Περιληπτική παράθεση της ιστορίας διαχρονικά
Η χερσόνησος του Ταινάρου είναι πλούσια σε προϊστορικά ευρήματα, πράγμα που αποδεικνύει, την συνεχή ανθρώπινη παρουσία, και δραστηριότητα από την παλαιολιθική εποχή (Ταινάριος άνθρωπος).Τα σπήλαια, Καλαμάκια στο οποίο έγινε έρευνα από τον αρχαιολόγο Ανδρέα Ντάρλα, και τα γνωστότερα Απήδημα και Διρό, έχουν αποδώσει σπουδαία ευρήματα, που μας οδηγούν στην εξαγωγή συμπερασμάτων, για την γεωμορφολογική κατάσταση, αλλά και για τις δραστηριότητες των ανθρώπων την Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή.
Τα παράλια λοιπόν, στους ήμερους κόλπους, που σήμερα καλύπτονται από την θάλασσα ήταν πεδιάδες, πριν από το λιώσιμο των πάγων, και οι άνθρωποι ήταν κυνηγοί που ζούσαν σαν νομάδες, για να βρίσκουν τροφή και πρώτες ύλες, σκληρά πετρώματα για τα όπλα, και τα εργαλεία τους.
Κατοικούσαν μέσα σε ασφαλή σπήλαια και βραχοσκεπές, σίγουρα σε περιοχές, που είχαν εξασφαλίσει τροφή και νερό. Η περιοχή μας, καλύπτει αυτές τις προϋποθέσεις, έχει εφ΄ ενός αρκετό νερό, σπήλαια ή βραχοσκεπές σε αραιά δάση, αφ΄ ετέρου και κατά συνέπεια επάρκεια καρπών και ζώων. Ακόμη και να μην ήταν τόπος διαμονής, θα ήταν μέρος ημερήσιων εξορμήσεων του Ταινάριου ανθρώπου από τα σπήλαια των κοντινών ακτών, προς εξεύρεση της τροφής του.Ας αφήσω όμως την ομιχλώδη Παλαιολιθική και Νεολιθική εποχή, και να έλθω σε μια περισσότερο γνωστή περίοδο, επειδή υπάρχουν γραπτές αναφορές από τον Όμηρο, για τους χρόνους πριν από την επάνοδο των Ηρακλειδών. Αναφέρονται λοιπόν στο επικό του έργο, η Λάς, το λιμάνι του Μενελάου, και το Οίτυλο μεταξύ των άλλων πόλεων που προσέφεραν πλοία και στρατό στην εκστρατεία της Τροίας, (1200π.χ.) πράγμα που μας οδηγεί στο συμπέρασμα, ότι όχι μόνο ήταν γνωστές αλλά και ακμάζουσες πόλεις, κατά συνέπεια ακμάζουσα και παραγωγική ήταν και η μεταξύ τους γεωγραφική περιοχή.Υπάρχουν και παλαιότερες αναφορές, για τους Διόσκουρους, Κάστορα και Πολυδεύκη όσον αφορά, την συμμετοχή τους στην Αργοναυτική εκστρατεία, για τον Ηρακλή, και την διένεξη του με τον Απόλλωνα, τον Τυνδάρεω και την Ελένη, τον Αχιλλέα, με γιο του Πύρρο, το φίλο του Πάτροκλο, και τον οικιστή της ομώνυμης πόλης, Λα. Οι τάφοι των Διόσκουρων εικάζεται, ότι είναι στην περιοχή της Καρδαμύλης, αλλά οι ίδιοι αναφέρεται απο τον Στράβωνα (Η΄ V3), ότι κατέλαβαν μετά απο πολιορκεία,την πόλη Λα, και για αυτό ονομάσθηκαν Λαπέρσες.
Αυτή η αναφορά, αποτελεί απόδειξη της επικοινωνίας, και της στενής επαφής των δύο πόλεων. Αβίαστα λοιπόν φανταζόμαστε ποία ήταν η διαδρομή που ακολουθούσαν, και μέσα από ποία περιοχή.Για τα ανωτέρω, μας ενημερώνει με αρκετές λεπτομέρειες ο Παυσανίας, στο έργο του Λακωνικά, που περιηγήθηκε στην περιοχή τον 2ομ.χ.αιώνα (ΧΙV.6-11, & XXV.1-10).
