Λακωνία: Σημαντικές ανακαλύψεις σε δύο ανασκαφές

Από τις αρχαιολογικές ανασκαφές στον λόφο του Αγ. Βασιλείου,στο χωριό Ξηροκάμπι Λακωνίας.INTIME NEWS/ΥΠ. ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ένα νέο μυκηναϊκό ανάκτορο φέρνουν στο φως στην πεδιάδα της Σπάρτης οι αρχαιολογικές έρευνες που πραγματοποιούνται από το 2009 στον λόφο του Αγίου Βασιλείου, κοντά στο χωριό Ξηροκάμπι Λακωνίας.
Ανευρέθηκαν, επίσης, πολλές πινακίδες Γραμμικής Β΄ Γραφής, της πρώτης δηλαδή καταγραφής της ελληνικής γλώσσας.

Οι γραπτές αυτές μαρτυρίες συνιστούν το πολυτιμότερο εύρημα της ανασκαφής, που καθίσταται ακόμη πιο σημαντικό καθώς εντάσσεται στη σφαίρα της πρωτοϊστορίας για τον ελληνικό χώρο, όπου τα γραπτά τεκμήρια είναι ελάχιστα.
Η ανασκαφή στον Άγιο Βασίλειο διεξάγεται τα τελευταία χρόνια υπό τη διεύθυνση της επίτιμης Εφόρου Αρχαιοτήτων κας Αδαμαντίας Βασιλογάμβρου και χαρακτηρίζεται ως μία από τις πιο σπουδαίες συστηματικές ανασκαφές στον τομέα της ελληνικής πρωτοϊστορίας.

Τον χώρο της ανασκαφής επισκέφθηκε την περασμένη Παρασκευή η αν. γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη - Βλαζάκη, όπως και μια δεύτερη σημαντική ανασκαφή που διεξάγεται στην ευρύτερη περιοχή της Σπάρτης, αυτή του Ιερού του Αμυκλαίου Απόλλωνα στον λόφο Αγίας Κυριακής στις Αμύκλες Λακωνίας.

INTIME NEWS/ΔΕΛΤΊΟ ΤΎΠΟΥ

Σε δύσκολες μέρες, οι Έλληνες αρχαιολόγοι καταφέρνουν να παράγουν εξαιρετικά επιστημονικά αποτελέσματα και να συμβάλλουν στην ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών.

Για το 2015, ξεπερνούν τις 150 οι συστηματικές ανασκαφές και οι επιφανειακές, γεωαρχαιολογικές και γεωφυσικές διεπιστημονικές έρευνες που διεξάγονται σε όλη την επικράτεια από την Αρχαιολογική Υπηρεσία, Ελληνικά Ιδρύματα με εξειδίκευση στον τομέα της αρχαιολογικής και παλαιοντολογικής έρευνας και Ξένες Αρχαιολογικές Σχολές, πάντα με την εξασφάλιση των απαραίτητων κατά τον νόμο εγκρίσεων.

Ανασκαφή Αμυκλαίου

ΑΠΕ-ΜΠΕ/STR

Η ανασκαφή του Ιερού του Αμυκλαίου Απόλλωνα διεξάγεται υπό τη διεύθυνση του ομότιμου Καθηγητή κ. Άγγελου Δεληβορριά και φέρνει στο φως ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά Ιερά με έναρξη ζωής στα γεωμετρικά χρόνια.

Η ερευνητική ομάδα διαφωτίζει αργά αλλά με επιμονή και υπομονή το θέμα του ναού (Θρόνου) του Απόλλωνα, που έχει απασχολήσει πολλούς επιστήμονες μέχρι σήμερα.

Η έρευνα πραγματοποιείται κάτω από δυσχερείς συνθήκες, διότι το Ιερό έχει υποστεί εκτεταμένη καταστροφή κατά το παρελθόν.

ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η συστηματική ανασκαφική έρευνα που πραγματοποιήθηκε κατά την έναρξη του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος Αμυκλών και ολοκληρώνεται αυτόν τον μήνα, αποκάλυψε τη συνέχεια του περιβόλου κατά μήκος της δυτικής πλαγιάς του λόφου της Αγίας Κυριακής, όπου βρίσκεται το Ιερό του Αμυκλαίου Απόλλωνα, περίπου 5 χλμ. νοτίως της Σπάρτης.
Το σημαντικό αυτό εύρημα έρχεται να συμπληρώσει τα - περισσότερο από ενθαρρυντικά - πορίσματα των έως τώρα εργασιών. Σύμφωνα με τα πεπραγμένα της περιόδου 2009 - 2013, ολόκληρη η επιφάνεια του λόφου της Αγ. Κυριακής, που σχετίζεται με τη λειτουργία και τα μνημεία του Ιερού, ερευνήθηκε διεξοδικά.

