Παλιά Καρυούπολις το Κάστρο

Ιστορικές αναφορές και ντοκουμέντα
1522 μ.χ. Χρεωστικό ομόλογο στο όνομα Μανόλης Κοντόσταυλος.
1570 μ.χ  Ημερολόγιο Bardo, έφιππο ταξίδι από Οίτυλο-Κολοκυθέα (αναφορά κοιλάδας με πολλά νερά, που είναι η ευρύτερη περιοχή Καρυούπολεως)
1571μ.χ.  Επιστολή σε Ενετούς τον Μάρτιο, Καλαπόθος Φωκάς.
1582 μ.χ. Επιστολή για βοήθεια στον Πάπα Γρηγόριο ΙΓ΄. Υπογράφουν Καλαπόθος Φωκάς,Θεόδωρος Κοντόσταυλος, παπά Χρυσοσπάθης.
1612 μ.χ. Επιστολή στόν Δούκα του Νεβέρ, από Μιχαήλ,ΝΙκήτα, Ιωάννη, Δαμιανό, και Δημητράκη Κοντόσταυλους, Πατρίκιο Φωκά.
1618 μ.χ. Αναφορά στήν Panagia di Vacha (περιοχή Παναγίτσας) Κοντόσταυλοι.
1618 μ.χ. Αναφορά της Καρυουπόλεως ώς Επισκοπής.
1676 μ.χ. Αποικισμός στήν Κορσική Επίσκοπος Παρθένιος(ίδρυση Καρυών=Καργέζε)
1684 μ.χ. Οι Καρυοπολίτες συμμαχούν με τους Βενετούς (200 οικογένειες, υπογραφές σε υπόμνημα Μοροζίνη.
1687 μ.χ. Φωκάς εθελοντής των Βενετών εναντίον της Πάτρας.
1702 μ.χ.  Ενοικιαστής περιοχών Kavalier Toma Focka, Φωκάδες, pagliocastro (ίσως η Καρυούπολις),vegliamista,passava, συνεταιρικά με τον Gligori Trigoni.
1715 μ.χ.  Συνάντηση προκρίτων και επισκόπων της Μάνης στην Καρυούπολη, στο σπίτι του Αντώνη Καβαλλιεράκη Φωκά.
1718 μ.χ.  Δολοφονείται ο Κουτήφαρης, προτεργάτης της παράδοσης στούς Τόυρκους, από Αντώνη Καβαλλιεράκη Κοσονάκο και Ξανθάκη.
1793 μ.χ. Αγιογράφηση του τέμπλου Αγίου Γεωργίου στήν Καριούπολη, με έξοδα Ανανία, από τον Αναγνώστη Καλκαντάκη Νίκλο.
1809 μ.χ.  Πωλητήριο Αη Γιώργη (Βαρικά) από Ανανία.

1827 μ.χ.  Συνάντηση αντιπροσώπων στό Μπρίκι, και αποστολή της παρακάτω επιστολής :

Πανευγενέστατε καπ. Γεωργάκη
Εις Μαραθονήσιον ( Γύθειον)

Ημείς είχομεν απόφασιν ηξεύροντας, ότι έχεις ζήλον και πατριωτισμόν δια να σε προσκαλέσωμεν παρακαλεστικώς δια να ορίσης εις την πατριωτικήν Συνέλευσιν (…………….) Συκιά.
Πλην έχοντες απόφασιν ότι να κάμωμεν ημείς οι πληρεξούσιοι δευτέραν σύναξιν εις το μοναστήριον του Ιμπρικίου εις Πεντάδα έχοντες την απόλυτον εξουσίαν από τον λαόν μας δια να αποφασίσωμεν κάθε ωφέλιμον της πατρίδος μας έργον.
Δια τούτο με το να έχωμεν αυτήν την απόφασιν όπου εις τις δέκα πέντε του παρόντος να ευρεθώμεν όλοι εκεί.
Παρακαλείσαι και η πανευγενία σου παρ’ όλης της πατρίδος και επίτηδες εξαποστέλλομεν τον κύριον Θανάσην Γκενάκον και τον γενικόν γραμματέα Κ. Μπαρτζελάκον, όπου να σε παρακινήσουν δια να ευρεθήτε εις το προσδιορισθέν μέρος και ελπίζομεν ότι δεν θέλει κάμης διαφορετικά, αλλά να υπακούσης την πρόσκλησιν της πατρίδος και σκοπός μας δεν αποβλέπει εις άλλο ειμή δια την ωφέλειαν της κινδυνευούσης πατρίδος μας και περισσότερον δεν σου γράφομεν, αλλά μένομεν

Τη 11η Ιανουαρίου 1827 εν Σπάρτη - Μάνη)
Οι αδελφοί πατριώτες
και πληρεξουσιοι της Σπάρτης
+ Ο Λαγίας Μακάριος
οικονόμος Βαχού
Παρθένιος Ιερομόναχος
Παναγιώτης Ρεντζεπέρης
Νικόλαος Μπουκουβαλάκος
Παπαδημήτριος Σπανός
Ηλίας Γιαννουκάκης
Παναγιώτης Νικολινάκος
Αντώνης Παπαδοθωμάκος

1831 μ.χ.  Επιστολή Φωκάδων πρός τον Μοίραρχο Κωνσταντίνο Κανάρη που κατέπλευσε στό Μαραθονήσι(Γύθειο) τόν Μάρτιο, με στόχο να φέρει την ηρεμία σε τοπικές διενέξεις μεταξύ φατριών.

Γενναιότατε!
Οι κάτωθεν υπογεγραμμένοι Φωκάδες οι παρρησιασθέντες προσωπικώς τας οδηγίας της εκρίναμεν εύλογον, να αναφερθώμεν και να προσφέρωμεν πρώτον τους ευχαριστηρίους ύμνους προς τον Ύψιστον Θεόν να πολυετή τον Σ. Κυβερνήτην, όπου μας εξαπέστειλεν την Γενναιότητα σου, άνδρα άξιον και συνετόν, όπως δια μέσου των φρονίμων σου διαταγών θέλη ησυχάσουν οι έριδες και αι ταραχαί, αι οποίαι άχρις ώρας έγιναν εις την πατρίδα μας Σπάρτην δια συνεργίας των Μαυρομιχάληδων και τινων άλλων οπαδών τους.
Είμεθα έτοιμοι να ακολουθήσωμεν κατά τας οδηγίας σου ομού με άλλος αγαθούς πατριώτας μας να βάλωμεν όλα μας τα δυνατά όχι το κατά δύναμιν αλλά και το υπερδύναμιν μας
Παρακαλούμεν να μας δώσης εγγράφους οδηγίας πώς να ομιλώμεν του άλλου λαού και πεπλανημένου από τους λαοπλάνους, οίτινες τους έχουν τον νουν σηκωμένον από τας κεφαλάς των, λέγοντας τους ότι θέλουν να δεκατισθούν και από τας όρνιθας τους και πόρτας και παράθυρα των οσπιτιών των με αυτά και οι έτεροι οι φύλαρχοι και φιλάρπαγες απωθούν τον απλόν λαόν της Σπάρτης και εις αφαίρεσιν τούτων να αποβλέπουν αι οδηγίαι της τας οποίας παρακαλούμεν να μας τας διευθύνης, διότι ο καιρός άργητα δεν επιδέχεται και μένομεν με όλους το βαθύτατον σέβας.