Στεριανή διαδρομή Παυσανία---- Ποταμός Σκύρας ----- |
Ξεκινά λοιπόν το δισυπόστατο ταξίδι μου, πραγματικά από την μία, με κριτήριο τα σημερινά δεδομένα και νοητά από την άλλη σαν μέλος της ακολουθίας του περιηγητή, αφομοιώνοντας το παρελθόν, ούτως ώστε όσο είναι δυνατόν, να κατανοήσω να ερμηνεύσω, και να παρουσιάσω την πλησιέστερη στην πραγματικότητα άποψη.Μετά από το Γύθειο, ο περιηγητής φτάνει στην Λα, την οποία ορίζει σαφώς,(Τά δε εν δεξιά Γυθείου Λάς εστί,). Επειδή η απόσταση 40 στάδια (1 στάδιο=185 μέτρα) που αναφέρει, ταυτίζεται με την σημερινή θέση, που έχει αποδοθεί για την πόλη, έχουμε μία επιβεβαιωμένη αναφορά. Το συμπέρασμα είναι ότι πράγματι ο περιηγητής επισκέφτηκε την πόλη, άλλωστε έχουμε και μια αρκετά λεπτομερή παρουσίαση των μνημείων, του περιβάλλοντος χώρου, και της ιστορίας της.
Στη συνέχεια, με στίγμα το ποτάμι, επιχειρείτε, προσδιορισμός απόστασης, για την πόλη Πύρριχο, (του ποταμού δε σταδίους τεσσαράκοντα απέχει Πύρριχος εν μεσογαία). Στην παράγραφο αυτή θα σταθώ και θα επισημάνω κάποιες, κατά την άποψη μου, γενικότητες. Πρώτον αναφέρεται με έμφαση, στο πόσο απέχει η πόλη, και όχι σε αυτή την ίδια, δεύτερον ότι βρίσκεται κάπου στα ενδότερα, και όχι σε συγκεκριμένη θέση, σε αντίθεση με την προηγούμενη παρουσίαση (Λάς εστί - απέχει Πύρριχος).
Τα πάρα πάνω πρόσωπα βέβαια είναι μυθικά, και αυστηρά επιστημονικά δεν αποτελούν ιστορικές αποδείξεις, το ένστικτο και η φαντασία μου, όμως επιτρέπει να εκφράσω τον συλλογισμό μου.
Σύμφωνα λοιπόν με τα παραπάνω, την περίοδο που δεν έχουμε τεκμήρια, πριν από τον 8ο π.χ. αιώνα η περιοχή του Ταινάρου φαίνεται ότι είχε σημαντική ιστορία για την εποχή. Κατοικείτο απο Μινύες, (πιθανόν μιά διαφοροποιημένη ομάδα των Μινωων),αρχαίο Ελληνικό φύλλο, απογόνους των Αργοναυτών. Ίσως και να οφείλει σε αυτούς το όνομα, που πολύ αργότερα, χρησιμοποίησε πρώτος ο Πορφυρογέννητος. Κατά τον 8ο π.χ. αιώνα, άρχισαν να επανακαμπτουν και στην Ταινάρια περιοχή, οι Δωριείς, και να επεκτείνονται οι Σπαρτιάτες στην χερσόνησο του Ταινάρου.
Μεγάλες μετακινήσεις στην περιοχή από Σπαρτιάτες άρχισαν ξανά την εποχή της τυραννίας, όταν την εξουσία πήρε ο Νάβις, και συνεχίστηκαν μέχρι την δημιουργία του Κοινού των Ελευθερολακώνων τις παραμονές της Ρωμαϊκής κυριαρχίας.Κατέφυγαν τότε στην περιοχή οι αντιφρονούντες, μετά από τους διωγμούς του Νάβιδος, και εξ αιτίας των συνεχών πολέμων, μέχρι την Ρωμαϊκή κυριαρχία, έβρισκαν καταφύγιο, στην απρόσιτη περιοχή του Ταινάρου, όχι μόνο Σπαρτιάτες, αλλά και πολλοί άλλοι. Αποτέλεσμα των μετακινήσεων αυτών, ήταν να εμπλουτισθεί η περιοχή με Σπαρτιάτες από τις ανώτερες αριστοκρατικές τάξεις, κυρίως η Λάς, που ήταν η απαρχή μαζί με το Γύθειο, της κατοπινής ανάπτυξης την περίοδο της Ρωμαϊκής κυριαρχίας.
