21 Ιουνίου 2023

Εκεί στο νότο….υπάρχει κάποιο μυστικό. (φωτογραφίες)

Η παλιά πόλη Λάας ήταν κτισμένη και περιτειχισμένη, ενώ μπροστά από τα τείχη υπήρχε άγαλμα του Ηρακλή και τρόπαιο από τα λάφυρα των Μακεδόνων. Όταν ο Φίλιππος ο Ε΄ εισέβαλε στην Λακωνική το 220-217π.χ ένα τμήμα του στρατού των Μακεδόνων, αποσπάστηκε και λεηλατούσε τα παράλια μέχρι που κατατροπώθηκαν από τους Λάους.
Πηγή 
Οι κάτοικοι της πολέμησαν τον στρατό του Φιλίππου Ε΄ της Μακεδονίας που λεηλατούσε τίς ακτές τής Λακωνίας την εποχή της εισβολής των Μακεδόνων στην Λακωνία………Μπροστά στα τείχη της πόλης υπήρχε άγαλμα του Ηρακλή και ένα τρόπαιο που ανηγέρθη την εποχή που οι Μακεδόνες του Φιλίππου Ε΄ επιτέθηκαν στην Λακωνία.
Πηγή 

Ναι υπάρχει μυστικό, οι τίτλοι των σχετικών τραγουδιών ανταποκρίνονται στην αλήθεια σε μεγάλο βαθμό.
Υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις, ότι σε συγκεκριμένη περιοχή υπάρχει κάποιο μυστικό. 
Ακόμη καλύτερη υπάρχει μια κρυμμένη αλήθεια, την οποία ενισχύει το κοινό μυστικό.
Πράγματι όλοι μιλούν με σιγουριά για την αλήθεια που καλύπτεται, μέχρι να φτάσει ο κατάλληλος χρόνος, αλλά και οι κατάλληλες συνθήκες για να αποκαλυφθεί το μυστικό.
Μέχρι τότε που θα υπάρξουν τα δεδομένα, αναγκαστικά χαρακτηρίζουμε την όλη κατάσταση σαν ανεπιβεβαίωτες φήμες.
Αφήνουμε όμως την φαντασία μας να καλπάζει βλέποντας φωτογραφίες περιμετρικά….


15 Ιουνίου 2023

Νάρθηκας: Το φυτό που χρησιμοποίησε ο Προμηθέας, για να κλέψει την φωτιά από τους Θεούς



