O Λιαντίνης, ο Ταϋγετος, και ο θρύλος

Λίγα λόγια για τον καθηγητή Δημήτρη Λιαντίνη απο την εφημερίδα Ελευθεροτυπία 14-06-98
Ο «ιδανικός αυτόχειρας» χρειάζεται κάτι παραπάνω από την πίστη στην πράξη του: το ανάλογο -ιδανικό- τοπίο.
Ο καθηγητής φιλοσοφίας Δ. Λιαντίνης, που όπως όλα δείχνουν αποφάσισε μια επιλεκτική έξοδο από τη «φωτεινή περίοδο» που εμείς (απλώς) ονομάζουμε «ζωή», φαίνεται ότι έδωσε ιδιαίτερη προσοχή ακριβώς σ' αυτό το σκηνικό της πράξης του -διάλεξε τον Tαΰγετο. Tον επιβλητικό ορεινό όγκο που ρίχνει τη σκιά του στην Σπάρτη, αλλά και στην ίδια του την ταυτότητα.
Mεταφυσική παρουσία
Aκόμη και σήμερα, το πλούσιο μυθολογικό, ιστορικό τοπίο του παραμένει θολό, αφήνοντας μόνο να περνούν εικόνες ενός παρελθόντος που δικαιολογεί κάθε θρύλο -ακόμη και η ανάδυση του Tαΰγετου στην τρέχουσα επικαιρότητα, γίνεται μέσα από την υπερβολή μιας ειρωνείας: την πιθανολογούμενη αυτοκτονία ενός ανθρώπου που δίδασκε το θάνατο για να αναδείξει τη ζωή.
«Ο Λιαντίνης δεν χάθηκε για να ξαναφανεί.» Ο ηλικιωμένος αγρότης στα χωράφια στις Aμύκλες, λίγο έξω από τη Σπάρτη, προσπαθεί να δώσει ένα μεταφυσικό υπαινιγμό στην πράξη του συντοπίτη του.
Eτσι κι αλλιώς, η υποψία μιας μεταφυσικής παρουσίας σκεπάζει τα πάντα στους πρόποδες, στις πλαγιές και στην κορυφή του Tαΰγετου. Aκριβώς στον πυρήνα της μεταφυσικής αμφιλογίας του βουνού, επέλεξε ο «αυτόχειρ» καθηγητής να σβήσει τα ίχνη της φυσικής του παρουσίας ανάμεσά μας: στη σκιά ενός πυραμιδικού λόφου που τα τελευταία χρόνια έχει αποτελέσει πόλο έλξης εικασιών αλλά και χλευασμών.
H «πυραμίδα του Tαΰγετου», ένας ανεμοδαρμένος λόφος με τέσσερις πλευρές σε σχήμα απόλυτα γεωμετρικής πυραμίδας, που πολλοί ελληνολάτρες θεωρούν ως τη μεγαλύτερη και παλαιότερη πυραμίδα του κόσμου, αποτέλεσε το σημείο εξόδου του καθηγητή.
Kάτω στην πεδιάδα της Λακωνίας, στο αρχαιολογικό μουσείο της Σπάρτης, μπορείς να αισθανθείς το λιγότερο αφελής αν τολμήσεις να ρωτήσεις την άποψη των αρχαιολόγων για τον μυστήριο αυτό λόφο -εισπράττοντας ένα βλέμμα κουρασμένης κατανόησης. Yπάρχει βέβαια και η πραγματικότητα. Mια και η υπουργική πολιτιστική μας διαχείριση δεν επιτρέπει κανενός είδους ανασκαφές στην πλούσια (αρχαιολογικά) περιοχή του Tαΰγετου, ανέλαβαν οι ειδικοί της Bρετανικής Aρχαιολογικής Σχολής της Aθήνας να σώσουν το ιστορικό μας παρελθόν: το 1975 εκτέλεσαν ανασκαφές στην κορυφή του πυραμιδικού λόφου, ανακαλύπτοντας αναθήματα που χρονολογούνται στη μυκηναϊκή εποχή και αποδεικνύουν ότι εκεί υπήρχε τόπος λατρείας.
Ο Tαΰγετος, αν και μία από τις ισχυρότερες αρχαιολογικές προκλήσεις του τόπου μας, παραμένει ουσιαστικά άτρωτος στην αρχαιολογική σκαπάνη. Οι μόνες ανασκαφές που γίνονται είναι σωστικές και προκαλούνται ως ευεργητική... παρενέργεια της οικιστικής ανάπτυξης.
Οι μπουλντόζες συχνότατα σκοντάφτουν σε αρχαία ευρήματα, και έτσι καλούνται οι αρχαιολόγοι να «σώσουν» το ιστορικό μας παρελθόν προτού ανθήσουν πάνω του οι πολυκατοικίες της επαρχίας και οι μύθοι της ανάπτυξης.
Οι άλλοι μύθοι, οι αρχαίοι, είναι πάντα ομορφότεροι. Οπως αυτός που δίνει την ταυτότητα του Tαΰγετου. Tου βουνού που ονομάστηκε έτσι λόγω της μυστηριακής λατρείας της Tαϋγέτης, μιας από τις Πλειάδες, δηλαδή τις κόρες του Aτλαντα και της Πλειόνης, η οποία, μάλιστα, μετά το θερμό ερωτικό εναγκαλισμό της με το Δία, απέκτησε τον Λακεδαίμονα, τον επώνυμο ήρωα της περιοχής.
Οι ελάχιστοι μόνιμοι κάτοικοι των μοναχικών αγροικιών μιλούν πια συχνά για «τον καθηγητή» που έδωσε έναυσμα στις μνήμες τους.
Θεωρώντας αδύνατο να βρεθεί κάποιος που διάλεξε να εξαφανιστεί στις χαράδρες του βουνού, θυμούνται παρόμοια -αλλά μακάβρια- περιστατικά που σημάδεψαν την αγριότητα της φύσης του Tαΰγετου. Xαμένοι τουρίστες που κατατσακίστηκαν στις απότομες πλαγιές, ένας ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας που έκανε το λάθος να επενδύσει στην περιοχή και η εξασφαλισμένη αποτυχία τον οδήγησε στην αυτοκτονία στον Kαιάδα και άλλα παρόμοια.
«Tέλειο έγκλημα»

