Η περίφημη επιστολή των Μανιατών...

...στον Φραγκίσκο Μοροζίνι το 1684 για τα κάστρα Κελεφά και Ζαρνάτα.

Φραγκίσκος Μοροζίνι

Σημαντική στιγμή στην ιστορία των Μανιατών κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας υπήρξε η περίφημη επιστολή τους προς τον Φαργκίσκο Μοροζίνι, αρχιστράτηγο των Βενετών, με την οποία ζητούσαν την προμήθεια πολυβόλων και κανονιών προκειμένου να γκρεμίσουν τα κάστρα Κελεφά και Ζαρνάτα τα οποία ανεγέρθηκαν από τους Τούρκους ,προκειμένου να ελέγχουν τις θαλάσσιες διόδους.

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Παρά την συνθήκη μεταξύ Βενετών και Τούρκων μετά την άλωση της Κρήτης (1667), οι Βενετοί φέροντας βαρέως την απώλεια της μεγαλονήσου αποφάσισαν την συμμαχία κατά των Τούρκων με τον Πάπα, αυτοκράτορα της Γερμανίας και του Βασιλέως της Πολωνίας.
Αυτό σήμαινε αυτόματα ότι η συνθηκολόγηση υπήρξε μόνο στα χαρτιά.
Το 1684 κηρύχθηκε νέος πόλεμος και ο διορισθείς αρχιστράτηγος Φραγκίσκος Μοροζίνι κατέλαβε για λογαριασμό των Βενετών την Λευκάδα και την Πρέβεζα, ενώ παράλληλα δημιουργούσε στρατό για την μεγάλη εκστρατεία στην Πελοπόννησο έναντι των Τούρκων.
Στην αντίπερα όχθη οι Τούρκοι γνωρίζοντας τα σχέδια του Μοροζίνι αλλά και τον φιλοπόλεμο χαρακτήρα των Μανιατών, επιδίωξαν την αποφυγή κατά το πλείστον σύμπραξις Μανιατών-Βενετών προσπαθώντας να τους υποτάξουν, έχοντας δημιουργήσει τα κάστρα Κελεφά και Ζαρνάτας, τα οποία βρίσκονταν σε στρατηγικές θέσεις και από τα οποία έλεγχαν όλες τις κινήσεις των Μανιατών.
Οι Μανιάτες γνωρίζοντας ότι ελέγχονται στρατηγικά από τους Τούρκους και μη μπορώντας να γκρεμίσουν τα τουρκικά κάστρα καθώς δεν είχαν στην διάθεση τους πυροβολικό , ζήτησαν την βοήθειατου ιδίου του Μαροζίνη ως αντάλλαγμα των υπηρεσιών τους στην μάχη της Κρήτης.
Για τον σκοπό αυτό δεκαμελής αντιπροσωπεία εξουσιοδοτημένη από όλους τους καπεταναίους της Μάνης παρουσιάσθηκε στις 20 Οκρωβρίου 1684 στα Επτάνησα κομίζοντας επιστολή προς τον Μαροζίνι.
Η αντιπροσωπεία πρωτίστως πήγε στην Ζάκυνθο όπου συναντήθηκε με τον αποικήσαντα εκ Μάνης , Νικόλαο Δοξαρά και ο τελευταίος με τους επιστήθιους φίλους ευγενείς Ζακυνθίους Παύλο Μακρή και Θεόδωρο Βούλτσον πήγαν στην Αγία Μαύραν της Λευκάδας όπου παρέδωσαν με απόλυτη ασφάλεια στον ευρισκόμενο εκεί Φραγκίσκο Μοροζίνι την παρακάτω επιστολή:

Εκλαμπρότατε και Εξοχώτατε
Καπιτάν Γενεράλη της γαληνοτάτης Αριστοκρατίας.