Τη 24 Μαρτίου 1831 Εν Μαραθονησίω

Οι πρόθυμοι των επιταγών της, οι Φωκάδες
Ο Οικονόμος Φωκάς
Δημήτρης Καβαλιεράκος
Π. Νικολάου Θανάσης Γκενάκος
Νικόλας Κολαράκος Μαυροειδής Μαντζάκος
Μιχάλης Κοσονάκος Πανάγος Μαρτζέλος
Πατρίκιος Κοζονμπολάκος Ιωάννης Γκενάκος
Ιωάννης Μητράκος Θωμάς Καβαλιεράκος Αντώνης Παπαδοθωμάκος

1831 μ.χ.  Επιστολή απάντηση του ναυάρχου Κανάρη πρός τούς Φωκάδες.

Προς τον Αιδεσιμότατον Οικονόμον Φωκά και λοιπούς προκρίτους της επαρχίας Φωκάδων.
Η άφιξις σας επί της κορβέτας εις επίσκεψιν και συνάντησιν μου παριστάνη εκ νέου δείγματα ειλικρινούς αφοσιώσεως προς την Σ. Κυβέρνησιν, τα οποία οι κακόβουλοι και εχθροί της φιλτάτης πατρίδος σας σπουδάζουν δια να μπαίνουν με ποικιλοχρόους ραδιουργίας, της παγίδας της οποίας ωφελήθητε να αποφύγητε με φρόνησιν και σύνεσιν, και επιδιώξατε το μικρόν μίασμα της κακοβουλίας, της οποίας τα ολέθρια επιχειρήματα έγιναν παραίτια της αράς του Έθνους και της αγανακτήσεως της Σ. Κυβερνήσεως κατά των πρωταιτίων.
Την προφορικήν επιθυμίαν σας δια την καθησύχασιν των ταραχών ηθελήσατε να αναβεβαιώσητε δια της υπό την σημερινήν ημερομηνίαν αναφοράν σας δια της οποίας αποκτήσατε εγγράφους οδηγίας μου δια των οποίων να εφελκύσητε τους πεπλανημένους και εξαπατηθέντας από τους λαοπλάνους, οι οποίοι προτείνοντες εις αυτούς όσα παράνομα και ασυγχώρητα δια να κερδήσουν τον σκοπόν της ιδιοτελείας των τους ηνάγκασαν δια της απάτης δια να βαδίσωσι την οδόν της απωλείας.
Η Σ. Κυβέρνησις, ως εβεβαιώθητε δια της υπ’ αριθμ. 420 προκηρύξεως μου έλαβε τα δραστηριότερα μέτρα κατά των πρωταρχηγών και όσων εις το εξής μέλλη να τοις ακολουθήσουνε και δια της συμπαθείας της μέλλη να δώση την συγχώρησιν και εις όσους εν αγνοία έπραξαν ως εξαπατημένους.Βεβαιώσητε όσους επιθυμήτε να αποσπάσητε από τον επαπειλούντα κίνδυνον και φέρητε εις την οδόν της μετανοίας, ότι η συμπάθεια της Σ. Κυβερνήσεως ήθελε είναι δια αυτούς και θέλη αποδίδωσιν δια την σωτηρίαν της ψυχής και ευλογίας δια εσάς οίτινες εστάθητε η αφορμή και θέλη εφοδιασθή και με τας τύχας του Έθνους και της Σ. Κυβερνήσεως ως σωτήρες αμαρτωλών.
Αι περαιτέρω οδηγίαι μου είναι η φρόνησις και αφοσίωσις σας προς την Σ. Κυβέρνησιν, τα μόνα σωτήρια μέσα δια τον αναγεννημένον Έλληνα δια να αυξήση και την τιμήν και την ύπαρξιν του.

Εκ της Κορβέτης η νήσος των Σπετσών Ο Μοίραρχος
Εν τω λιμένι Μαραθονησίου Κ. Κανάρης
Τη 24 Μαρτίου 1831

1843 μ.χ.  Αριστεία του 1821 σε Μανιάτες αγωνιστές, απόσπασμα από τό βιβλίο του Σταύρου Καπετανάκη.

Παπαδο(δο)*μάκος Αθανάσιος, Λουκάδικα Κολοκυνθίου μετέπειτα Τευθρώνης, χάλκινο, φάκ.278, έγγρ. 179, αριθ. καταλ. 33.
*(Μάλλον πρόκειται για ορθογραφικό λάθος)

Παπαδοθωμάκος Παναγιώτης, Τσεροβά-Δροσοπηγή Καρυουπόλεως, χάλκινο, φάκ. 259,έγγρ. 255, αριθ. καταλ. 59.

Γρηγόριος Αντωνίου Παπαδοθωμάκος

Ερεύνησε και κατέγραψε

«Καταφύγιο» συγγραφέων στη Μάνη

ΤΖΟΝ ΚΙΤΜΕΡ*

Η οικία του διάσημου Βρετανού φιλέλληνα Πάτρικ Λι Φέρμορ ανακαινίστηκε και μετατράπηκε σε μορφωτικό κέντρο.

Ολοι μας ελπίζουμε να ζήσουμε μια καλή ζωή. Κάποιοι καλότυχοι, μάλιστα, καταφέρνουν να γεμίσουν τα χρόνια τους για δυο ζωές. Αλλά ο σερ Πάτρικ Λι Φέρμορ (γνωστός στα ελληνικά ως «κυρ-Μιχάλης», αλλά ως «Πάντι» στα αγγλικά) ήταν σαν να έζησε τρεις ζωές γεμάτες.
Ως νεαρός, έκανε μια επική πορεία με τα πόδια από την Ολλανδία στην Κωνσταντινούπολη, έζησε πολλές περιπέτειες, ερωτεύτηκε ενδεείς αριστοκράτισσες κι έχτισε έναν μεγάλο προσωπικό θρύλο.
Κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ως μέλος της Υπηρεσίας Ειδικών Αποστολών (SOE), συνεισέφερε σημαντικά στην Αντίσταση στα βουνά της κατεχόμενης Κρήτης.
Και στα μεταπολεμικά χρόνια, έγινε ένας από τους πιο σπουδαίους Aγγλους ταξιδιωτικούς συγγραφείς του 20ού αιώνα. Διαφέρουν οι γνώμες για το ποιο ήταν το σπουδαιότερό του βιβλίο, αλλά η «Μάνη» (1958) και η «Ρούμελη» (1966) με επηρέασαν περισσότερο.