Νάρθηκας, το φυτό που χρησιμοποίησε ο Προμηθέας, για να κλέψει την φωτιά από το εργαστήρι του Ήφαιστου στη Λήμνο, και να την χαρίσει στους ανθρώπους.
Στις αρχές της άνοιξης ένα εντυπωσιακό φυτό κάνει αισθητή την παρουσία του σ’ όλη την Ελλάδα: είναι ο Νάρθηκας (ferula communis), που μοιάζει πολύ με το μάραθο, αλλά είναι δηλητηριώδης.
Μολονότι τοξικό, το φυτό έχει ιδιότητες που το καθιστούν εξαιρετικά χρήσιμο και ίσως γι αυτό είχε σημαντική θέση στην αρχαία Ελληνική μυθολογία αλλά και στη λατρεία.
Ο Νάρθηκας είναι πολυετής μεγάλος θάμνος που το ύψος του κυμαίνεται από ένα έως τέσσερα μέτρα, εύρωστος με μεγάλη ταξιανθία πολυδιακλαδισμένη.
Έχει χονδρό, κυλινδρικό βλαστό, με λεπτές ραβδώσεις, εσωτερικά κούφιο, φύλλα πολύ μεγάλα.
Ανήκει στην ίδια δηλαδή οικογένεια με το Σέλινο, το Γλυκάνισο, το Μαϊντανό και τον Άνηθο με τον οποίο μοιάζουν πολύ.
Το συναντούμε με τις κοινές ονομασίες, Άρτηκας, Νάρθηκας, Κουφόξυλο, Καλάγκαθας, Ανάθρηκα (Κύπρο), Βανούνες κ.ά.
Φωτ.sikionia.gr/
Το εσωτερικό του βλαστού του νάρθηκα είναι πλούσιο σε εντεριώνη η οποία έχει την ιδιότητα να καίγεται αργά. Για αυτό τον λόγο ο Προμηθέας όπως ο Προμηθέας έκλεψε την φωτιά από τους θεούς και την παρέδωσε στους ανθρώπους μέσα σε έναν αποξηραμένο βλαστό νάρθηκα
Ο Δίας ως γνωστό, δεν άφησε ατιμώρητο τον Προμηθέα, για το Θεικό δώρο που πρόσφερε στους ανθρώπους. Τον αλυσόδεσε στον Καύκασο κι ένας αετός του έτρωγε κάθε μέρα το συκώτι, που ξαναγινόταν τη νύχτα, αφού ο Προμηθέας ανήκε στους Τιτάνες και ήταν αθάνατος.
Όταν ο Προμηθέας ελευθερώθηκε από τον Ηρακλή, διάλεξε ένα άλλο δημοφιλές φυτό της Ελληνικής χλωρίδας, τη λυγαριά, και με τα κλαριά της, που είναι πολύ ανθεκτικά, έπλεξε ένα στεφάνι για να θυμάται τα δεσμά του.
Ο νάρθηκας είχε συνδεθεί από τους αρχαίους Έλληνες και με τις Διονυσιακές λατρευτικές τελετές. 
Οι «θύρσοι» ήταν ένα είδος μπαστουνιού από νάρθηκα ο οποίος συχνά απεικονίζεται δεμένος με κορδέλα ή πλεγμένος με κισσό, ενώ στην κορυφή του είχε σφηνωμένο ένα κουκουνάρι. 
Τους θύρσους βαστούσαν στις τελετές οι συνοδοί του Διονύσου και κυρίως οι Μαινάδες.
Στην Ελληνική μυθολογία οι Μαινάδες ήταν νύμφες που παρουσιάζονται ως ακόλουθοι του θεού Διονύσου. Αναφέρονται κυρίως ως τροφοί του Διονύσου και ταυτίζονται με τις Βάκχες.
Φορούσαν νεβρίδες (ελαφρά φορέματα από δέρμα νεβρού, δηλαδή ελαφιού), ή δέρμα πάνθηρα, φόραγαν στεφάνι από κισσό, σμίλακα (βότανο) και κρατούσαν τον θυρσό.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό των Μαινάδων ήταν η εκστατική μανία, δηλαδή η πέραν της λογικής υπερκινητική και βίαιη συμπεριφορά. Οι βόστρυχοι των µαλλιών, ο χορός, η ζώνη, τα πέπλα, ο θύρσος, η παράλογη αίσθηση δύναµης είναι χαρακτηριστικά γνωρίσµατα των βακχών και της οργιαστικής λατρείας.
Στις Βάκχες, την τραγωδία του Ευριπίδη, Μαινάδα χρησιμοπιεί τον θυρσό, για να αναβλύζει κρασί μέσα από τη γη κατά τα εκστατικά τους όργια:
«Μια τους χτυπά ένα βράχο με το θύρσο και δροσερό νερό αναβρύζει· μια άλλη αγγίζει με το θύρσο της το χώμα κι ο θεός εκεί κρασιού μια βρύση ανοίγει…» Βάκχαι 704-7.
Το μαλακό εσωτερικό του και η ευλυγισία του ξερού βλαστού ενός νάρθηκα αξιοποιήθηκε από τους αρχαίους Ελληνες και με έναν άλλο τρόπο.
Το άνοιγαν κατά μήκος και το τοποθετούσαν για να περιβάλλουν και να ακινητοποιήσουν κάποιο ανθρώπινο μέλος που είχε υποστεί κάταγμα. Για το λόγο αυτό σήμερα, κάθε προστατευτικό που ακινητοποιεί ένα μέλος, εκτός από το γύψο, ονομάζεται συνήθως «νάρθηκας».
Ο Λουκιανός αναφέρει πως τον νάρθηκα τον χρησιμοποιούσαν επίσης ως μικρών διαστάσεων θήκη για τη φύλαξη μύρων και φαρμάκων. Σε μια τέτοια θήκη ο Μέγας Αλέξανδρος είχε μαζί του τα Ομηρικά κείμενα, όπως αναφέρουν ο Στράβων και ο Πλούταρχος.
Νάρθηκας ονομάζεται και ο πρόναος στους ορθόδοξους ναούς, ίσως από το σχήμα του που μπορεί να μοιάζει με την ξύλινη θήκη για μύρα και φάρμακα, ή ίσως λόγω συχέτισης με τις Διονυσιακές τελετές.
Τον Νάρθηκα τον χρησιμοποιούσαν επίσης παλαιότερα οι ναυτικοί με τον ίδιο τρόπο που τον χρησιμοποίησε και ο Προμηθέας. Τον άναβαν σε μια άκρη του με αποτέλεσμα το εσωτερικό του να καίγεται πάρα πολύ αργά, σαν την καύτρα του τσιγάρου. Ετσι διατηρούσαν τη φωτιά στα ταξίδια τους.