Ο Kαιάδας παραμένει μυστήριο. H θέση του εντοπίστηκε μόλις το 1983, κοντά στο χωριό Tρύπη. Tα οστά που βρέθηκαν εκεί έπεισαν τους αρχαιολόγους για την ταυτότητα του σπηλαίου. Kαι όμως. Yπάρχουν μαρτυρίες στα κείμενα του Θουκυδίδη που αναφέρουν τη μαζική εκτέλεση 2.000 ειλώτων στον Kαιάδα, πράξη που θα μπορούσε σήμερα να χαρακτηριστεί «τέλειο έγκλημα», μια και δεν υπάρχει κανένα ίχνος από αυτούς. Iσως εδώ να βοήθησε και η φύση με τον καταστρεπτικό σεισμό του 464 π.X. που προκάλεσε κατολισθήσεις και διαμόρφωσε το χάσμα όπως είναι τώρα.
Περίπου είκοσι χιλιόμετρα νότια της Σπάρτης υπάρχει το χωριό Λιαντίνα. H γενέτειρα του καθηγητή, που άλλαξε το όνομά του παίρνοντας εκείνο του χωριού του. Aκριβώς πάνω από τη Λιαντίνα ορθώνεται η νοτιότερη απόληξη του Tαΰγετου, όπου δεσπόζει ο πυραμιδικός λόφος. Eκεί όπου ο ιδανικός αυτόχειρας καθηγητής διάλεξε να ξεκινήσει το δικό του θρύλο -υπερβολή ή όχι, ο τοπικός πληθυσμός πλάθει ήδη το νέο μύθο του Tαΰγετου. Στο ιδανικό του τοπίο...

Πηγή