Η «κορυφαία αίθουσα όλου του κόσμου», σύμφωνα με τον Τζον Μπέτζμαν, η τραπεζαρία στο σπίτι του Φέρμορ, όπως είναι σήμερα.

Ο Λι Φέρμορ και το έργο του μοιάζουν να συνεχίζουν την πορεία τους στον χρόνο: δημοσιεύθηκαν δύο νέοι τόμοι της επιστολογραφίας του, εκδόθηκε η διήγησή του για την απαγωγή του στρατηγού Κράιπε, η ελκυστική βιογραφία από την Αρτέμιδα Κούπερ τράβηξε την προσοχή πολλών ανθρώπων, και το Μουσείο Μπενάκη εξέδωσε το 2017 ένα αξιοσημείωτο αφιέρωμα στη μνήμη του συγγραφέα.
Η υλική κληρονομιά
Αλλά υπάρχει επίσης μεγάλο ενδιαφέρον για την υλική κληρονομιά του Λι Φέρμορ. Το 1996, ο Πάντι και η σύζυγός του Τζόαν συμφώνησαν να προσφέρουν την οικία τους στο Μουσείο Μπενάκη, ώστε μετά τον θάνατό τους το σπίτι τους στο Καλαμίτσι, κοντά στην Καρδαμύλη της Μάνης, να γίνει μορφωτικό κέντρο συγγραφέων.
Ο Πάντι απεβίωσε το 2011, η Τζόαν λίγα χρόνια πριν, κι έτσι το κληροδότημα πραγματοποιήθηκε σε μια δύσκολη εποχή για την Ελλάδα, στο αποκορύφωμα της οικονομικής κρίσης, φέρνοντας το Μουσείο Μπενάκη αντιμέτωπο με μεγάλες προκλήσεις.

Γεύμα στην Καρδαμύλη, στην «κορυφαία αίθουσα όλου του κόσμου», προς τιμήν των ανδρών που έχτισαν το σπίτι. Στο κέντρο, ο Πάτρικ Λι Φέρμορ. Από το βιβλίο «Πάτρικ Λι Φέρμορ. Μια περιπέτεια» της Αρτέμιδος Κούπερ.

Χτισμένο το 1964, το σπίτι δεν είχε σχεδόν καθόλου ανακαινιστεί από τότε. Το επισκέφθηκα κι ο ίδιος το 2015 και είδα πόσες εργασίες χρειάζονταν για να μετατραπεί το σπίτι σε μορφωτικό κέντρο. Οι στέγες, τα παράθυρα, οι πόρτες, τα παντζούρια, τα μπάνια, η κουζίνα, τα ηλεκτρολογικά – όλα ήθελαν εκτεταμένη ανακαίνιση. Δεν υπήρχε ούτε κλιματισμός ούτε Wi-Fi. Χιλιάδες βιβλία έπρεπε να καταγραφούν, πολλά έργα τέχνης να διατηρηθούν, η ασφάλεια της ιδιοκτησίας να βελτιωθεί. Επρόκειτο για ένα μεγάλο και κοστοβόρο έργο.
Το 2016 το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος έκανε μια μεγάλη δωρεά στο Μουσείο Μπενάκη.
Οι εργασίες ξεκίνησαν αμέσως και ολοκληρώθηκαν μερικούς μήνες πριν. Είχα την τιμή να περάσω χρόνο στην οικία φέτος το καλοκαίρι και είδα με τα μάτια μου την ολοκληρωμένη αποκατάσταση. Είναι πραγματικά εντυπωσιακή: εκτελέστηκε με τις πιο απαιτητικές προδιαγραφές, αλλά κατάφερε να διατηρήσει την αυθεντικότητα των αρχικών σχεδίων.
Η οικία είναι πλέον έτοιμη για την καινούργια ζωή της ως μορφωτικού κέντρου, αλλά παραμένει ένα αληθινό σπίτι.

Το 2016, το Iδρυμα Σταύρος Νιάρχος έκανε μεγάλη δωρεά στο Μουσείο Μπενάκη. Οι εργασίες ξεκίνησαν αμέσως και ολοκληρώθηκαν μερικούς μήνες πριν. Η οικία είναι πλέον έτοιμη για την καινούργια ζωή της ως μορφωτικού κέντρου.

Το σπίτι χτίστηκε μέσα σε έναν ελαιώνα, που βλέπει στον Μεσσηνιακό Κόλπο.
Πίσω του διακρίνεται ο Ταΰγετος. Το οικόπεδο είναι ανισόπεδο: στη μια άκρη ένας απόκρημνος γκρεμός αγκαλιάζει έναν ορμίσκο, στην άλλη κατηφορίζουν οι πεζούλες προς μια παραλία, προσβάσιμη και μέσω ενός δημόσιου χωματόδρομου. Η κύρια ιδιοκτησία αποτελείται από το σπίτι το ίδιο και το στούντιο του συγγραφέα, που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το σπίτι.
Στο κύριο επίπεδό του. το σπίτι περιβάλλεται από μια τεράστια ταράτσα, στρωμένη με πήλινα πλακάκια και συνθέσεις από βοτσαλωτό.
Σκαμμένα στην ταράτσα υπάρχουν καθιστικά, φτιαγμένο το καθένα γύρω από ένα πέτρινο τραπέζι. Από την ταράτσα το σπίτι φαίνεται σαν να είναι μονώροφο, αλλά πραγματικά ξεχειλίζει πάνω από την άκρη της πεζούλας, αγκαλιάζοντας το κατώτερο επίπεδο.
Το σπίτι αποκαλύπτεται μόνο από το εσωτερικό. Είναι μοναδικό: ούτε μανιάτικο, ούτε αγγλικό, αλλά το προϊόν της φαντασίας των Λι Φέρμορ και του αρχιτέκτονά τους Νίκου Χατζημιχάλη.
Ενας θολωτός προθάλαμος βγάζει στην καρδιά του σπιτιού: μια ανοικτή πέτρινη στοά, η οποία μοιάζει με μεσαιωνικό μοναστηριακό περιστύλιο και ενώνει τέσσερις σουίτες δωματίων.
Το πιο μεγαλοπρεπές είναι το γιγαντιαίο σαλόνι: το κύριο καθιστικό και τραπεζαρία της οικίας.
Το δάπεδό του είναι κατασκευασμένο από πράσινη πηλιορείτικη πέτρα, το ταβάνι του είναι καφασωτό μελιού πεύκου.

Eνας θολωτός προθάλαμος βγάζει στην καρδιά του σπιτιού: μια ανοικτή πέτρινη στοά, η οποία μοιάζει με μεσαιωνικό μοναστηριακό περιστύλιο και ενώνει τέσσερις σουίτες δωματίων. Χτισμένο το 1964, το σπίτι δεν είχε σχεδόν καθόλου ανακαινιστεί από τότε.