Με τις έρευνες αυτές εντοπίστηκαν στην κορυφή του λόφου λείψανα του πρωτοελλαδικού - μεσοελλαδικού οικισμού και προσδιορίστηκε η πρώτη μνημειακή φάση του Ιερού στα υστερογεωμετρικά χρόνια, με την αποκάλυψη του παλαιότερου περιβόλου.

Ταυτόχρονα, όμως, άλλαξαν τα δεδομένα της έρευνας που είχαν γίνει αποδεκτά έως την έναρξη των πρόσφατων εργασιών.
Συγκεκριμένα, ο εντοπισμός της τάφρου θεμελίωσης του ναού, του λεγόμενου θρόνου του Απόλλωνα, δημιουργεί νέα δεδομένα σχετικά με τις διαστάσεις του οικοδομήματος, ενώ την εικόνα του αρχαϊκού Ιερού συμπληρώνει βορειοδυτικά ένα μνημειακό πρόπυλο.
Μαζί με τον εντοπισμό και την αποκάλυψη αυτής της εισόδου, κατά τις φετινές εργασίες ανατράπηκαν οι γνώσεις για τη μορφή του περιβόλου που έως σήμερα ήταν γνωστός ως πεταλόσχημη κατασκευή, καθώς αυτός διατρέχει ολόκληρη τη δυτική κλιτύ του λόφου σε συνολικό μήκος περίπου 50 μ. και, κατά τόπους, σε μέγιστο σωζόμενο ύψος 1,20 μ.
Η κατασκευή δεν μπορεί ακόμη να χρονολογηθεί με ασφάλεια, καθώς τόσο η στρωματογραφία όσο και τα κινητά ευρήματα είναι διαταραγμένα.

Βέβαιο είναι, όμως, ότι το τείχος δέχθηκε επεμβάσεις στην εξωτερική του πλευρά κατά την ύστερη αρχαιότητα και τα πρωτοχριστιανικά χρόνια.
Όπως προκύπτει από την ανασκαφική έρευνα στο ΒΔ τμήμα του τείχους, κοντά στη μνημειακή είσοδο προς το Ιερό, μια κατασκευή της ρωμαϊκής εποχής παραβίασε τμήμα του για τη δημιουργία μιας δεξαμενής διαστάσεων 4,00 Χ 4, 00 μ.

Στο οικοδόμημα αυτό, που σώζεται σε άριστη κατάσταση, το δάπεδο αποτελείται από τετράγωνες πήλινες πλάκες, ενώ την εσωτερική επιφάνεια των τοίχων καλύπτει υδραυλικό κονίαμα.

Ιδιαίτερη σημασία αποκτά ο χώρος αυτός και εξαιτίας ενός μοναδικού ευρήματος.

ΑΠΕ-ΜΠΕ/STR

Συγκεκριμένα, στο κέντρο και ακουμπισμένο στην επιφάνεια του δαπέδου βρέθηκε ένα ακέραιο δωρικό κιονόκρανο με υποτραχήλιο. Λόγω της ιδιαίτερης αυτής τυπολογίας μπορεί να αποδοθεί με βεβαιότητα στον ναό του Απόλλωνα, αφού συμπληρώνει ένα παρόμοιο στο αρχαιολογικό Μουσείο της Σπάρτης που βρέθηκε μαζί με άλλα θραύσματα ίδιου τύπου σε παλαιότερες έρευνες στο Ιερό.
naftemporiki.gr

Ξηροκάμπι Λακωνίας: Οι πινακίδες Γραμμικής Β΄ το «πολυτιμότερο εύρημα»
Ως το «πολυτιμότερο εύρημά τους» χαρακτηρίζουν τις πήλινες πινακίδες με Γραμμική Β΄ οι αρχαιολόγοι της ανασκαφής στον Άγιο Βασίλειο Λακωνίας.

