22 Νοεμβρίου 2016

Πατριά Γρηγοράκη (ιστορικά στοιχεία)

Καπετανίες της Μάνης.... (απόσπασμα)
ο κάστρο του Αντώνμπεη Γρηγοράκη στον Αγερανό της Ανατολικής Μάνης
Η καπετανία της Ανατολικής Μάνης, που παραχωρήθηκε αρχικά στον Αντώνιο Καβαλιεράκη Φωκά,
δεν είναι γνωστό μέχρι πότε έμεινε αδιαίρετη στην οικογένειά του.
Περιλάμβανε την επαρχία Φωκά, Τρυγονά, Κολοκυνθίου και Λάγιας, δηλαδή τα χωριά Βαχό, Καρυούπολη*, (την παλιά Καρυούπολη) Τσεροβά, και όλη την Ανατολική Μάνη από το Σκουτάρι και νοτιότερα.
Να σημειωθεί ότι η επαρχία Μαλεβρίου και η περιοχή Αγερανού-Γυθείου ήταν τότε έρημες  κατοίκων.
Ο εποικισμός τους από Μανιάτες έγινε αργότερα.
Καπετάνιος της Ανατολικής Μάνης ορίστηκε ο μεγαλογεννήτης Αντωνάκης Καβαλιεράκης-Φωκάς, ο οποίος κατοικούσε στην Καρυούπολη* (την Παλιά Καρυούπολη, εντοιχισμένη χρονολογία ανέγερσις οικίας Καβαλιερακη στην νέα Καρυούπολη είναι το 1749) της επαρχίας Φωκά ή Φουκά και στο σπίτι του έγινε η συνάντηση των καπετάνιων της Μάνης, κατά την οποία αποφασίστηκε η συνδιαλλαγή με τους Τούρκους.
Το 1718* οι τρεις καπετάνιοι Αντώνιος Καβαλιεράκης Φωκάς, Ξανθός Γιατρός και Γιαννάκης Κουτήφαρης συναντήθηκαν στο μοναστήρι της Τίμιοβας, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Γιάννιτσα (Ελαιοχώριο) της Καλαμάτας, για να συζητήσουν τα προβλήματα του τόπου.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Ξανθός Γιατρός κάλεσε τον Γιαννάκη Κουτήφαρη, να φάνε μαζί ένα τσαμπί σταφύλι, που κρατούσε ο ίδιος.
Το τσαμπί όμως ήταν στο μισό του μέρος δηλητηριασμένο.
Ο Ξανθός έτρωγε από το καθαρό και ο Γιαννάκης από το φαρμακωμένο, με αποτέλεσμα ο τελευταίος να πεθάνει.
Το 1769 αναφέρεται ο καπετάν Μανώλης Καβαλιεράκης, αλλά μέρος της καπετανίας της Ανατολικής Μάνης έχουν και οι Γρηγοράκηδες.
Το 1750 βρίσκουμε καπετάνιο στο Σκουτάρι το Δημήτριο Γρηγοράκη, που δεν ζούσε στα Ορλωφικά και ήταν ο πατέρας του Τζανήμπεη Γρηγοράκη.
Ο Τζανήμπεης υπογραφόταν ως Καπετανάκης-Γρηγοράκης, που αποτελούσε τίτλο για τους απογόνους ενός καπετάνιου.
Ο ριμαδόρος της Μάνης Νικήτας Νηφάκης έγραψε για τον Τζανήμπεη-Τζανέτμπεη Γρηγοράκη τους ακόλουθους στίχους: “Το γένος το παππουδικόν λέγεται Γρηγοράκης και πατρική αξία του ήτον Καπετανάκης.”
Μετά το θάνατο του καπετάν Δημητρίου Γρηγοράκη ανέλαβε την καπετανία ο γιος του Γεώργιος, ο οποίος αναφέρεται το 1765 ως καπετάνιος και έχει υπογράψει και αυτός το έγγραφο του 1769 προς την αυτοκρατόρισσα Αικατερίνη Β’ της Ρωσίας.
Το έγγραφο αυτό έχουν ακόμη υπογράψει ο Μιχαήλ Τρουπάκης, ο Πανάγος Χρηστέας καπετάνιος του Ζυγού (Πλάτσας) και ο Μανώλης Καβαλιεράκης, ο διάδοχος του Αντωνίου Καβαλιεράκη-Φωκά.
Οι Γρηγοράκηδες διακρίνονται σε δύο κλάδους, τους Γρηγοριάνους που είναι ο κλάδος του Τζανήμπεη και τους Κουτσογρηγοριάνους που είναι ο κλάδος του Αντώνμπεη Γρηγοράκη.