Η ιστορία συνεχίζεται, και η Μάνη ακολουθεί τις εξελίξεις, άλλοτε στην σκιά και άλλοτε στο προσκήνιο. Ακμή και παρακμή της ισχυρής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, μεταφορά της πρωτεύουσας, στην (Νέα Ρώμη) Κωνσταντινούπολη εξάπλωση του Χριστιανισμού, εξέλιξη και πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Από την εποχή του Μεγάλου Θεοδοσίου ξεκινά ένας διωγμός εναντίον οτιδήποτε Εθνικού (Ελληνικού), προς όφελος της νέας θρησκείας, που συνεχίζεται με μεγαλύτερη ένταση, επί αυτοκράτορα Αρκαδίου. Τότε καταστρέφεται κάθε Ελληνική (Εθνική) ανάμνηση στην Πελοπόννησο (Ολυμπία, Σπάρτη κ.λ.π.). Το χειρότερο είναι ότι χρησιμοποιήθηκαν, σαν σύμμαχοι για επίτευξη του στόχου, και οι ορδές των Βανδάλων, με την υποστήριξη του Βυζαντίου.
Οι Βάνδαλοι όμως, αναπτύχθηκαν, συγκρότησαν κράτος, και με αρχηγό τον ικανό Γιζέριχο, επιτέθηκαν στην περιοχή του Ταινάρου. Οι Ελευθερολάκωνες, όμως μετά από σθεναρά αντίσταση δεν επέτρεψαν στον Γιζέριχο να υλοποιήσει το σχέδιο του, που αποχώρησε άπρακτος μετά από μεγάλες απώλειες.
Έτσι το σκηνικό αλλάζει, από την μία η ανάταση της νίκης επί των Βανδάλων, αλλά και η ανάγκη για οχύρωση από τους επιδρομείς, απο την άλλη έχουν σαν αποτέλεσμα την δημιουργία, οχυρών τοποθεσιών στην ενδοχώρα, κυρίως στην μέσα Μάνη που είναι από το φυση προφυλαγμένη, έως και απροσπέλαστη.
Η Πελοπόννησος όλα αυτά τα χρόνια, εγκαταλείπεται από την αυτοκρατορία .
Τότε πιθανόν εγκαταστάθηκαν σε περιοχές της Μάνης οι οικογένειες που διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα ιστορία Τότε πρέπει να μετοίκησαν κλάδοι Βυζαντινών οικογενειών όπως οι Κοντόσταυλοι. Από τις αρχές του 7ου αιώνα αρχίζει η εγκατάσταση των Σλάβων, (Εζερίτες, Μελλιγοί) στην Λακωνία. Τα γεγονότα εξελίσσονται αρνητικά για την περιοχή, μέχρι το τέλος του 8ου αιώνα οπότε αναθερμαίνεται το ενδιαφέρον του Βυζαντίου για την Μάνη.
Σύμφωνα με νεώτερες μελέτες, η θεωρία περί ειρηνικής εισβολής Σλάβων αρχίζει και κλονίζεται. Βέβαια μετακινήσεις πληθυσμών υπάρχουν αλλά όχι σε τόσο μεγάλο ποσοστό ώστε να επηρεάσουν την ομοιογένεια της περιοχής. Τά φύλλα που μετοίκησαν περισσότερο μοιάζουν με Βλάχους Αρβανίτες ή Βλαχοαρβανίτες, δηλαδή πρόκειται περί ελληνικών φύλλων ορεσίβιων, που πιεσμένοι από την επέκταση τών βορείων, και ειδικότερα τών Βουλγάρων αναζήτησαν νοτιότερα βοσκοτόπια.
Έχοντας σαν υπόβαθρο τα προηγούμενα στην συνέχεια σχεδιάζεται, και υλοποιείται σταδιακά, ο δυναμικός τρόπος που θα αντιμετωπισθούν οι Σλαβοι με την δημιουργία θρησκευτικών και στρατιωτικών πυρήνων σε επιλεγμένα στρατηγικά σημεία Ονομασία περιοχής στους ανατολικούς πρόποδες του λόφου της Καρυόπολης «Φιλαδέλφεια» παραπέμπει στην ομώνυμη πόλη της Περγάμου σημερινή Alasehir, και καταδεικνύει, ότι επακόλουθο της μετανάστευσης, ήταν και η μεταφορά τοπωνυμίων. Κατά την εποχή αυτή φαίνεται, ότι εγκαταστάθηκε στη Μάνη, κλάδος της ιστορικής οικογένειας των Φωκάδων με καταγωγή την Καππαδοκία, μεγάλη Βυζαντινή επαρχία στη Μικρά Ασία
Ο Βάρδας Φωκάς, ήταν πατέρας του Νικηφόρου, στρατηγός και διοικητής του θέματος Ανατολικών.