Στη μια άκρη του δωματίου είναι ένα όμορφο χαγιάτι τουρκικής αισθητικής με ένα άνετο ντιβάνι. Στην άλλη, το ντιβάνι ζεσταίνεται τον χειμώνα από ένα λίθινο τζάκι περσικής τεχνοτροπίας.
Οι τοίχοι καλύπτονται από χτιστές βιβλιοθήκες, όλες φορτωμένες βιβλία. Στο ίδιο αυτό επίπεδο είναι και τα δυο κύρια υπνοδωμάτια και η κουζίνα.
Στο κατώτερο επίπεδο υπάρχουν περισσότερα δωμάτια.
Απέναντι από το κύριο κτίριο είναι το στούντιο που ολοκλήρωσε ο Πάντι το 1969.
Κι αυτό είναι κατασκευασμένο από πέτρα, με μια κληματαριά στην στέγη. Το κέντρο του γραφείου είναι το σεκρετέρ, γύρω από το οποίο είναι τοποθετημένα τα βιβλία αναφοράς, οι τόμοι Ιστορίας και η λογοτεχνία που εμπλούτισαν τη φαντασία του συγγραφέα.
Εδώ νιώθεις πραγματικά την παρουσία του.

Οι δύο όψεις
Για μένα, η οικία έχει διχασμένη προσωπικότητα. Από τη μια, είναι απίστευτα κοινωνική.
Θέλει προσκεκλημένους, καλή παρέα, ανθρώπινη συζήτηση, γέλια. Από την άλλη, είναι και τόπος για σιωπηλή μελέτη και διανοητικές δραστηριότητες. Σχεδόν κάθε δωμάτιο έχει γωνίες όπου μπορεί κανείς να κάτσει για να διαβάσει και να γράψει απερίσπαστος, και το ίδιο ισχύει και στα εξωτερικά μέρη της οικίας. Θα είναι τέλειο για μια κοινότητα συγγραφέων.
Αυτή είναι μια μεγαλειώδης οικία –μια μοναδική έκφραση του αγγλοελληνισμού, χτισμένη από δύο μοναδικούς φιλέλληνες– και ήταν για μένα μεγάλη τιμή να είμαι ο καλεσμένος του Μουσείου Μπενάκη. Τον Οκτώβριο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα εγκαινιάσει επισήμως το μορφωτικό κέντρο. Οι συγγραφείς θα φτάσουν του χρόνου.

Περιβάλλεται από ελαιώνα που βλέπει στον Μεσσηνιακό Κόλπο.

Σε αυτούς εύχομαι κάθε έμπνευση και συγχαίρω το Μουσείο Μπενάκη και το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος για την καταπληκτική αποκατάσταση.
Χάρη σε αυτά, η μνήμη των Πάντι και Τζόαν και η αγάπη τους για την Ελλάδα θα συνεχίσουν να ζουν. Ο θρύλος τους θα συνεχίσει την πορεία του στο χρόνο.

* Ο δρ Τζον Κίτμερ είναι πρόεδρος του Αγγλοελληνικού Συνδέσμου και τέως Βρετανός πρέσβης στην Ελλάδα. Στα ελληνικά, κυκλοφορούν τα εξής βιβλία του Πάτρικ Λι Φέρμορ: «Ατέλειωτος δρόμος. Από τις σιδηρές πύλες του Δούναβη ώς τον Αθω», «Η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε», «Η πορεία προς την Κωνσταντινούπολη», όλα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο έχει κυκλοφορήσει η βιογραφία του «Μια περιπέτεια» από την Αρτέμιδα Κούπερ, αλλά είναι εξαντλημένη. Τα βιβλία του Φέρμορ «Ρούμελη» και «Μάνη» κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος. Τα «Βιολιά του Σεν Ζακ» από τις εκδόσεις Εστία.

kathimerini.gr/

Υποβρύχιες διαδρομές πάνω από τον βυθισμένο οικισμό στο Παυλοπέτρι Λακωνίας, το σχέδιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων για την ανάδειξη της περιοχής