Οι πινακίδες διασώθηκαν από προϊστορική πυρκαγιά ενώ οι περισσότερες, έστω και αποσπασματικές, διαβάζονται.
Η έρευνα πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής, τη διεύθυνση της επίτιμης εφόρου αρχαιοτήτων, Αδαμαντίας Βασιλογάμβρου και με τη συμμετοχή πολυάριθμης διεπιστημονικής ομάδας.

Λαιμός λίθινης τελετουργικής πρόχου.

«Οι πινακίδες διαβάζονται αλλά είναι αποσπασματικές.

Κάνουμε μια πρώτη μεταγραφή και μελέτη σε όσες σώζουν πληρέστερα κείμενα. Δεδομένου ότι η έρευνα στον χώρο του αρχείου βρίσκεται σε αρχικό στάδιο (προχωρεί πολύ αργά λόγω της φύσης του αρχαιολογικού στρώματος), είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα βρεθούν περισσότερες και πολύ πιθανό να συμπληρωθούν κάποιες που ήδη έχουμε.

Το ιδιαίτερα ενδιαφέρον και σημαντικό στοιχείο είναι ότι στον χώρο που έχουμε μέχρι τώρα ανασκάψει στον Άγιο Βασίλειο η κύρια αρχιτεκτονική φάση ανήκει στον πρώτο ανακτορικό αιώνα, τον 14 αι. π.Χ., στον οποίο χρονολογείται και το αρχείο, είναι δηλαδή παλαιότερο από της Πύλου, κατά τουλάχιστον έναν αιώνα», ανέφερε η κα Βασιλογάμβρου.

Σφραγιδόλιθος με απεικόνιση ναυτίλου.

Τείχη μέχρι στιγμής δεν έχουν βρεθεί. «Είναι πιθανό να μην υπήρχαν», αναφέρει η ίδια, ενώ για τις ομοιότητες και διαφορές του Αγίου Βασιλείου με άλλα ανακτορικά κέντρα σημείωσε πως πρόκειται για «ένα κρίσιμο ερώτημα, το οποίο δεν μπορεί να απαντηθεί οριστικά και με λίγες λέξεις. Οπωσδήποτε υπάρχουν διαφορές και ομοιότητες, στο βαθμό που τις έχουμε διαγνώσει στην παρούσα φάση της ανασκαφής, αλλά κάθε απάντηση που έχουμε, ή νομίζουμε ότι έχουμε, θέτει και νέα ερωτήματα».

Ο λόφος του Αγίου Βασιλείου, κοντά στο Ξηροκάμπι Λακωνίας, αποκαλύπτει σταδιακά ένα μυκηναϊκό ανάκτορο που έρχεται στο φως με εντυπωσιακά κατάλοιπα χτισμένα περιμετρικά μιας μεγάλης κεντρικής αυλής και διακοσμημένα με τοιχογραφίες.GESAFIDIS XENIKAKIS

Όσον αφορά τα θραύσματα τοιχογραφιών, δεν έχουν βρεθεί τοιχογραφίες σε σχέση με τοίχους αλλά σε χώρους απόρριψης υλικών και στην επίχωση ενός κτηρίου.

«Έχει βρεθεί μεγάλη ποσότητα θραυσμάτων που φέρουν χαρακτηριστικά μοτίβα, όπως σπείρες, ρόδακες, οδοντωτό, το βραχώδες, αλλά και μερικά με αποσπασματικές μορφές ανθρώπων και ζώων και φανταστικών πλασμάτων, όπως ο φτερωτός γρύπας.

Έχει γίνει μια προκαταρκτική μελέτη, ενώ η συστηματική θα αποτελέσει αντικείμενο ειδικού ερευνητικού προγράμματος», εξηγεί η επίτιμη έφορος αρχαιοτήτων.

Πλαστικό ρυτό σε σχήμα κεφαλής ταύρου.

«Η φύση της ανασκαφής είναι τέτοια που χρειάζεται πολύ χρόνο.

Είναι προϊστορική ανασκαφή, πάμε πολύ προσεκτικά, κοσκινίζουμε και πλένουμε το χώμα για να πάρουμε όλες τις πληροφορίες.

Απαντάμε σύμφωνα με ό,τι έχουμε μέχρι στιγμής στα χέρια μας.

Βέβαια αυτό φέρνει στην επιφάνεια άλλες απορίες κι έτσι προχωρούμε»,

σημείωσε η κα Βασιλογάμβρου.

naftemporiki.gr