Βαραίνει επάνω μας του Αλέξανδρου η “κατάρα” σαν το αναπάντητο ερώτημα της γοργόνας... “Πλην Λακεδαιμονίων” σπεύδουμε, με τη συνείδηση πανάλαφρη, να στιγματίσουμε τον αποστάτη, τον προδότη, τον φυγόμαχο...
Και παρακάμπτουμε, εξίσου ανάλαφρα, την τελεσίδικη διαθήκη που όρισε πως του προδότη το όνομα είναι ένα: Εφιάλτης!Όποιος πιστεύει ακόμα πως ο Αλέξανδρος, μ’ εκείνη την θανατερή ετυμηγορία του, περιφρόνησε τη Σπάρτη, ύπνο βαθύ κοιμάται. Αυτός ο Μέγας, που ταπεινά παραμέρισε για να μην κρύψει τον ήλιο του Διογένη... Αυτός ο γίγαντας της στρατηγικής και ο τυφώνας της πολεμικής αρετής που τιμούσε τη γενναιότητα και τον πατριωτισμό των αντιπάλων του, ποτέ δεν θα μπορούσε να νιώσει περιφρόνηση για τους ρωμαλέους μαχητές της Σπάρτης.
Πόνο βαθύ και ανείπωτο ένιωσε... Γιατί, καλά δασκαλεμένος, ήξερε ότι χωρίς τη Σπάρτη, οι θησαυροί του θα’ ναι άνθρακες κι αργά ή γρήγορα οι Μήδοι θα διαβούνε...
Το είπε ο Καβάφης στο ποίημά του στα 200 π.Χ. και το μαχαίρι της ειρωνίας του σκίζει σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, την ψυχή μας:
Κι απ’ την θαυμάσια πανελλήνιαν εκστρατεία,
την νικηφόρα, την περίλαμπρη,
την περιλάλητη, την δοξασμένη
ως άλλη δεν δοξάσθηκε καμιά,
την απαράμιλλη: βγήκαμ’ εμείς
ελληνικός καινούριος κόσμος μέγας.
Εμείς οι Αλεξανδρείς, οι Αντιοχείς,
οι Σελευκείς, κ’ οι πολυάριθμοι
επίλοιποι Έλληνες Αιγύπτου και Συρίας,
κ οι εν Μηδία, κ’ οι εν Περσίδι, κι όσοι άλλοι.
Με τες εκτεταμένες επικράτειες,
με την ποικίλη δράσι των στοχαστικών προσαρμογών.
Και την Κοινήν Ελληνική Λαλιά
ως μέσα στη Βακτριανή την πήγαμεν, ως τους Ινδούς.
Για Λακεδαιμονίους να μιλάμε τώρα!
Κι ακόμα σφαγερότερος, ο καθηγητής Δημήτρης Λιαντίνης, πάνω σ’ αυτό το ποίημα θα κάνει την ορθή κρίση, αφήνοντας μετεξεταστέους τους επιδερμικούς σχολιαστές του Αλεξανδρινού μας ποιητή:
“Το Ελληνικός καινούριος κόσμος, μέγας, για τους επίγονους, κρύβει την καταφρόνια του Καβάφη για όλα τα ελληνιστικά βασίλεια. Καταφρόνια, που τη φανερώνει στον ίδιο βαθμό ο στίχος του από το ποίημα «Η δόξα των Πτολεμαίων»:
«Είναι γελοίος ο Σελευκίδης με την αγοραία του τρυφή».
Η τραγωδία του Αλέξανδρου δεν έχει γραφτεί ακόμα...
Γιατί άλλο πράμα ήταν το θηρίο της μοίρας του κι άλλος ο ηγεμόνας της ψυχής του.
Εκεί, στου Γρανικού τα στοιβαγμένα τρόπαια, στη νικηφόρα μέθη, στην αιματοβαμμένη του σκηνή, εκάθισε και ζύγισε. Ψυχρά, όπως αρμόζει σε μεγάλο στρατηλάτη, πήρε της λογικής το δρόμο και την ψυχή του απόθεσε στου Άρη το βωμό. Το ανάθημα «Αλέξανδρος Φιλίππου και οι Έλληνες πλην Λακαιδεμονίων» με τις 300 ασπίδες που έστειλε στην Ακρόπολη, ένα σκοπό είχε μόνο: Να κολακεύσει και να συσπειρώσει τους παραδομένους στο άρμα του Έλληνες και να απομονώσει στην ορφάνια τους, τους απροσκύνητους Σπαρτιάτες... Ωστόσο, οι Σπαρτιάτες ήξεραν αυτό που και ο Αλέξανδρος «πλην των λοιπών Ελλήνων» γνώριζε:
πως όλα τα κάστρα της Ανατολής και της ωραίας Δύσης, δεν κάνουνε μια χούφτα χώμα απ’ την πατρώα σου γη...