Το Παυλοπέτρι είναι ένας πολύ σημαντικός αρχαιολογικός χώρος στην περιοχή της Λακωνίας, σε μια περιοχή ιδιαίτερου φυσικού πλούτου. Το σχέδιο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, προβλέπει για την ανάδειξη της περιοχής, υποβρύχιες διαδρομές για κολυμβητές, πάνω από τον βυθισμένο προϊστορικό οικισμό του Παυλοπετρίου.
Η καινοτομία του σχεδίου που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Κέντρο Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) έχει να κάνει με το ότι συνδέει την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου με την προστασία του σημαντικού υγροβιότοπου που βρίσκεται μέσα στον αρχαιολογικό χώρο, σε μια ενιαία οικοαρχαιολογική διαδρομή.
Ο προϊστορικός οικισμός του Παυλοπετρίου εκτείνεται μεταξύ της ομώνυμης νησίδας και της παραλίας της Πούντας, εκεί όπου κατά την 3η χιλιετία π.Χ. υπήρχε μια λωρίδα γης που ένωνε τη λακωνική ακτή με τη σημερινή νήσο Ελαφόνησο. Ο οικισμός είναι βυθισμένος ελάχιστα μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, γεγονός που τον καθιστά εύκολα επισκέψιμο με μάσκα και βατραχοπέδιλα: Σε βάθος από 1 έως 4 μέτρα σώζεται σε μεγάλη έκταση η κάτοψη της πόλης με δρόμους, κτίρια και εκτεταμένο νεκροταφείο στην ακτή.
Η πρόταση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων (ΕΕΑ) προσβλέπει όχι μόνο στην ανάδειξη του σπουδαίου αρχαιολογικού χώρου και του σπάνιου υγροτόπου της περιοχής, αλλά και στην προβολή της ευρύτερης περιοχής των Βοιών (Νεάπολη) ως τόπου οικοαρχαιολογικών διαδρομών και εναλλακτικού τουρισμού. Με άλλα λόγια, «στόχος του σχεδίου ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι η κατάρτιση ενός μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου σχεδιασμού διαχείρισης των ερευνητικών, περιβαλλοντικών, εκπαιδευτικών και αναπτυξιακών δράσεων», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Δέσποινα Κουτσούμπα, καταδυόμενη αρχαιολόγος της ΕΕΑ, που μαζί με τον Κωνσταντίνο Κυπριώτη, καταδυόμενο βιολόγο της ΕΕΑ, σε συνεργασία με ειδικούς επιστήμονες από το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), εκπόνησαν τη μελέτη. «Ένας σχεδιασμός, που δεν μπορεί να υλοποιηθεί χωρίς τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, αλλά και δίχως να στηρίζεται στην προστασία και ανάδειξη του αρχαιολογικού αποθέματος και του φυσικού περιβάλλοντος της ευρύτερης περιοχής γύρω από τον βυθισμένο οικισμό και της περιοχής Natura 2000, εντός της οποίας βρίσκεται ο κηρυγμένος ενάλιος αρχαιολογικός χώρος. Η συνεργασία που έχουμε ήδη αναπτύξει με τοπικούς φορείς, και με τον Δήμο Ελαφονήσου και την Περιφέρεια Πελοποννήσου, αποτελούν τη βάση για το εγχείρημα», τόνισε σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Οι ενέργειες για την προστασία της περιοχής διακρίνονται σε άμεσες και σε λιγότερο ή περισσότερο μακροπρόθεσμες. Για παράδειγμα, στις πρώτες περιλαμβάνονται η εφαρμογή της απαγόρευσης των χρήσεων στην περιοχή (να πάψει η παράνομη αλιεία και το ψαροντούφεκο, η αγκυροβολία, η παράνομη κατασκήνωση κλπ.), η απομάκρυνση της παράνομης στάθμευσης από τον υγροβιότοπο με χωροθέτηση πάρκινγκ έξω από τα όρια του αρχαιολογικού χώρου, η ύπαρξη χερσαίας σήμανσης με πινακίδες που θα έχουν από κοινού τη σήμανση απαγορευμένων χρήσεων για τον αρχαιολογικό χώρο και την περιοχή NATURA 2000, η μέριμνα για την καθαριότητα του χώρου με την τοποθέτηση κάδων απορριμμάτων ειδικά σχεδιασμένων για την περιοχή κ.α. Στις μεσοπρόθεσμες ενέργειες προστασίας προτείνονται η παρακολούθηση και η μελέτη της διάβρωσης και των αλλαγών της ακτογραμμής, καθώς και οι σωστικές δράσεις συντήρησης, στερέωσης και αποκατάστασης των βυθισμένων αρχαιοτήτων και εκείνων που βρίσκονται στην ακτογραμμή, όπου είναι αναγκαίο.
Για την ανάδειξη του Παυλοπετρίου προτείνονται περιπατητικές και κολυμβητικές διαδρομές: ειδικά για τους κολυμβητές, το σχέδιο προβλέπει την τοποθέτηση πινακίδων υποθαλάσσια, που θα βοηθούν τους επισκέπτες να περιηγηθούν στον οικισμό κολυμπώντας με μάσκα και βατραχοπέδιλα. Προβλέπεται επίσης η σύνταξη χαρτών με τα σημεία ενδιαφέροντος της ευρύτερης περιοχής και τις πιθανές πορείες των επισκεπτών σε χερσαίο και ενάλιο χώρο, εκπαιδευτικά προγράμματα γνωριμίας, τακτές εκδηλώσεις-υποβρύχιες ξεναγήσεις για το κοινό, ψηφιακές εφαρμογές, σύνδεση του αρχαιολογικού χώρου με τα ευρήματα στο Μουσείο Νεάπολης και με την έκθεση ενάλιων ευρημάτων της ΕΕΑ στην Πύλο κ.α. Επιπλέον, είναι σημαντικό ότι στη μελέτη λαμβάνεται ιδιαίτερη μέριμνα για την περιοχή ωοτοκίας της Caretta caretta που θα πρέπει να καθαρίζεται, να σημαίνεται και να προστατεύεται θεσμικά. Επίσης, ενθαρρύνονται περιβαλλοντικά προγράμματα στην περιοχή, καθώς και η απομάκρυνση χρήσεων που ενοχλούν, όπως beach bar, ομπρέλες και παράκτιος φωτισμός.
Μετά την έκδοση της Υπουργικής Απόφασης έγκρισης του σχεδίου διαχείρισης, θα χρειαστούν ειδικές μελέτες για την εφαρμογή του και θα αναζητηθεί χρηματοδότηση.
Η ανάδειξη του Παυλοπετρίου αποτελεί πιλοτικό έργο για την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. «Είναι ένας τρόπος να γίνουν προσιτοί και ευανάγνωστοι στο κοινό των κολυμβητών οι βυθισμένοι παράκτιοι χώροι, κυρίως λιμάνια και οικισμοί», υπογράμμισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η προϊσταμένη της ΕΕΑ, Παρή Καλαμαρά. «Στόχος μας είναι η ανάδειξη να επεκταθεί και σε άλλους παρόμοιους αρχαιολογικούς χώρους, όπως οι Κεγχρεές, η Κυλλήνη, η Πλύτρα, το Λιμένι κ.α.», συμπλήρωσε.
Ο αρχαιολογικός χώρος έγινε πολύ γνωστός και στο εξωτερικό μετά την κυκλοφορία, το 2011, του ντοκιμαντέρ του BBC «Pavlopetri-City Beneath The Waves». Έκτοτε, πολλοί τουρίστες φτάνουν στην περιοχή για να δουν τον βυθισμένο οικισμό. Δεν είναι εύκολο να εντοπιστεί κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, ενώ η προσέλευση στην παραλία, που αποτελεί παραδοσιακό σημείο για κάμπινγκ, εγκυμονεί κινδύνους τόσο για τον αρχαιολογικό χώρο όσο και πολύ περισσότερο για τον υγροβιότοπο που τον περιβάλλει, στον οποίο φιλοξενούνται σπάνια είδη πουλιών.

Το Παυλοπέτρι είναι ένας πολύ σημαντικός αρχαιολογικός χώρος, με διεθνή εμβέλεια και μεγάλες δυνατότητες ανάδειξης, που βρίσκεται σε μια περιοχή ιδιαίτερης ομορφιάς και φυσικού πλούτου.

Οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τόσο ο χώρος όσο και το φυσικό περιβάλλον, κυρίως από ανθρωπογενείς πιέσεις, αλλά και από φυσικές φθορές, καθιστούν αναγκαία την από κοινού αντιμετώπισή τους τόσο για τον αρχαιολογικό χώρο όσο και για τον υγρότοπο και εν γένει την περιοχή NATURA 2000. Η πρόκληση τώρα είναι να υπάρξει αποδοτική συνεργασία της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων με τον Φορέα Διαχείρισης της περιοχής NATURA 2000, ώστε να γίνει εφικτή η από κοινού αντιμετώπιση, προστασία και ανάδειξη της περιοχής.
Έρευνες στο Παυλοπέτρι
Στο αποκορύφωμα της ακμής του, οι κάτοικοι του οικισμού κυμαίνονταν πιθανόν από 500 έως 2.000. Τουλάχιστον επί δυο χιλιάδες χρόνια (από την 3η ως το τέλος της 2ης χιλιετίας π. Χ.) έχει βεβαιωθεί η κατοίκηση της πόλης, η οποία μετά από τρεις σεισμούς -αναμένονται τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών- πιθανόν και από άλλους παράγοντες οδηγήθηκε σταδιακά κάτω από την επιφάνεια των υδάτων.
Και τελικά στη λήθη.
Οι πρώτες αναφορές στον βυθισμένο οικισμό κάνουν την εμφάνισή τους στις αρχές του 20ού αιώνα (το 1904), ενώ τα κατάλοιπά του εντοπίζονται εκ νέου το 1967 από τον Νίκολας Φλέμινγκ, ο οποίος επιβεβαίωσε την ύπαρξη της προϊστορικής πόλης. Έκτοτε η περιοχή ερευνήθηκε εκτενώς: Το 1968 από ομάδα αρχαιολόγων από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, στην οποία η ελληνική πλευρά είχε μετάσχει με τον αείμνηστο Άγγελο Δεληβοριά, που τότε υπηρετούσε στην Σπάρτη.
Νέο ερευνητικό πρόγραμμα ξεκίνησε το 2009 από το Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων και το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών, υπό τη διεύθυνση του Ηλία Σπονδύλη.
Μάλιστα το 2011 πραγματοποιήθηκαν και ανασκαφικές τομές.

newsbeast.gr

Ταίναρο, ο δρόμος για τον Άδη.