Η Μάνη στη δεύτερη τουρκοκρατία Δ (1715-1821)
                                   
(θυμάμαι το χωρατό που λέγοταν από τους παλιότερους της οικογένειας, για τον ευφυέστατο μπαρμα τους, τον «μπαρμπα Γρηγόρη». ‘Όταν κάποια στιγμή βρέθηκε σε δύσκολή θέση, διπλωματικότατα ξέφυγε λέγοντας : «Τι μπέης και κουτσουμπέης μου λέτε, ο Γρηγόρης ο Παπαδόθωμας είμαι»)

 Η επέκταση των συνόρων της Μανης ...(απόσπασμα)                                  

Παλαιότερα τα σύνορα της Μάνης έφθαναν στα βορειοανατολικά μέχρι το Σκουτάρι, αλλά επεκτάθηκαν και έφθασαν μέχρι το Κακοσκάλι και τα Τρίνησα.
Πότε όμως ακριβώς έγινε η επέκταση, δεν είναι εξακριβωμένο με βεβαιότητα.
Μία τέτοια σημαντική επέκταση των συνόρων ήταν τότε αναγκαία, για να απορροφηθεί ένα μέρος του υπερπληθυσμού, που ασφυκτιούσε στη Μέσα Μάνη.
Στην κίνηση αυτή κύριο ρόλο διαδραμάτισε η οικογένεια Γρηγοράκη, με αποτέλεσμα ο κλάδος του Τζανήμπεη να εγκατασταθεί στο Μαυροβούνι και το Γύθειο και ο κλάδος του Αντώνμπεη, δηλαδή οι Κουτσογρηγοριάνοι, στο Βαθύ.
Εκτός από τους Γρηγοράκηδες πολλοί ακόμη Μανιάτες, που τους ακολούθησαν στην επιδρομή εναντίον των Τούρκων, κατέλαβαν και αυτοί κτήματα για να εγκατασταθούν στη νεοαποκτηθείσα περιοχή…..

Τη συνδέει δε με την υποχώρηση των Τούρκων μέχρι τα φρούρια του Πασσαβά και της Βαρδούνιας.
Το επεισόδιο του ανασκολοπισμού τού Εξαρχου Γρηγοράκη το συνδέει με υποχώρηση των Τούρκων μέχρι το Κακοσκάλι.
Δεν δεσμεύεται χρονολογικά για κανένα από τα επεισόδια.
Μόνο για τον ανασκολοπισμό γράφει ότι έγινε μετά την αναγόρευση του Τζανέτου Κουτούφαρη (1777) σε μπέη της Μάνης……..

