...συνεχίζει να λάμπει απροστάτευτο – Αλλά μέχρι πότε;
Του ΝΑΣΟΥ ΧΑΤΖΗΤΣΑΚΟΥ
Περισσότερο από μια χιλιετία συνεχίζει να «λάμπει» μόνο του «φωτίζοντας» το νοτιότερο άκρο όχι μόνο της ηπειρωτικής Ελλάδας αλλά και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης. Όπως πολλοί αρχαιολογικοί θησαυροί της χώρας, παραμένει σε όλη τη νεότερη και σύγχρονη ιστορία απροστάτευτο στις ορέξεις όσων –ανεγκέφαλων- επιθυμούν να πάρουν μαζί τους ένα «σουβενίρ». Να κλέψουν κάτι από την «αιώνια λάμψη» του. Ο λόγος για το «Αστρο της Αριάς», το περίφημο ψηφιδωτό του 1ου μ.Χ. αιώνα που «φωτίζει» πτυχές της ιστορίας, λίγες δεκάδες μέτρα πριν το ακρωτήριο Ταίναρο, το γνωστό και ως Ακροταίναρο ή «Κάβο Ματαπά».
Το ψηφιδωτό που έχει τραβήξει την προσοχή και τον θαυμασμό όλων όσοι έχουν επιλέξει να φτάσουν πεζοπόροι μέχρι το ακρωτήριο, αποτελεί τμήμα δαπέδου οικίας με λουτρά της ρωμαϊκής περιόδου, σύμφωνα με τις επικρατέστερες ιστορικές αναφορές.
Βρίσκεται λιγότερο από μισό χιλιόμετρο μακριά από το ερειπωμένο εκκλησάκι του Ασωμάτου, το οποίο χτίστηκε κατά την επέκταση του Χριστιανισμού τους πρώτους αιώνες μ.Χ. από τα υλικά από τον ναό του Ταινάριου Ποσειδώνα που προηγουμένως είχε καταστραφεί και ο οποίος επί εκατοντάδες χρόνια αποτελούσε πόλο έλξης κατοίκων της Ελλάδας, μαζί με το φημολογούμενο Ψυχοπομπείο. Ο ναός του Ποσειδώνα αποτελούσε, με βάση επικρατούσες ιστορικές αναφορές, το κέντρο του «Κοινού των Ελευθερολακώνων». Από το Ψυχοπομπείο, οι ψυχές ξεκινούσαν μαζί με τον Άδη το ταξίδι για τον Κάτω Κόσμο.
Σήμερα, στην περιοχή του Ακροταινάρου ο περιπατητής μπορεί να δει ακόμη τις λαξεμένες μέσα στους βράχους οικίες, τα σοκάκια και τα σκαλοπάτια που υπήρχαν κατά την προκλασική περίοδο (στην περιοχή υπάρχουν ενδείξεις ακόμη και ζωής κατά τη νεολιθική περίοδο) όταν η αρχαία Ταίναρος φημολογείται ότι ήταν ένα από τα μεγάλα λιμάνια της εποχής.
Απομεινάρια της πόλης υπάρχουν και μέσα στο βυθό, όπου όσοι ασχολούνται με τις καταδύσεις μπορούν να κολυμπήσουν ανάμεσα στα απομεινάρια μιας ιστορίας μεγάλης, λαμπρής, πλην όμως μέχρι σήμερα «αφώτιστης».
Την ιστορία του τόπου έχει μείνει να «φωτίζει» το «Αστρο της Αρίας».
Το ερώτημα, όμως, είναι: Μέχρι πότε;
Χρόνο με το χρόνο, το ψηφιδωτό, απροστάτευτο συρρικνώνεται.
Με τις αρμόδιες αρχές να δηλώνουν απούσες, όπως συμβαίνει με δεκάδες αρχαιολογικούς θησαυρούς της χώρας, το «Αστρο» χάνει τη λάμψη του από ανεγκέφαλους οι οποίοι θέλουν να πάρουν κάτι από αυτό, όπως μια ψηφίδα του, μαζί τους. Για «σουβενίρ».
Μαζί με το ψηφιδωτό χάνεται σιγά σιγά και η ιστορία του τόπου, που ξεκινά πολλές χιλιετίες πριν την εποχή των social media και της εικονικής πραγματικότητας.
Ειδικά κατά την τελευταία πενταετή περίοδο της κρίσης, τα «κουρέματα» στις κρατικές δαπάνες για το σκοπό της προστασίας των αρχαιοτήτων, μεγιστοποίησαν το πρόβλημα.
Και το ζητούμενο είναι εάν κάποιοι αρμόδιοι, ή και κάποιοι απλοί πολίτες, πάρουν πρωτοβουλίες προστασίας αυτών των «θησαυρών», για να μην σβήσει μαζί τους τόσο το «χθες» όσο και το «σήμερα» αυτού του τόπου.
Του ΝΑΣΟΥ ΧΑΤΖΗΤΣΑΚΟΥ
Το ψηφιδωτό του «Αστρου της Αρίας» συνεχίζει να «λάμπει» αν και απροστάτευτο |
. |
. |
Το γκρεμισμένο εκκλησάκι του Ασωμάτου που μένει να θυμίζει ότι κάποτε εκεί δέσποζε ο ναός του Ποσειδώνα |
Κάτω από τα γαλάζια νερά του κολπίσκου πριν το Ακροταίναρο βρίσκεται ό,τι απέμεινε από την αρχαία Ταίναρο. |
Απομεινάρια της πόλης υπάρχουν και μέσα στο βυθό, όπου όσοι ασχολούνται με τις καταδύσεις μπορούν να κολυμπήσουν ανάμεσα στα απομεινάρια μιας ιστορίας μεγάλης, λαμπρής, πλην όμως μέχρι σήμερα «αφώτιστης».
Το ερώτημα, όμως, είναι: Μέχρι πότε;
Χρόνο με το χρόνο, το ψηφιδωτό, απροστάτευτο συρρικνώνεται.
Με τις αρμόδιες αρχές να δηλώνουν απούσες, όπως συμβαίνει με δεκάδες αρχαιολογικούς θησαυρούς της χώρας, το «Αστρο» χάνει τη λάμψη του από ανεγκέφαλους οι οποίοι θέλουν να πάρουν κάτι από αυτό, όπως μια ψηφίδα του, μαζί τους. Για «σουβενίρ».
Μαζί με το ψηφιδωτό χάνεται σιγά σιγά και η ιστορία του τόπου, που ξεκινά πολλές χιλιετίες πριν την εποχή των social media και της εικονικής πραγματικότητας.
Ειδικά κατά την τελευταία πενταετή περίοδο της κρίσης, τα «κουρέματα» στις κρατικές δαπάνες για το σκοπό της προστασίας των αρχαιοτήτων, μεγιστοποίησαν το πρόβλημα.
Και το ζητούμενο είναι εάν κάποιοι αρμόδιοι, ή και κάποιοι απλοί πολίτες, πάρουν πρωτοβουλίες προστασίας αυτών των «θησαυρών», για να μην σβήσει μαζί τους τόσο το «χθες» όσο και το «σήμερα» αυτού του τόπου.
Μια παρουσίαση σε εικόνες και ένα ερασιτεχνικό video από την επίσκεψή μου στον αρχαιολογικό χώρο τον Αύγουστο του 2020.