Πηγή: Μυθαγωγία
limnosreport.gr/

14 Ιουνίου 2023

Ο μύλος του Λεβάκου ή Λεβιάνικος μύλος

Στον αμαξιτό δρόμο που ενώνει το Γύθειο με την Αρεόπολη, και λίγο πριν αφήσουμε πίσω μας την κάτω Μάνη σύμφωνα με την σύγχρονη ονοματοθεσία, συναντάμε ένα πολιτιστικό κατάλοιπο μεγάλης σημασίας σύμφωνα με την άποψή μου.
Συγκεκριμένα στον οικισμό Λεβιάνικα και από την αριστερή πλευρά του δρόμου, κατατρώγετέ από τον πανδαμάτωρα χρόνο ένας νερόμυλος, ίσως ο μοναδικός στην περιοχή.
Είναι ο μύλος του Λεβάκου ή ο Λεβιάνικος μύλος.
Ο μύλος έχει κτιστεί στην αριστερή όχθη του ποταμού Σκύρα, και τροφοδοτείτο με νερό από τον παραπόταμο του ποταμού, που ξεκινά από τις παρυφές του λόφου της Καρυούπολης (πάντα μιλάμε για την Παλιά Καρυούπολη), και διασχίζοντας την Όρειαχα συναντά την κύρια ροή του ποταμού στην περιοχή του Λεβάκου.
Θυμάμαι παιδί την δεκαετία εξήντα εβδομήντα μεταφέραμε το στάρι μας εκεί για να το αλέσουμε στο μύλο.
Πριν από πενήντα χρόνια στην περιοχή έσπερναν σιτάρι θέριζαν, αλώνιζαν, και εξασφάλιζαν το αλεύρι τής χρονιάς, με το οποίο έφτιαχναν καταπληκτικό ψωμί σε ξυλόφουρνους και ευωδίαζε ο τόπος. Φορτώναμε λοιπόν στο γαϊδουράκι την σοδειά του σταριού, με δόσεις και κατηφορίζαμε στον μύλο. Θυμάμαι αχνά κάποια πράγματα που θα προσπαθήσω να περιγράψω.
Από μια πέτρινη χτιστή κατασκευή στην οποία οδηγείτο το νερό έπεφτε στην ξύλινη φτερωτή, από ένα σχετικό ύψος και με την δύναμη της πτώσης γύριζε η φτερωτή.
Αν και δεν θυμάμαι θεωρώ πώς θα υπήρχε πριν από αυτή την κατασκευή και κάποια δεξαμενή νερού. Στην συνέχει η κίνηση μεταδιδόταν μέσα στο δωμάτιο του μύλου με ένα σύστημα νομίζω κυρίως ξύλινο.
Αυτή η κατασκευή λοιπόν έδινε περιστροφική κίνηση στο επάνω λιθάρι, το οποίο εφαπτόταν με το κάτω που ήταν σταθερό.
Τα λιθάρια ή μυλόπετρες ήταν δύο κατεργασμένες πέτρες σε σχήμα δίσκου με μεγάλο βάρος, τοποθετημένες η μια πάνω στην άλλη, θα μπορούσα για να σας γλυκάνω να πω, πώς ήταν παρόμοια με γεμιστά μπισκότα, αλλά σε τεράστιο μέγεθος, με διάμετρο περίπου ένα μέτρο.
Παρόμοια με τα λιθάρια του ελαιοτριβείου, αλλά σε μικρότερο μέγεθος.
Στο κέντρο του επάνω κινούμενου λιθαριού υπήρχε μια υποδοχή στην οποία έριχναν το στάρι.
Η περιστροφική κίνηση απορροφούσε τούς κόκκους του σταριού στις εφαπτόμενες επιφάνειες, και τούς συνέθλιβε μετατρέποντας το στάρι σε αλεύρι. 
Το αλεύρι ωθούσε η φυγόκεντρος προς την περιφέρει του λιθαριού όπου και γινόταν η συλλογή.
Υπήρχε και κάποιος μοχλός που απενεργοποιούσε την περιστροφή του λιθαριού (κάτι σαν τον συμπλέκτη στα αυτοκίνητα).
Θεωρώ πώς θα υπήρχε και κάποιος τρόπος διαχωρισμού του αλευριού από τούς Φλιούς (πίτουρα), αλλά δεν θυμάμαι κάτι συγκεκριμένο.
Προσπάθησα με όλα τα προηγούμενα να περιγράψω την λειτουργία του νερόμυλου, έχοντας την ελπίδα να μοιραστώ μαζί σας την σχετική γνώση μου, σχετικά με το λειτουργικό κομμάτι.
Το σίγουρο είναι ότι ο Λεβιάνικος μύλος υπάρχει, και σίγουρο είναι επίσης ότι είναι παροπλισμένος και ερειπωμένος, γεγονός που καταδεικνύεται στις φωτογραφίες που δημοσιεύω.
Πέρα από την ανάγκη να μοιραστώ αυτή την εμπειρία, το ουσιαστικότερο είναι να ευαισθητοποιηθούν κάποιοι πολίτες, η και φορείς, ούτως ώστε να σχεδιαστεί και να υλοποιηθεί η αναπαλαίωση τού πολιτιστικού μνημείου.
Το πλεονέκτημα του είναι ότι είναι δίπλα στον δρόμο και η πρόσβασή σε αυτό είναι εύκολη.
Είναι μοναδικό στην γύρω περιοχή, και αποτελεί σπάνιο είδος πολιτιστικού μνημείου για την Μάνη.