Ο Τάκης Κανδηλώρος τοποθετεί το ίδιο περιστατικό, δηλαδή την επίθεση στο Σκουτάρι, σε άλλο χρόνο και το συνδέει με την επέκταση των συνόρων της Μάνης, κανείς όμως δεν μας δίνει αποδεικτικά στοιχεία του ισχυρισμού του:
“...Εξορμήσαντες λοιπόν περί το 1763 ο Μώρα Βαλεσής και οι Μπαρδουνιώται Τούρκοι επέπεσαν αιφνιδίως επί του Σκουτάρεως. Ο Γρηγοράκης εκάλεσε επειγόντως τους πλησιεστέρους Μανιάτας, συνήφθη δε εις την θέσιν Αγιοπήγαδα μάχη πεισματώδης, καθ’ ην έπεσαν εκατοντάδες Τούρκων, των λοιπών εκδιωχθέντων πέραν του Πασσαβά μέχρι Μπαρδούνιας. Τα πτώματα των φονευθέντων ερρίφθησαν εις τα φρέατα, άτινα έκτοτε ωνομάσθησαν βρωμοπήγαδα...”.
Εάν τα αναγραφόμενα από τον Κανδηλώρο πλησιάζουν την αλήθεια, τότε μπορούμε να υποθέσουμε, ότι οι αναφερόμενες ταραχές που δημιούργησε ο Κουτσογρηγόρης με τον Κουμουνδουράκη ήταν την ίδια χρονιά.
Ο Ανώνυμος υμνογράφος του Τζανήμπεη Γρηγοράκη ισχυρίζεται, ότι η επέκταση των συνόρων της Μάνης έγινε μετά τα Ορλωφικά και τον αφανισμό των Αλβανών (καλοκαίρι 1779), τότε που κλήθηκε ο Εξαρχος Γρηγοράκης με τη συνοδεία του στην Τριπολιτσά, το 1780, για να φιλοξενηθεί από τον Τούρκο Πασά.
Αντί όμως φιλοξενίας αυτόν μεν ανασκολόπισε (παλούκωσε) και τα μέλη της συνοδείας του εκρέμασε.
Του πολέμου εκδίκησης που ακολούθησε ήταν συνέπεια ο φόνος των Τούρκων του κάστρου του Πασσαβά και η επέκταση των συνόρων της Μάνης.
Στον ξεσηκωμό αυτό πήραν μέρος τα ξαδέλφια τού Εξαρχου, ο Δημητράκης κ.ά., που όπως αναφέρει ο Ανώνυμος ήταν ο πατέρας του Τζανήμπεη Γρηγοράκη.
Ο Δ. Αλεξανδράκος, γράφει:
“...Διά τον τραγικόν θάνατον του Εξαρχου, εξ απάντων των χωρίων της Μάνης, πλην δύο, πλήθος συγγενών και φίλων συνέρρευσαν εις την εν Σκουταρίω οικίαν Γρηγοράκη κατά το Πάσχα του 1780, και ενώ ήσαν έτοιμοι ν’ άρξωνται των μοιρολογίων, η μήτηρ του Εξαρχου, ως αρχαία Σπαρτιάτις ωμίλησεν εντόνως:
«ο Εξαρχος δεν έχει ανάγκην θρήνων και μοιρολογίων, αλλ’ εκδικήσεως».
Εκπληκτος η ομήγυρις ήκουσεν την δημηγορίαν διεπυνθάνετο πώς ηδύνατο να μεταβή και λάβη εκδίκησιν εν Τριπόλει τότε η ανδρεία γυνή διακόψασα, έδειξε διά του δακτύλου το απέναντι του Σκουταρίου κείμενον φρούριον του Πασσαβά, το υπό των Τούρκων τότε κατεχόμενον, και υπό εβδομήκοντα Οθωμανικών οικογενειών κατοικούμενον, παραχρήμα πάντες, νέοι και γέροντες, γυναίκες και παίδες ώρμησαν ως λέοντες και μετά πορείαν ολιγωτέραν των δύο ωρών κατέφθασαν, και το μεν φρούριον του Πασσαβά εξ εφόδου εκυρίευσαν, πάντας δε τους εν αυτώ επέρασαν εν στόματι μαχαίρας...”.

16 Νοεμβρίου 2016

SACSAYHUAMAN: Τα Κυκλώπεια τείχη του Περού.

ΑΠΙΣΤΕΥΤΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ ΤΟΥ SACSAYHUAMAN ΠΟΥ ΙΣΩΣ ΔΕΝ ΕΧΕΤΕ ΔΕΙ
Είναι ίσως ένας από τους πιο απίστευτους αρχαιολογικούς χώρους στο Περού, και πιστεύεται ότι χρονολογείται πριν από τους Ίνκας.
Τα χαρακτηριστικά κατασκευής του Sacsayhuaman με τις κομμένες πέτρες, αιχμηρές ακμές, λείες επιφάνειες και τοίχους μαζί, προκαλούν στους σύγχρονους μηχανικούς θαυμασμό, όταν κοιτάζουν αυτές τις αρχαίες μεγαλιθικές δομές.
Το Sacsayhuaman βρίσκεται σε υψόμετρο 3701 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας στα βόρεια προάστια του Κούσκο στο Περού.
Σύγχρονοι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, τα παλαιότερα τμήματα της αρχαίας αυτής πόλης χτίστηκαν από τους Killke, πριν 1.000 χρόνια, αλλά σύμφωνα με μύθους των Ίνκας χτίστηκαν από τους θεούς που κατέβηκαν από τους ουρανούς.
Η λιθοδομή του Sacsayhuaman είναι πραγματικά απίστευτη, με τεράστια τείχη που αποτελούνται από βράχους πάνω από 50 τόνους που συμπιέζονται μεταξύ τους με έναν ακριβή τρόπο σαν ένα παζλ τέλεια τοποθετημένο.
Εδώ σας παρουσιάζουμε δέκα εκπληκτικές εικόνες των αρχαίων μεγαλιθικών δομών που ίσως δεν έχετε δει ακόμα, σε μια προσπάθεια να βοηθήσουμε ώστε να κατανοήσουμε και να γνωρίσουμε το Sacsayhuaman καλύτερα.
Αυτή η εικόνα είναι εκπληκτική, παρατηρήστε την γωνιά αυτής της κατασκευής, οι ογκόλιθοι φαίνονται λυγισμένοι, αλλά ταιριάζουν άψογα μαζί, και δεν υπάρχει ούτε μία πιθανότητα να περάσει ούτε ένα φύλλο χαρτιού ανάμεσα τους. Αυτό είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα δόμησης της λιθοδομής.
Εδώ έχουμε 13 επίπεδες επιφάνειες που έχουν αποκοπεί εξαιρετικά από την σκληρή πέτρα. Παρατηρήστε την απίστευτη ακρίβεια και λεπτομέρεια, που χρησημοποίησαν χιλιάδες χρόνια πριν.
Παρατηρήστε τα διάφορα σχήματα που συνθέτουν τον τοίχο, πως ταιριάζουν μεταξύ τους
Επιδεικνύοντας τις απίστευτες ικανότητες στην τοιχοποιία. Λείες επιφάνειες ήταν κάτι το οποίο επινοήθηκε από τους αρχαίους χτίστες στο Sacsayhuaman. Η ακρίβεια και η ομαλότητα, εκπληκτικές λεπτομέρειες.
Μια άλλη εικόνα που αποδεικνύει τις λιθόξοες ικανότητες στο Sacsayhuamans στο να διαμορφώνουν αυτές τις τεράστιες πέτρες με ένα μοναδικό τρόπο, δημιουργώντας λυγισμένες γωνίες. Μήπως οι αρχαίοι χτίστες από το Sacsayhuaman είχαν πραγματικά τη δυνατότητα να μαλακώσουν τους βράχους;
Παρατηρήστε πως αυτά τα τεράστια βράχια φαίνεται να έχουν συμπιεστεί μεταξύ τους. Μερικοί λένε ότι φαίνεται να συγχωνεύονται μαζί. Ούτε ένα φύλλο χαρτιού δεν μπορεί να χωρέσει μεταξύ τους. Πώς οι αρχαίοι χτίστες στο Sacsayhuaman πέτυχαν αυτή την ακρίβεια;
Άλλη μία συναρπαστική εικόνα του Sacsayhuaman. Μερικοί από αυτούς τους ογκόλιθους έχουν βάρος πάνω από εκατό τόνους και φαίνεται να βρίσκονται τοποθετημένοι τέλεια. Πώς οι αρχαίοι χτίστες κατάφεραν να τους μεταφέρουν από λατομείο και να τους τοποθετήσουν στη θέσης τους; Θα μπορούσαν οι αρχαίοι μύθοι των Ίνκας να είναι αλήθεια, και να κατασκευάστηκαν από τους Θεούς που ήρθαν από τον ουρανό;
Καταπληκτικό στυλ της κατασκευής που αψηφά τη δική μας μηχανική και κατασκευή των δεξιοτήτων του σήμερα. Παρατηρήστε την ακριβή τοποθέτηση των τειχών, και τα απίστευτα σχήματα. Είναι πραγματικά ένα θαύμα αρχαίας κατασκευής.
Ένας απίστευτος τοίχος που εμφανίζει ένα συνδυασμό μικρότερων ογκόλιθων με πολύ μεγαλύτερους, αλλά η διαφορά είναι πολύ ευχάριστη στο μάτι. με απίστευτη αισθητική.
Ακόμα κι αν μπορούμε να δούμε και να μάθουμε πολλά για αυτή την αρχαία μεγαλιθική περιοχή πιστεύεται ότι είναι προγενέστερη των Ίνκα, και μερικά από τα μυστήρια της εξακολουθούν να κρύβονται σε αυτούς τους τοίχους οι οποίοι έχουν μια μοναδική ιστορία να πουν.
Αναστάσιος Ντίνος