Ο Νικηφόρος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Βυζαντινούς αυτοκράτορες, μεγαλόπνοος ηγέτης και ένθερμος οραματιστής της παγκόσμιας ακτινοβολίας της αυτοκρατορίας.Ένα καθοριστικό μέτρο σε ότι αφορά τα θέματα της εκκλησιαστικής διοίκησης, είναι το διάταγμα 964μ.χ., που απαγορεύει την ίδρυση μοναστηριών παρά μόνο σε έρημα μέρη για παράδειγμα το Άγιο Όρος. Πιθανόν με βάση αυτό το διάταγμα να ιδρύθηκε μονή και στην Καρυόπολη, που αποτέλεσε τον βασικότερο άξονα στον εκχριστιανισμό των Σλάβων, βοηθούμενο και με στρατιωτική δύναμη.
Η Καρυόπολις υπάρχει αυτήν την περίοδο, σύμφωνα με την μαρτυρία του μοναχού Νικήτα στο μοναδικό έργο του «Βίος του Οσίου Φιλαρέτου». Επακριβώς αναφέρεται στο τέλος του κειμένου, ότι έγραψε, « εν εξορία ων εν Πελοπονήσσω εν Καρυουπόλει» . Ο Όσιος Φιλάρετος από την Άμνια της Παφλαγονίας, ήταν παππούς του Νικήτα και της εξαδέλφης του Μαρίας, που έγινε σύζυγος του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΣΤ΄.Στην Καρυόπολη έμεινε για ένα χρόνο, για τον λόγο που προαναφέρθηκε, πράγμα που επιδέχεται πολλές αμφιβολίες. Είναι πράγματι δύσκολο να δεχθούμε ότι ένα μέλος από το στενό κύκλο των αυλικών, που είχε και την ιδιότητα του μοναχού, εξορίστηκε στην Καρυόπολη και παρέμεινε μόνο ένα χρόνο. Εκτός αυτού ο μοναχός Νικήτας δεν έχει να παρουσιάσει άλλο συγγραφικό έργο, εκτός από το προαναφερθέν.
Εξετάζοντας λοιπόν την θρησκευτική και πολιτική κατάσταση της εποχής (επικίνδυνη ανάπτυξη Σλάβων στην περιοχή),διαπιστώνουμε ότι υπάρχει ουσιαστικός κίνδυνος, να χαθεί μία σημαντική βάση της αυτοκρατορίας, όσον αφορά τον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων.Επομένως ο Νικήτας, πιθανόν και άλλοι, αποτελεί το όργανο για την υλοποίηση ενός μεγαλεπήβολου, και απορρήτου σχεδίου, για να αποτραπούν τα ανωτέρω, όπως και έγινε.Το σχέδιο προέβλεπε την ανακοπή των Σλάβων για την ακρίβεια (Σκλάβων) και τον εκχριστιανισμό τους, με κάθε μέσο, ούτως ώστε στη συνέχεια να επεκταθεί η απόλυτη κυριαρχία των Βυζαντινών σε όλη την Πελοπόνησσο.
Φυσικά δεν υπήρχε καμία ανάγκη, να γίνουν Χριστιανοί οι ντόπιοι κάτοικοι, ήταν ήδη πριν από πολλούς αιώνες, όπως μαρτυρούν, οι παλαιοχριστιανικές εκκλησίες, που είναι διάσπαρτες, γνήσια αρχιτεκτονικά και πολιτιστικά στολίδια για την Μάνη. Το ζητούμενο ήταν, να καταστούν ακίνδυνα τα ξένα φύλλα, πράγμα το οποίο έγινε, με σκληρό κατά την άποψη μου τρόπο, κάτω από την κάλυψη του μανδύα του εκχριστιανισμού.Όλα τα παραπάνω προετοίμασαν το έδαφος και αποτέλεσαν την αφετηρία, για την δημιουργία και ακμή του Δεσποτάτου του Μορέως στο Μιστρά, τα επόμενα χρόνια.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονισθεί ο ρόλος της Καρυόπολης, την οποία ο Νικήτας βρήκε όχι μόνο υπάρχουσα και ακμαία (δεν θα την διάλεγε διαφορετικά) αλλά και σε στρατηγική θέση ούτως ώστε να διαδραματίσει τον ρόλο που έπρεπε. Και ο ρόλος της ήταν, να είναι το κέντρο επιχειρήσεων, μέχρι και την εποχή του Νίκωνος. Αυτή την άποψη συμμερίσθηκαν αργότερα και οι Παλαιολόγοι, και απέκτησε επί των ημερών τους την μεγαλύτερη της αίγλη, λόγω της στρατηγικής θέσης που καταλαμβάνει .
