γενεαλόγο» Cherin βεβαίωσε πως ήταν γνήσια με αποτέλεσμα το 1785 να απονεμηθούν στον Δημήτριο Στεφανόπουλο - Κομνηνό τίτλοι ευγενείας που του έδωσαν το δικαίωμα να διεκδικεί επίσημα το θρόνο του αυτοκράτορα του Βυζαντίου και να επιδοθεί σε διάφορες δραστηριότητες και επαφές λ.χ. συνεννοήσεις με άλλους ηγεμόνες και μυστική αλληλογραφία με τον Μπέη και τους καπετάνιους της Μάνης απ’ όπου σκόπευε να αρχίσει κι αυτός την επανάσταση.
Χαρακτηριστική είναι η αποστολή του Δήμο και Νικολού Στεφανόπουλου στη Μάνη από τον Μέγα Ναπολέοντα τον Αύγουστο του 1797, οι οποίοι συνάντησαν το Μπέη και υπήρξαν συνεννοήσεις για την απελευθέρωση της Ελλάδας με ανταλλαγή επιστολών και την αποστολή εφοδίων από τους Γάλλους. Ο Τζανέτμπεης στα μέσα του 1797 έστειλε το γιο του Πιέρρο να συναντήσει το Ναπολέοντα, ο οποίος δεν τα κατάφερε, αλλά η επιστολή του πατέρα του έφτασε στο Βοναπάρτη, του οποίου οι απεσταλμένοι μετέφεραν γράμμα, προς το Μπέη, που μεταξύ άλλων έγραφε:
«Οι Γάλλοι εκτιμούν τον μικρό, αλλά γενναίο λαό της Μάνης, τον μόνο από την αρχαία Ελλάδα που μπόρεσε να διατηρήσει την ελευθερία του…».
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Τζανέτμπεης Γρηγοράκης δεν ήταν πλέον Μπέης της Μάνης, αφού οι Τούρκοι είχαν πληροφορηθεί τις κινήσεις του και τον είχαν αντικαταστήσει με τον Παναγιώτη Κουμουντουράκη.
Η ηγεμονία του Τζανέτμπεη Γρηγοράκη άφησε εποχή και υπήρξε μια από τις πιο επιβλητικές, δυναμικές και προοδευτικές ηγετικές φυσιογνωμίες, στην Ιστορία της Μάνης. Ο σύγχρονός του ποιητής Νικήτας Νηφάκος στα στιχουργήματά του τον εξυμνεί με ανυπόκριτη μεγαλοστομία:
Στην Μάνην όλην πρέπει του και εις την Λακωνίαν
να είναι πρώτος αρχηγός, να εχη ηγεμονίαν.
Ο Δημήτριος Στεφανόπουλος ή Κομνηνός έγραψε το 1783 ένα βιβλίο και παρουσίασε δώδεκα έγγραφα με τα οποία υποστήριξε την άποψη πως ο γιος του τελευταίου αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Δαυίδ Κομνηνού Νικηφόρος κατέφυγε στο Οίτυλο της Μάνης και εκεί άλλαξε τ' όνομα του σε Στεφανόπουλος κι έγινε ο γενάρχης της οικογένειας των Στεφανόπουλων.
Η Γαλλική Κυβέρνηση υπέβαλλε τα έγγραφα σε εξέταση και η «γενεαλογική ερευνά» τους από τον «γενεαλόγο» Cherin βεβαίωσε πως ήταν γνήσια με αποτέλεσμα το 1785 να απονεμηθούν στον Δημήτριο Στεφανόπουλο - Κομνηνό τίτλοι ευγενείας που του έδωσαν το δικαίωμα να διεκδικεί επίσημα το θρόνο του αυτοκράτορα του Βυζαντίου και να επιδοθεί σε διάφορες δραστηριότητες και επαφές λ.χ. συνεννοήσεις με άλλους ηγεμόνες και μυστική αλληλογραφία με τον Μπέη και τους καπετάνιους της Μάνης απ’ όπου σκόπευε να αρχίσει κι αυτός την επανάσταση.
Χαρακτηριστική είναι η αποστολή του Δήμο και Νικολού Στεφανόπουλου στη Μάνη από τον Μέγα Ναπολέοντα τον Αύγουστο του 1797, οι οποίοι συνάντησαν το Μπέη και υπήρξαν συνεννοήσεις για την απελευθέρωση της Ελλάδας με ανταλλαγή επιστολών και την αποστολή εφοδίων από τους Γάλλους. Ο Τζανέτμπεης στα μέσα του 1797 έστειλε το γιο του Πιέρρο να συναντήσει το Ναπολέοντα, ο οποίος δεν τα κατάφερε, αλλά η επιστολή του πατέρα του έφτασε στο Βοναπάρτη, του οποίου οι απεσταλμένοι μετέφεραν γράμμα, προς το Μπέη, που μεταξύ άλλων έγραφε:
«Οι Γάλλοι εκτιμούν τον μικρό, αλλά γενναίο λαό της Μάνης, τον μόνο από την αρχαία Ελλάδα που μπόρεσε να διατηρήσει την ελευθερία του…».
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Τζανέτμπεης Γρηγοράκης δεν ήταν πλέον Μπέης της Μάνης, αφού οι Τούρκοι είχαν πληροφορηθεί τις κινήσεις του και τον είχαν αντικαταστήσει με τον Παναγιώτη Κουμουντουράκη.
Η ηγεμονία του Τζανέτμπεη Γρηγοράκη άφησε εποχή και υπήρξε μια από τις πιο επιβλητικές, δυναμικές και προοδευτικές ηγετικές φυσιογνωμίες, στην Ιστορία της Μάνης. Ο σύγχρονός του ποιητής Νικήτας Νηφάκος στα στιχουργήματά του τον εξυμνεί με ανυπόκριτη μεγαλοστομία:
Στην Μάνην όλην πρέπει του και εις την Λακωνίαν
να είναι πρώτος αρχηγός, να εχη ηγεμονίαν.
Δημήτρης Ροζάκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια σας....συντροφιά μας.