Το ακρωτήριο που οι αρχαίοι πίστευαν ότι βρισκόταν η πύλη για τον Άδη.
Το ονόμαζαν «Μεταπέα Άκρα» και ο θεός Απόλλωνας το έδωσε στον Ποσειδώνα με αντάλλαγμα τους Δελφούς. Τι απέγινε το αρχαίο ιερό και το νεκρομαντείο.Βρίσκεται ανάμεσα σε δύο κόλπους και αποτελεί το νοτιότερο άκρο της βαλκανικής Χερσονήσου.
Τα απόκρημνα βράχια και τα μανιώδη κύματα δημιουργούν ένα άγριο και παράλληλα πανέμορφο τοπίο.Οι αρχαίοι το ονόμαζαν «Μεταπέα Άκρα» και πίστευαν ότι εκεί βρισκόταν η πύλη για τον Άδη. Το ακρωτήριο Ταίναρο βρίσκεται στο μεσαίο πόδι της Πελοποννήσου και πήρε το όνομά του από τον μυθικό ήρωα Ταίναρο που ήταν γιος του Δία και ο οικιστής που ίδρυσε την πόλη Ταίναρο στην Ακρωταινάρια χερσόνησο.

Το ακρωτήριο Ταίναρο είναι η μεσαία χερσόνησος της Πελοποννήσου και βρίσκεται μεταξύ του Λακωνικού και του Μεσσηνιακού κόλπου γι’αυτό το ονόμαζαν «Μεταπέα Άκρα»
Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα φέρει πολλά ονόματα, όπως η Ταίναρος, η Ταινάρια ακτή, το Φανάρι, ο Κάβος Ματαπάς ,ο Βραχίων της Μάνης , ο Λίθος.
Χιλιάδες χρόνια πριν, ήταν τόπος λατρείας, ο οποίος ήταν αφιερωμένος στον Ήλιο.
Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί σταμάτησαν οι Κρήτες της Κνωσού κατά τη διάρκεια του ταξιδιού τους στην Πύλο, για να θαυμάσουν τα πρόβατα που βοσκούσαν ελεύθερα κατά μήκος της χερσονήσου. Ο Απόλλωνας έδωσε στον Ποσειδώνα το Ταίναρο και πήρε ως αντάλλαγμα τους Δελφούς, όπου έχτισε το μαντείο του και όρισε πρώτους ιερείς τους Κρήτες.

Ψηφιδωτό οικίας στην αρχαία πόλη του Ταινάρου.

Η περιοχή ήταν σημαντικός λατρευτικός τόπος για τους Σπαρτιάτες Από τότε στην περιοχή κυριάρχησε η λατρεία του Ποσειδώνα και οι ναυτικοί που ταξίδευαν στη θάλασσα σταματούσαν συχνά στο ακρωτήριο για να προσκυνήσουν το ναό του Ταινάριου Ποσειδώνα, ο οποίος ήταν χτισμένος στο ακρωτήρι και σήμερα σώζονται μερικά ερείπια.
Λέγεται ότι οικοδομικό υλικό χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της εκκλησίας του Ασωμάτου, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Οι προσκυνητές του Ποσειδώνα ονομαζόταν «Ταιναρισταί» και η γιορτή που πραγματοποιούσαν οι Σπαρτιάτες προς τιμή του «Ταινάρια». Ο Παυσανίας και ο Πλούταρχος αναφέρουν ότι σε ένα μικρό σπήλαιο στο ακρωτήρι, λειτουργούσε επίσης νεκρομαντείο.

Ο φάρος στο ακρωτήριο Ταίναρο είναι ένα ορθογώνιο λιθόκτιστο κτίριο ύψους 16 μέτρων και έχει χτιστεί 20 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας

Ο Φάρος
Σύμφωνα με τον Στράβωνα από το ακρωτήριο Ταίναρο οι ναυτικοί υπολόγιζαν τις ναυτικές αποστάσεις. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας αποτελούσε ορμητήριο των πειρατών της Μάνης και οι ναυτικοί φρόντιζαν να πλέουν σε απόσταση από το ακρωτωτήρι για να μην πέσουν θύματα πειρατείας.

Ο Φάρος στο ακρωτήριο Ταίναρο κάτω από το φως των αστεριών, φωτογραφία: loukas Hapsis

Από εκείνη την εποχή επικράτησε το γνωμικό «Από τον Κάβο Ματαπά σαράντα μίλια αλαργινά!».
Κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα οι οι Γάλλοι έχτισαν στην άκρη του ακρωτηρίου έναν πέτρινο φάρο, ύψους 16 μέτρων για να συμβάλει στον ασφαλή διάπλου των πλοίων. Ξεκίνησε να φωτίζει τη Μεσόγειο το 1987 αφού εξοπλίστηκε με φωτιστικό μηχανισμό και περιστροφικό διοπτρικό. Επανδρώθηκε με φαροφύλακες, οι οποίοι φρόντιζαν να ανάβουν τον φάρο και να δίνουν ζωή στο απόμακρο ακρωτήριο της Πελοποννήσου. Από το ύψος του φάρου μπορούσαν να αγναντεύουν το απέραντο γαλάζιο και την ανατολή και δύση του ηλίου. Το 1930 ανακαινίστηκε και κατά τη διάρκεια της κατοχής έπαψε να λειτουργεί, όπως συνέβη με τους περισσότερους φάρους της Ελλάδας.

Η ναυμαχία του Ταινάρου
Τον Μάρτιο του 1941 μπροστά από το ακρωτήριο διεξήχθη ναυμαχία μεταξύ των βρετανικού και του ιταλικού στόλου, που είναι γνωστή ως η «ναυμαχία του Ταινάρου». Οι Βρετανοί είχαν καλέσει τα ελληνικά πολεμικά πλοία να συμμετέχουν αλλά τελικά δεν κατάφεραν να φτάσουν εγκαίρως λόγω κακής συνεννόησης. Τη νύχτα της 28ης Μαρτίου ο βρετανικός στόλος συγκρούστηκε με το βασιλικό ιταλικό ναυτικό. Νικητής της ναυμαχίας αναδείχθηκε η Βρετανία, η οποία πήρε υπό τον έλεγχό της τη Μεσόγειο.