Πιθανόν ιδρύθηκε μετά την επίθεση των Βανδάλων, ίσως σε ερείπια αρχαιότερης πόλης, και αν προσπαθήσω να ερμηνεύσω την ονομασία της, σύμφωνα με τον ρόλο που έπαιξε, το λατ.
Η μικρή περίοδος της Φραγκοκρατίας (1204-1262), αν και άφησε τα σημάδια της, λόγω της αγριότητας, μέχρι και Καθολικούς επισκόπους όρισαν, δεν μπόρεσε να ανακόψει την πορεία της περιοχής αντιθέτως την ευνόησε, με το κτίσιμο δύο σημαντικών κάστρων.Του κάστρου στο Μιστρά κατ αρχήν το 1249μ.χ. , και στη συνέχεια, μετά τέσσερα χρόνια, του κάστρου στον Πασσαβά 1254μ.χ. τα οποία όμως δεν πρόφθασαν να χαρούν, γιατί πέρασαν στους Παλαιολόγους μετά το κτίσιμό τους. Βέβαια η Φραγκοκρατία δεν είχε καμιά τύχη στην περιοχή τής Μάνης.
Μετά την Φραγκοκρατία ξεκινά μία λαμπρή περίοδος για το Δεσποτάτο, που αποτελεί την χρυσή εποχή σε όλους τους τομείς, για τα επόμενα διακόσια και πλέον χρόνια. Με διοικητικό, αλλά και πολιτιστικό κέντρο τον Μιστρά, η Ταινάρια χερσόνησος ανθεί. Συμπεριλαμβάνεται άλλωστε, στην επικράτεια των Παλαιολόγων, που αναγνωρίζουν τη νομοτελειακή συμμετοχή της, στην δημιουργία, και την αίγλη του Δεσποτάτου.
Η Καρυόπολις, που αποτελεί πλέον επισήμως έδρα Επισκοπής, είναι ο τοποτηρητής μεταξύ των δύο θαλασσών, του Λακωνικού και του Μεσσηνιακού κόλπου και συγχρόνως τό σύνορο μεταξύ της Ταινάριας και της Λακωνικής περιοχής. Απόδειξη της ουσιαστικής σημασίας της είναι ότι έκτός από τον επίσκοπο εδρεύει και Στρατοπεδάρχης διορισμένος από τους Παλαιολόγους με φρουρά.
Θαλάσσια και στεριανή διαδρομή Κυριάκου Ανγκωνίτη------Ποταμός Σκύρας------ |
Σημαντικές μαρτυρίες είναι ακόμη, όσα έχουν σχέση με την κοινωνική ζωή των κατοίκων, τις καλλιέργειες της περιοχής, την πολεοδομική διάταξη των πόλεων, μέχρι και τους εθιμικούς αθλητικούς αγώνες δρόμου, απο την αρχαία εποχή (Androdromon Pentastadium), σε ελεύθερη μετάφραση δρόμος χιλίων μέτρων ανδρών.Εξ ίσου ενδιαφέρουσες και διαφωτιστικές είναι οι επισκέψεις του στις αρχαίες πόλεις, με καταγραφές στοιχείων, από δομικά απομεινάρια, επιγραφές, και μαρτυρίες κατοίκων.
Ανάλογη της λόγιας φύσης του είναι η περιγραφή, και οι παραδόσεις, για τoν Ηρακλή τον Κέρβερο και την σπηλιά του Άδη, που επισκέφτηκε με την συντροφιά κατοίκων από το χωριό Porasia.
Σε κάποιο σημείο δε που ξεπηδούσε μέσα από φυσικούς βράχους, γίνονταν οι αγώνες που προανέφερα, οι οποίοι περιγράφονται με μεγάλη λεπτομέρεια. Το ότι αναφέρεται σε κοιλάδα, που προϋποθέτει την ύπαρξη ποταμού, με αρκετά χωριά από ελιές, με οδηγεί να πιστεύω, ότι περιγράφει την ευρύτερη περιοχή, που περιβάλλει την Καρυούπολη.
Το επόμενο μέρος που επισκέπτεται, είναι η περιοχή γύρω από τον Κότρωνα.