Με μεγαλώτατον σέβας των Ενετών πέφτομεν είς τα πόδια σου.
Ημείς οι ταπεινότατοι δούλοι σου, ήγουν τα υπογραφόμενα χωρία της Μάνης, επίσκοποι, προεστοί, γέροντες και νέοι, άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, και προσκυνούμεν την εξοχώτητα σου φιλούντες το δίκαιον και άγιον σου φόρεμα.
Παρακαλούμεν τον κύριον ημών Ιησούν Χριστόν και την Παναγίαν Παρθένον να δίνει εις την αυθεντίαν σου υγείαν και ευτυχίαν και νίκην αιωνίως εναντίον των εχθρών σου.
Από τους απερασμένους χρόνους όπου εκυρίευσεν ο Οθωμανός το βασίλειον της Κρήτης και έπειτα εγύρισε νικητής, αποφάσισε ακόμη να χαλάσει και ημάς.
Μην ημπορώντας όμως να το κάμη τον επροσκυνήσαμεν και του ετάξαμεν να του πληρώνωμεν το χαράτσι.
Και αυτός δια να μας έχει εις την υποταγήν του ηθέλησε και έφτιανε ένα κάστρο εις τον λιμένα του Βοιτύλου. Αγκαλά να έφτιασε και ένα άλλο εις την Ζαρνάτα, οπου είναι το τέλος του τόπου μας.
Και έχοντας αυτά τα δύο κάστρα μας έφερε εις την εξουσίαν του, ως και τους άλλους κατοίκους του Μωρέως, θέλει τώρα να μας καταχαλάσει όλως διόλου.
Διά τούτο ερχόμεθα όλοι ταπεινοί και γονατίζομεν εμπροστά σου, και εξαιρέτως ημείς όπου είμεθα γείτονες του κάστρου Βοιτύλου και κατοικούμεν είς τον Κελεφάν, Βλάχαν, Τζίμοβαν, Κρυονέρι, Καρυόπολιν, Λαγγάδαν, Ίζιναν, Κουτήφαρι. Νομίκι και Πλάτσαν, και όλα τα άλλα χωρία, όσα είναι είς τα περίγυρα της χώρας, και σε παρακαλούμεν να έλθης ακόμη και είς ημάς, και να κάμης την μεγάλην σου ελεημοσύνην, την ώραν όπου θα απεράση η μεγάλη αρμάδα σου, να αράξη εις τον λιμένα του Βοιτύλου.
Και τότε όλοι ημείς οι επίλοιποι της Μάνης είμεθα έτοιμοι να σε δεχθούμε, και να σε προσκυνήσουμε καθώς πρέπει εις την μεγάλην σου αξίαν και δύναμιν.
Και εάν όλαις οι δυνάμες μας δεν αξίζουν τίποτα, η αγάπη και το σέβας θα είναι έξοχα να δουλεύσουν ένα υποκείμενον τόσον αξιώτατον καθώς είναι η εκλαμπρότης σου.
Διατί με το μέσον το εδικόν σου και την μεγάλην σου αξίαν και φρόνησιν ελπίζομεν να απολαύσωμεν την ποθουμένην και τελευταίαν ελευθερίαν μας.
Και αυτό το κάστρον μας θα μείνη είς αιώνιον κυριότητα του γαληνοτάτου Πρίντσιπα.
Κρατώντας δε αυτό το κάστρον του Βοιτύλου όλοι ημείς οι άλλοι κάτοικοι της Μάνης υποσχόμεθα να μείνωμεν παντοτινώς ως υποκείμενοι εις τον Πρίντσιπα, και να τελειώσωμεν την ζωήν μας από κάτου εις τα ενδοξότατα φλάμπουρα του αγίου Ευαγγελιστού Μάρκου.
Ενθυμηθήτε , εκλαμπρότατε, αυθέντα, τους όρκους και την σύβασιν, όπου εσυμφωνήσαμεν μεταξύ μας. Και επειδή εις εκείνον τον καιρό δεν εμπορέσαμεν, τώρα σας παρακαλούμεν να μη μας λησμονήσετε, και να μη σου είναι ενοχλητική και πειρακτική αυτή η ταπεινή γραφή μας, δια να καταφρονήσης την παρακαλεσίν μας, και να μη πορευθής και έλθης είς τα μέρη μας.
Είς την Ζάκυνθον κατοικεί ένας άνθρωπος εδικός μας ονομαζόμενος Νικόλαος Δοξαράς, πιστός εις την γαληνήν Αριστοκρατίαν, και πολύ αγαπητός εις ημάς.
Και αυτόν να μας αποστείλης, ο οποίος με έναν άλλον φίλον του ομοίως φρόνιμον να έλθη με μίαν φελούκαν κρυφά εδώ, δια να ομιλήσωμεν προσωπικώς και να βάλωμεν τας συμφωνίας μας είς καλήν θέσιν και αρμονίαν, όπως έχωμεν την πάσαν ευκολίαν, και να μη κοινολογηθώσι και ομολογηθώσι τα πράγματα, όπου πρέπει να φυλάγωνται τόσο μυστικά.
Επαρακαλέσαμεν ακόμη τους αρχιεπισκόπους μας, και τον κύριον Θεόδωρον Βούλτσον, τον οποίον έχομεν επιτροπόν μας εις τούτους τους καιρούς και είς ταύτας τας ημέρας να απογραφθώσι δι όλους ημάς.
Τέλος δε δεόμεθα του επουρανίου Θεού να σου είναι πάντοτε βοηθός και να σε υψώση είς τον μεγάλον θρόνο της γαληνοτάτης ρεπούπλικας της Βενετίας.

Μάνη 1684 Αυγούστου 3

Ταπεινώς

Ο ταπεινώτατος επίσκοπος Μάνης με την θέλησιν των άνω ειρημένων χωρίων μαρτυρώ το παρόν.
Ο ταπεινώτατος επίσκοπος Ιωακείμ με την θέλησιν του χωρίου μαρτυρώ το παρόν.

{Πρόκειται γιά τόν επίσκοπο Καρυουπόλεως(παλιάς)}
Ο Θεόδωρος Βούλτσος δούλος της εκλαμπρότητος σας μαρτυρώ το παρόν.

Πηγή: Απ.Β.Δασκαλάκη (Η Μάνη και η Οθωμανική Αυτοκρατορία 1453-1821)[σελ.90-91]
Φώτο Απ.Β.Δασκαλάκη.

Όμορφη Μάνη