Η ναυμαχία του Ταινάρου το 1941, Ρόουλαντ Λαγκμέϊντ (Rowland Langmaid )

Τη δεκαετία του ‘50 ο φάρος επαναλειτούργησε, αλλά το 1984 στήθηκε αυτόματο φωτιστικό μηχάνημα και εγκαταλείφθηκε. Από τότε στέκεται μόνος του στο νοτιότερο άκρο της ηπειρωτικής Ελλάδας και ζωντανεύει μόνο όταν επισκέπτες ανεβαίνουν στο ακρωτήριο από το μονοπάτι ή φτάνουν με σκάφη για να φωτογραφίσουν τον έναστρο ουρανό και την απέραντη θάλασσα.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Loukas Hapsis Photography...
mixanitouxronou.gr/

Θαυμάσιες εικόνες σε ένα συνδυασμό ξερής έρημης και πέτρινης γης με ενα μοναδικό γαλάζιο τής θάλασσας. Εικόνες της μαγευτικής διαδρομής από Κοκινόγεια μέχρι Ακροταίναρο (διάρκεια 90 λεπτά πήγαινε έλα). Ενα οδοιπορικό που αξίζει να το κάνει ο κάθε ένας. Μερικές φωτογραφίες από την επίσκεψή μου στο Ακροταίναρο, τον Αύγουστο του 2020.

Παλιά Καρυούπολη, ο "Μυστράς" της Μάνης και οι Φωκάδες.

Υπό Ιωάννου Κατσουλέα Κομνηνού

Στην Παλαιά Καρυούπολη στον «Μυστρά» της Μάνης, μεταξύ Βαχού και Δροσοπηγής (Τσεροβά) είναι το Καστρομονάστηρο των Φωκάδων
Οι Φωκάδες σήμερα στην Μάνη αποτελούνται από τους: Καβελιαράκης, Παπαδοθωμάκος,Πιερουτσάκος, Σκαντάλης ή Σκανταλάκος, Μανωλάκος,Αντωνάκος, Ζερβογιαννάκος, Χρυσικάκης..…κ.α)

Υπάρχουν δύο Εκδοχές για την παρουσία των Φωκάδων στην Μάνη.

1η εκδοχή : Ο Λέων Φωκάς (π. 915 - μετά από το 971) ήταν Βυζαντινός στρατηγός, ο οποίος μαζί με τον αδελφό του, Νικηφόρο Φωκά, πολέμησαν επιτυχώς στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας, εναντίον του ισλαμικού Χαλιφάτου. Μετά την ανακήρυξη του αδελφού του, Νικηφόρου Β ΄(963-969), ως αυτοκράτορα, ο Λέων διορίσθηκε το 963 ως κουροπαλάτης, λογοθέτης του δρόμου και σύμβουλός του. Μετά τη δολοφονία του αυτοκράτορα από τον ανιψιό του Ιωάννη Τσιμισκή και την άνοδο του τελευταίου στον θρόνο το 969, συνελήφθει από τον Τσιμισκή και εξορίστηκε. Δύο φορές προσπάθησε να ανακτήσει την εξουσία για την οικογένειά του, αλλά συνελήφθει και πάλι αλλά αυτήν την φορά ως συνωμότης κατά του θρόνου τυφλώθηκε με καυτό σίδερο και του κόψανε και την μύτη και οδηγήθηκε στην εξορία τυφλός και ρινότμητος. Η μοναδική διέξοδος επιβίωσης που είχε ήταν να περιενδυθεί το μοναχικό ράσο.
Αφού περιπλανήθηκε σε διάφορες μονές, πιστεύεται ότι κατέφυγε αρχικά στη Μονή Μεγίστης Λαύρας στο Άγιον Όρος στο φίλο του αδελφού του Νικηφόρου, Αθανάσιο Αθωνίτη ο οποίος τον είχε ακολουθήσει στην εκστρατεία της Κρήτης. Πληροφορήθηκε όμως ότι επί των ιχνών του ευρίσκοντο άνθρωποι του Τσιμισκή να τον εξοντώσουν φοβούμενοι υποκίνηση στάσεως και Κατέφυγε στην Μάνη περί τα 980 οπου επί ενός οχηρού λόφου χτίζει ένα μοναστήρι και εγκαθίσταται.

Ο Λέων Φωκάς είχε αποκτήσει 4παιδιά σε γάμο και2 εκτός γάμου τους:
Νικηφόρος, Πατρίκιος, Βάρδας και Σοφία η οποία παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Σκληρό, αδελφός του αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή
Και οι Πέτρος και Μανουήλ όπου πολέμησε το 963/64 στη Σικελία κατά τη Σαρακηνών και πέθανε στη μάχη.

Τα παιδιά του πατρίκιος, Νικηφόρος, και Βάρδας, εξορίστηκαν, οι δυο πρώτοι στη Μύθημνα της Λέσβου, ο δε Βάρδας στην Αμάσεια, Ο Βάρδας Φωκάς στασίασε το 971 μ.Χ. και αντιμετωπίστηκε από το μάγιστρο Βάρδα Σκληρό