Τοποθετεί την Ασίνη στις ακτές του Λακωνικού κόλπου, και διαπιστώνει ελάχιστα απομεινάρια να θυμίζουν την μεγάλη πόλη, κυρίως από λουτρά που οι ντόπιοι τα ονόμαζαν “camaras”.
Εδώ πρέπει να εξηγήσω ότι η Ασίνη ακμάζουσα πόλη της αρχαιότητας βρισκόταν στην Αργολίδα κοντά στο σημερινό Τολό, αλλά κατεστράφη από τους Αργείους.Σύμφωνα με τον Παυσανία, (VII .4) κατά τον 8ο π.χ. αιώνα όταν βασιλιάς στην Σπάρτη ήταν ο Νικανδρος γιος του Χαρίλαου από το γένος των Ευρυποντιδών, και δεύτερος βασιλιάς ο Τήλεκλος από το γένος των Αγιαδών, ξέσπασε πόλεμος στην Αργολίδα, μεταξύ των Λακεδαιμόνιων και των Αργείων.
Η τοποθεσία που φαίνεται να ήταν κτισμένη η πόλη είναι η περιοχή από Καμάρες μέχρι Σκουτάρι. Απέμειναν όμως ελάχιστα, λόγω του ισχυρού σεισμού που έπληξε όλη την περιοχή το 375μ.χ.και είχε καταστροφικά αποτελέσματα για τις παραθαλάσσιες πόλεις του Λακωνικού, προκάλεσε ακόμη και τον καταποντισμό του Γυθείου.Υπάρχουν αρκετές μαρτυρίες ψαράδων, που αναφέρουν ότι κοντά στη στεριά ανοικτά από το Γύθειο, τον Κότρωνα και γιατί όχι και το Σκουτάρι υπάρχουν ερείπια κτισμάτων.Γεγονός είναι ότι, αναφέρεται επισκοπή Ασίνης. Αλλά και κατά τον Στράβωνα (Η΄ V2), στήν θαλάσσια διαδρομή του, απο Ταίναρο μέχρι Μαλέα, καταγράφονται διαδοχικά οι πόλεις ,Ψαμαθούς, Ασίνη, Γύθειον.Σε αυτό το σημείο αφήνουμε τον περιηγητή, που συνέχισε το ταξίδι του στο Γύθειο, και από εκεί δια μέσου της πόλης Arcasa, στο δεσποτάτο του Μιστρά που συνάντησε τον φίλο του Πλήθωνα Γεμιστό.
Πράγματι αυτή την περίοδο η Καρυόπολις είναι στην ανώτερη ακμή της όπως και όλη η Μάνη μέχρι και την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως από τους Τούρκους.Το γεγονός της άλωσης, έχει σαν συνέπεια την αποδυνάμωση του Μιστρά και την πτώση του, που προσφέρει όμως στο Ταίναρο νέους πληθυσμούς. Η Μάνη είναι ξανά τόπος συγκέντρωσης μισθοφόρων, με αποτέλεσμα ο Πασσαβάς να περάσει σε Ελληνικά χέρια πολύ σύντομα, και αφού αποτέλεσε ειδική περιοχή, να αναπτυχθεί αλματωδώς.Ακολουθεί η περίοδος των Ενετοτουρκικών πολέμων, με την Καρυούπολη Ενετικό κάστρο, μέχρι που παραχωρείται στους Τούρκους το 1480μ.χ. και παραμένει χωριό με το ίδιο όνομα, συγκεντρώνοντας σαν πυρήνας τους γύρω συνοικισμούς.
Το τέλος του 15ου αιώνα εμφανίζεται για πρώτη φορά η Κελεφά, που αναπτύσσεται σύντομα πράγμα αρκετά φυσικό. Αναλύοντας γεωγραφικά τον χώρο, και εξετάζοντας τις συνθήκες, διαπιστώνουμε ότι οι Τουρκοκρατούμενες περιοχές, έστω και χαλαρά, είναι στην Κάτω Μάνη, δηλαδή Πασσαβάς, παράλια, Γύθειο και η υπόλοιπη Λακωνία.
Η βάση ορμητήριο λοιπόν είναι η Ταινάρια χερσόνησος, που είναι εκτός Οθωμανικής κυριαρχίας, και οι κινήσεις παντός είδους έχουν κατευθύνσεις, από τα νότια προς τα βόρια, και από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Επικοινωνία υπάρχει με την Δύση από την πλευρά του Μεσσηνιακού δια θαλάσσης.