Όταν η Σπάρτη έχασε τη δύναμή της, η ψυχή των Ελλήνων έχασε το σώμα της. Το πληθωρικό τους πνεύμα, έχασε τον ρωμαλέο ναό του. Το πνευματικό περίσσευμα δεν είχε πλέον αντίβαρο που να το εγκαλεί στην τάξη, κάθε φορά που φλυαρούσε ανούσια. Δεν είχε αντίπαλον δέος για να αντιμάχεται, να ερεθίζεται από τη διαφορετικότητα και να εμπνέεται απ’ αυτήν... Δεν είχε έναν λόγο σοβαρό να πολεμάει για να γίνεται καλύτερο. Δεν είχε αντίλογο... αλλά ούτε και προστασία για να γεννάει απερίσπαστο έπη και τέχνη και σοφία... Η φωνή του Ελληνικού πνεύματος αντιλαλούσε στα φαράγγια της Ηχούς και έσβηνε αποκαμωμένη από τη μονοτονία των μονολόγων της... Εκεί στην κορυφή που είχε φτάσει, δεν είχε με ποιόν να αναμετρηθεί και να πετύχει νέους άθλους... Εκείνο ήταν στον Όλυμπο κι οι άλλοι όλοι στη στέπα...
Και είχε χάσει το έτερόν του ήμισυ... Άλλο δεν απέμενε πια, παρά να πουληθεί η παραγωγή... Να φύγει από τ’ αμπάρια η πραμάτεια, να μη σαπίσει και θαφτεί... Αργά ή νωρίς, ο Αλέξανδρος κατάλαβε τον ιστορικό του ρόλο... Ο “πραματευτής”, ο θαρραλέος “πωλητής”...
Κι έφυγε ανθός απ’ τη ζωή, προτού φανερωθεί η απόγνωση στα φλογερά του μάτια...
Και οι Ρωμαίοι διάβηκαν... Και τα ελληνιστικά βασίλεια σαρώθηκαν... Και της ανατολής τα δόγματα ετρύπωσαν απ’ τις κερκόπορτες που έμειναν αφύλαχτες... Και οι τούρκοι και οι φράγκοι διάβηκαν... Και η Μικρασία ρημάχτηκε...
Γιατί, στα 222 π.Χ. οι άλλοι Έλληνες" είχαν, από άγνοια και επιπολαιότητα, πετάξει στον Καιάδα το ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ...
Τώρα λοιπόν, που και την Μακεδονία την ξακουστή την παραδώσαμε στου πλανητάρχη την σκακιέρα για να την παίζει πιόνι όπως γουστάρει...
Τώρα, που απ’ τα λαμπρά Αλεξανδρινά βασίλεια της Ισκαντάρ-Ανατολής θερίζουμε τα ψίχουλα κάποιων ξεχασμένων απογόνων στα υψίπεδα του Τατζικιστάν και στα δυσπρόσιτα οροπέδια του Ινδικού Καυκάσου...
Τώρα, που οι χάρτες του παγκοσμιοποιημένου μας πλανήτη, δίνουν τη Ρόδο μας στην Αίγυπτο, την Κρήτη μας στην Αφρική...
Τώρα, που θησαυρίζουν τα μουσεία τους με την καταλεηλατημένη μας προγονική περιουσία...
Τώρα, που καταχωρήσαμε όλα τα μνημεία μας στην παγκόσμια κληρονομιά... λες και τα φτιάξαμε μαζί τους...
Τώρα, που και το τελευταίο μας όπλο, η γλώσσα η αρχαιότερη και τελειότερη του κόσμου, υπέκυψε στον οικουμενικό βωμό της greeklish αηδίας...Τώρα, που ξαναγράφουν όπως θέλουν την ιστορία μας στα Hollywood και στις εικονικές πραγματικότητες...
Τώρα, που από κάθε άλλη φορά πιο βασανιστική έγινε η ανάγκη της αρετής των Λακεδαιμονίων...
Τώρα, επιτέλους, ας λυτρώσουμε το στοιχειωμένο των ηρώων μας παράπονο και ας ζητήσουμε, Συγγνώμη από τη Σπάρτη!
Ελένη A. Παπαδοπούλου
Δημοσιογράφος