apocalypsejohn.com

19 Οκτωβρίου 2016

Λεωνίδας, ο βασιλιάς που μετέτρεψε μια μάχη σε σύμβολο της παγκόσμιας ιστορίας

Η πολεμική μηχανή που τα έβαλε στις Θερμοπύλες με 10.000 Πέρσες και πέρασε στην αιωνιότητα!

Γιατί έμειναν οι Σπαρτιάτες στις Θερμοπύλες γνωρίζοντας το ανώφελο της αυτοθυσίας τους;
Αυτό είναι το ερώτημα που πλανάται πάνω από τη θρυλική μάχη του Αυγούστου του 480 π.Χ. εδώ και αιώνες.
Ιστορικοί και σχολές σκέψης έχουν αποπειραθεί διάφορες, περισσότερο ή λιγότερο πειστικές, απαντήσεις, όποια κι αν είναι όμως η πολιτική και στρατιωτική ετυμηγορία δεν μειώνει σε τίποτα την αξία της στάσης του Λεωνίδα και τη θυσία τόσο του ίδιου όσο και των αντρών του.
Με όποιον τρόπο και για όποιον -κρυφό ή φανερό- λόγο κι αν το έκανε, δεν παύει να έπραξε ένα χρέος το οποίο θα μπορούσε να είχε αποφύγει.
Ήταν αυτή η ξεκάθαρη επιλογή του που μετράει, αυτή η ηρωική απόφαση που πήρε και έκανε την ελληνική ιστορία να μη χρειάζεται ωραιοποιήσεις και στρογγυλοποιήσεις για να αποδειχθεί πόσο μεγάλη είναι.
«Εκείνων που σκοτώθηκαν στις Θερμοπύλες ένδοξη η τύχη, ωραίος ο θάνατός τους, κι ο τάφος τους βωμός· ανάμνηση τους πρέπει και όχι γόοι κι εγκώμιο είναι γι᾽ αυτούς το μοιρολόι.
Τέτοιος εντάφιος στολισμός ποτέ τη λάμψη δε θα χάσει απ᾽ τον καιρό τον παντοδαμαστή κι ούτε σκουριά ποτέ θα τον σκεπάσει.
Στο μνήμα των αντρείων ετούτο το ιερό η δόξα της Ελλάδας έχει θρονιαστεί το μαρτυρά κι ο βασιλιάς της Σπάρτης ο Λεωνίδας, που αφήνει στολίδι πίσω του αρετής τρανό κι ένα όνομα που αμάραντο θα μείνει», μας λέει ο Σιμωνίδης ο Κείος για τον πολεμικό άθλο που παρά την ήττα, σφραγίστηκε στις συνειδήσεις της οικουμένης ως θρίαμβος της θέλησης και ορόσημο ανδρείας και πατριωτισμού.
«Ποιος από τους μεταγενέστερους», αναρωτιέται ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, «δεν θα ζηλέψει την παλικαριά αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι, καθώς βρέθηκαν στην αρπάγη μιας συντριπτικά υπέρτερης καταστάσεως, σωματικά υπέκυψαν, έμειναν όμως αήττητοι στην ψυχή.