Στην Καρυόπολη τα μέσα του 16ου αιώνα κατοικούν οι Κοντόσταυλοι που μαζί με άλλες μεγάλες οικογένειες (Μαυρομιχαλαίοι, Γρηγοράκηδες) εγκατέλειψαν την κοιτίδα τους τα Άλικα να εγκατασταθούν σε νέους εφόρους τόπους. Πράγματι σε όλη την διάρκεια του 17ου αιώνα έχουμε συσσώρευση οικογενειών στην Κελεφά, το Οίτυλο, και στην συνέχεια μετακίνηση προς την περιοχή του Πασσαβά, που έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπτυξη της ευρύτερης περιοχής.
Με χρονολογική σειρά αρχίζοντας από τον 17ο αιώνα, ο πρώτος Άνθιμος, ο Παρθένιος, ο δεύτερος Άνθιμος, ο Ιωακείμ, κατά την Ενετοκρατία που καταγράφεται, και σαν ενοικιαστής γαιών, όπως και άλλοι επίσης, που αναφέρονται παρακάτω σύμφωνα με τα κατάστιχα των αρχείων Nani, περί ενοικιάσεως και φόρων. (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος).
Κατά τον 18ο αιώνα διακόνησαν, ο Σωφρόνιος, ο Γεράσιμος, ο Αγάπιος, ο Αγαθάγγελος, και ήρωας Ανανίας Λαμπαρδής, που ήταν και πρόκριτος (Μορογιάν) του Μωριά, και είχε οικτρό τέλος, από τους Τούρκους όταν ήταν Μητροπολίτης Λακεδαίμονος στο Μιστρά.Στην περίοδο του πρώτου Ρωσοτουρκικού πολέμου ο Παίσιος τάσσεται ενεργά υπέρ των Ρώσων, στη συνέχεια, ο Βενέδικτος, ο Μακάριος, ο Διονύσιος στις αρχές του 19ου αιώνα, και ο Κύριλος Γέρμος την περίοδο της Ελληνικής επανάστασης, που η επισκοπή περιελάμβανε αρκετά μεγάλη έκταση και οικισμούς
Οι Μανιάτες λοιπόν,επικοινωνούν με την δύση γραφουν επιστολή στό πάπα Γρηγόριο Ε' το 1582 μ.χ., ζητούν συμμάχους στις αρχές του 17ου αιώνα να επεκταθούν ανατολικά, έρχονται σε συνεννόηση με τον Δούκα του Νεβέρ, γράφοντάς του επιστολή, Φωκάδες, και Κοντόσταυλοι μαζί με άλλους, που αργότερα καταλήγει στο ξέσπασμα του απελευθερωτικού κινήματος το 1618μ.χ.
Μερικά από τα ονόματα που ενοικιάζουν την περιοχή, είναι, Δικαίος Ντεμίρος, Κοσμάςκαι Ηλίας Παπαδάκης, Γρηγόριος Τρυγονάς, και o Κavalier Θωμάς Φωκάς.
Το ότι ο Ανανίας Λαμπαρδής υπήρξε επίσκοπος στην Καρυούπολη. (1741-1747μ.χ.) με οδηγεί στο συμπέρασμα ότι επί των ημερών του δραστήριου αυτού άνδρα, σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε η μεταφορά. Η Μανηάκοβα ή Μινιάκοβα, τοπωνύμιο Σλαβικής προέλευσης, κατά συνειρμό, με το Τσεροβά, έδωσε το όνομα του στο οικισμό που ιδρύθηκε κυρίως από μέλη της οικογένειας Φωκάδων Καβαλιεράκηδων, της Καρυούπολης, όπως ο Φλίτσος, το Καυκί, και το Νιοχώρι.
Η παρουσία λοιπόν της επισκοπικής έδρας στην Μινιάκοβα είχε και σαν υποχρεωτικό αποτέλεσμα την αλλαγή της ονομασίας σε Καρυούπολη. Αυτομάτως η ονομασία του παλαιού χωριού μετετράπη σε Παλιά Καρυούπολη, την οποία όμως εξακολουθούν να κατέχουν, και να καλιεργούν, μέλη της ίδιας οικογένειας. Την περίοδο αυτή με αιτία την Ρωσοτουρκική διένεξη, γίνεται στην περιοχή επέλαση των Τουρκαλβανών, που δρουν από την ανατολική πλευρά εναντίων των Ρώσων, που κινούνται έχοντας ορμητήρια από τα δυτικά παράλια. Η επίθεση των Τουρκαλβανών πραγματοποιείται στην περιοχή του Σκουταρίου και της Μηνιάκοβας, με επιτυχία αφού κατόρθωσαν οι επιτιθέμενοι να ανατινάξουν των πύργο των Καλκαντήδων, και να βρουν τραγικό θάνατο εβδομήντα μαχητές, αρκετοί από την ομώνυμη οικογένεια.