Ο Νικηφόρος επί Βασιλείας του είχε θεσπίσει Ένα καθοριστικό μέτρο σε ό,τι αφορά τα θέματα της εκκλησιαστικής διοίκησης που είχε λάβει ο Δολοφονηθείς αυτοκράτωρ Νικηφόρος Φωκάς είναι το διάταγμα του 964, που απαγορεύει την ίδρυση μοναστηριών παρά μόνο σε έρημα μέρη, για παράδειγμα το Άγιο Όρος. Με βάση αυτό το διάταγμα ίδρυσε την μονή στην Καρυούπολη της Μάνης ο Λέων , που αποτέλεσε αργότερα τον βασικότερο άξονα στον εκχριστιανισμό των Σλάβων.
Απόγονοι του Λέοντος κάνουν την μονή καστρομονάστηρο με τείχος πολεμόπυργους, Αρχοντικό ,διοικητήριο, υποστατικά, κτήρια στρατωνισμού, πολλές γη στέρνες και εκκλησίες.
Το καστρομονάστηρο της Καρυούπολης βρίσκεται σε μεγάλη ακμή επί Εμμανουήλ Φωκά περίπου στα 1440, έπεσε όμως σε δυσμένεια από την οικογένεια και αναγκάζεται να εγκαταλήψει την Καρυούπολη περί τα 1470 όπου και κατέφυγε στην Κεφαλληνία .
Η οικογένεια των Φωκάδων έκτοτε έγινε πολυάριθμος και έχουν δημιουργηθεί εξ αυτής διάφορες οικογένειες οι οποίες φέρουν ως επώνυμα διακριτικά προσωνύμια με ενιαία όμως οικογενειακή συνείδηση, Αυτό δυναμώνει την οικογένεια η οποία παίζει σπουδαίο ρόλο στα πολιτικά και στρατιωτικά πράγματα της Μάνης.
Μεταξύ άλλων σημαντικών εκπροσώπων που υπογράφει την επιστολή προς τον πάπα της Ρώμης Γρηγόριο Γ΄ είναι και ο Καλαπόθος Φωκάς: «…εγό Καλαπόθος φουκάς στέργομαι το άνοθε γεγραμένο»
Το έτος 1618μ.χ. ο κόμης του Νεβέρ οργανώνει κίνημα εναντίον των Τούρκων και οι Μανιάτες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο.Σε επιστολή προς τον κόμη, υπογράφει ο Πατρίκιος Φωκάς: «…και εγό Πατρίκιος Φοκάς (πατρικιάνοι) προσκυνώ την υψηλότητα του αφεντία»
Η προσφορά της οικογένειας στον αγώνα είναι συνεχής και αδιάλειπτη. Στον πόλεμο των Ευρωπαίων της Ιεράς Συμμαχίας κατά των Τούρκων (1684-1699μ.χ.), διακρίνεται ο καπετάν Θωμάς Φωκάς.(Παπαδοθωμιάνοι)
Εγγόνια του Θωμά Φωκά είναι ο ιερομόναχος Ανανίας και ο Παπά Θωμάς που το 1793μ.χ εμφανίζονται να κυριαρχούν στο καστρομονάστηρο της Παλιάς Καρυουπόλεως, η οποία αποτέλεσε και τον τόπο της κατοικίας των Φωκάδων, πρίν την μετεγκατάσταση κάποιων εξ αυτών( Καβαλιεράκηδες) στην νέα Καρυούπολη.
Ο Θωμάς Φωκάς έχοντας την αρχηγία των Μανιατών πολέμησε σε όλες τις μάχες των Βενετών εναντίον των Τούρκων στην Πελοπόννησο, και η συμβολή του ήταν σημαντική. Για την προσφορά του αυτή στον πόλεμο τιμήθηκε από την Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας.

Το 1715 μ.Χ., γίνεται συνάντηση των προκρίτων και επισκόπων Μάνης, στο σπίτι του Αντώνη Καβαλιεράκη Φωκά στην Καρυούπολη, όπου επεβλήθη η άποψη του συμβιβασμού με τους Τούρκους. Κύριος υποστηρικτής ήταν ό Ηλίας Δοξας, όργανο των Τούρκων. Εκτός των άλλων με τον εχθρό συμβιβάστηκε και ο Γιαννάκης Κουτήφαρης. Οί Φωκάδες φυσικά, δεν αποδέχθηκαν την απόφαση του συμβιβασμού. Έτσι το 1718μ.χ δύο Μανιάτες καπετάνιοι, ο Αντώνης Καβαλιεράκης Κοσονάκος, από την Καρυούπολη, και ο Ξανθός Ξανθάκης από την Μηλιά, δολοφόνησαν τον Γιαννάκη Κουτήφαρη, στην μονή της Τίμιοβας.

Λογικό και αυτονόητο είναι, αυτό το γεγονός, αλλά και η στάση των Φωκάδων, να επισύρει την μανία των κουτηφαραίων και λοιπών ανταγωνιστών , και να προσπαθήσουν να τους εξοντώσουν. Η παράδοση αναφέρει ότι πολιόρκησαν το κάστρο της Παλιάς Καρυούπολης που ήταν ή βάση των Φωκάδων. Οι αμυνόμενοι αφού έκαναν Γεροντική αποφάσισαν να στείλουν τα γυναικόπαιδα και τους γέροντες στα Λουκάδικα όπου διέθετε κτήματα η οικογένεια, από δωρεές στη Παναργυρού (Παναγία αργυρού ), οι άνδρες θα έμεναν να αμυνθούν , Υπήρχε όμως αντίρρηση από τον Σκαντάλαρο Φωκά , ο οποίος διατύπωσε την άποψη ότι έπρεπε να εγκαταλήψουν όλοι την Π. Καρυούπολη.
Η διαφωνία υπήρξε μεγάλη και αποφάσισε η γεροντική να τον προειδοποιήσουν ότι κάτι τέτοιο ισοδυναμεί με το «Κόψιμο του σκοινιού» ότι δηλαδή αποξενώνεται από την οικογένεια, πράγμα που δέχτηκε ο Σκαντάλαρος και αφού έκοψε το σκοινί αποχώρισε με την οικογένειά του (Σκανταλαριάνοι) και έκτοτε θεωρείται αποξενωμένος, οι υπόλοιποι αγωνίστηκαν λυσσωδώς αλλά η παλιά Καρυούπολη έπεσε με πολλές απώλειες . Σε σημείο της Π. Καρυούπολης στήθηκαν κρεμάλες και έμεινε το τοπωνύμιο αυτό να λέγεται έτσι και σήμερα.
Ο ιερομόναχος Ανανίας μερικά χρόνια αργότερα τιμώντας την παράδοση και τους προγόνους του, ανακατέλαβε την Καρυούπολη, που διαμορφώθηκε πλέον σε μοναστήρι. Παρ όλες τις φιλότιμες προσπάθειες του με την επισκευή του ναού του Αγίου Γεωργίου, η ιστορική πόλη υπέκυψε στην μοίρα της και έπαψε να κατοικείται από το 1879μ.χ που έχουμε και την τελευταία αναφορά σε απογραφή. Ένας κλάδος των Φωκάδων οι Παπαδοθωμιάνοι, διατηρούν ακόμη σπίτια και κτήματα στην περιοχή Παναγίτσα και στην Δροσοπηγή αλλά και μέσα στον αρχαιολογικό σήμερα χώρο της παλιάς Καρυούπολης..

2η εκδοχή : Η καταγωγή των Φωκάδων της Μάνης προέρχονται απο τον Εμμανουήλ Φωκά ο οποίος ήρθε από την Κων/νουπολη όταν αυτή έπεσε στα 1453.
γράφει ο ιστορικός Ραφενελ.
Γενάρχης των Φωκάδων της Μάνης θεωρείται ο Εμμανουήλ Φωκάς, που γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1435μ.χ. «…απήλθεν εκείθεν κατά την άλωσιν 1453μ.χ και μετέβη εις Πελοπόννησον, εκείθεν δε το 1470μ.χ. εις Κεφαλληνίαν, ενώ λοιπά μέλη της οικογένειας παρέμειναν εν Πελοποννήσω»
(Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια: Φωκάδες εγκαταστάθηκαν στην Κρήτη επί Νικηφόρου Β΄Φωκά τον 10ο αιώνα, στην Κεφαλλονιά το 1470μ.χ, και σε άλλες περιοχές της Πελοποννήσου, της Αθήνας, και της Κέρκυρας σε διάφορες χρονικές περιόδους.