Μετά από σθεναρή αντίσταση, οι Μανιάτες, εκμεταλλευόμενοι τα πλεονεκτήματα της περιοχής, υποχώρησαν προς τα Τρικεφάλια, ενώ τους έγινε πρόταση να παραδοθούν.
Λίγα χρόνια πριν παρουσιάζεται ο θεσμός του μπέη της Μάνης, μέχρι τότε οι αποφάσεις λαμβάνονταν από την «Γεροντική».Αυτό ήταν σεβαστό όργανο, που αποτελείτο από τους γεροντότερους των οικογενειών, και μετά από διάλογο αποφάσιζε για την στάση της Μάνης απέναντι σε σημαντικά θέματα. Η αρχή του χάνεται στο μακρινό παρελθόν, και πρέπει να αποτελεί την εξέλιξη της Γερουσίας της αρχαίας Σπάρτης. Όταν την θέση του μπέη κατέχει ο Τζανέτος Γρηγοράκης, αρχίζει να αναβαθμίζεται η επαρχία Γυθείου, με την οικογένεια να ηγεμονεύει σε όλη την περιοχή. Ακολουθεί ο Β΄ Ρωσοτουρκικός πόλεμος, με κυρίαρχη, στα παράλια της Μάνης, την δράση του Λάμπρου Κατσώνη 1792μ.χ.έως και την άδοξη καταστροφή του.
Την ίδια εποχή, στην Παλία πλέον Καρυόπολη κυριαρχεί με την προσωπικότητα του, που συνδυάζει στρατιωτικά και θρησκευτικά προσόντα, ο Ανανίας πνευματικός, πιθανόν ιερομόναχος, που επισκευάζει την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου 1793μ.χ Άλλα ονόματα, εκτός από τον αγιογράφο του τέμπλου Αναγνώστη Καλκαντάκη Νίκλο, είναι ο ιερέας Γεώργιος, οι μοναχοί της μονής Γερμανός, Νεόφυτος,και οι γυναίκες Ζαφειρουλα, Κυράνα Δημητράκη. Πρόκειται για τρεις κληρικούς, και τρεις λαϊκούς, εκ των οποίων οι δύο γυναίκες. Είναι άτομα, που δεν βρίσκονται μάλλον στην ζωή, επειδή τα ονόματα, χρησιμοποιούνται για μνημόνευση κατά την λειτουργία, αλλά πρέπει να είχαν σημαντικό ρόλο στο χωριό.
Το όνομα του Ανανία συναντάμε ξανά σε κατάλογο μοναστηριών του 1829μ.χ «εις τηνπαλαιάν Καρυούπολιν ο Άγιος Γεώργιος πωλημένον εις Τζεροβίτας και λοιπούς τινάς παρά πνευματικου τινός Άνανία, προ είκοσι έτη σχεδόν». Το πάρα πάνω πωλητήριο αναφέρεται στην περιοχή που Αηγιώργη στα Βαρικά, που πράγματι, ανήκει ιδιοκτησιακά μέχρι και τις μέρες μας σε Τσεροβιότες, σε αντίθεση με τα περισσότερα των κτημάτων του λόφου, και της γύρω περιοχής, που ανήκουν στους Παπαδοθωμιάνους, κληρονόμους του Ανανία. Σύμφωνα με μαρτυρίες των παππούδων,και των πατεράδων μας, η οικογένεια προήλθε από τον αδελφό του Ανανία παπά Θωμά.
Η περιοχή της μαχης - Κοκάλα |
Από τον επόμενο χρόνο, οι Μανιάτες, με πολλές συναντήσεις, χτίζουν νέες προοπτικές.
Σε μία εξ αυτών στο Μπρίκι της Μέσα Μάνης1827μ.χ, συμμετείχαν μεταξύ των άλλων,οι Λάγιας Μακάριος, ιερομόναχος Παρθένιος, οικονόμος Βαχού, Γιάννης Γκενάκος, και ο Αντώνης Παπαδοθωμάκος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Τα σχόλια σας....συντροφιά μας.