Γι’ αυτό, μόνο αυτοί από όλη την ιστορία αναφέρονται».
Ήττα μεν, αλλά νίκη ηθική, που έδωσε την ψυχή και το κουράγιο στους Έλληνες να συντρίψουν τους Πέρσες στη Σαλαμίνα και τις Πλαταιές και να διώξουν τη θανάσιμη απειλή από τα εδάφη τους.
Γι’ αυτό και ο ιστορικός αντίκτυπος των Θερμοπυλών κατανοήθηκε και τραγουδήθηκε τόσο ήδη από την εποχή του, καθώς η σημασία του ήταν βαρύνουσα για το μέλλον του κοινού των Ελλήνων.
Στους τάφους των νεκρών πολεμιστών χαράχτηκαν εξάλλου τρία επιγράμματα του λυρικού ποιητή Σιμωνίδη του Κείου, ο οποίος ύμνησε και αλλού τη στάση των Λακεδαιμονίων σε κείνη τη μάχη: «Το μαύρο σύννεφο του θανάτου τους βρήκε, όμως αυτοί δεν θα πεθάνουν, αν και νεκροί, αφού η δόξα της αρετής τους επάνω θα τους ανεβάζει από τα δώματα του Άδη».
Οι Θερμοπύλες έγιναν σημείο αναφοράς για τον αρχαιοελληνικό κόσμο, αφού λίγο μετά τη μάχη ανεγέρθηκε ένας πέτρινος λέων, ως υπόμνηση στο όνομα του νεκρού σπαρτιάτη βασιλιά.
Όταν τα λείψανα του Λεωνίδα μεταφέρθηκαν στη Σπάρτη το 440 π.Χ., η ιδιαίτερα τιμητική ταφή του χαρακτηρίστηκε υπερβολική από τον Ηρόδοτο!
Ο άριστος ωστόσο της σπαρτιατικής πολιτείας είχε επαναβεβαιώσει τον ρόλο της Λακεδαιμόνας ως υπερασπιστή της ανεξαρτησίας των Ελλήνων, πριν αναλάβει η Αθήνα ηγετικό ρόλο στον αντιπερσικό αγώνα.
Το παράδειγμα των Θερμοπυλών ήταν εξάλλου τόσο επιβλητικό στη σημασία του ώστε χρησίμευε ως κάλεσμα για ηρωισμό ακόμα και στους αθηναίους ρήτορες.
Ο Λυσίας υπενθύμιζε συνεχώς τη γενναία στάση της Σπάρτης κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων και ο Λυκούργος μιλούσε για τις Θερμοπύλες ως υπόδειγμα ηρωικής αρετής, καλώντας τους Αθηναίους να αντιταχθούν με τον ίδιο τρόπο στη μακεδονική επέκταση προς τα νότια.
Ακόμα και ο Μέγας Αλέξανδρος συνέβαλε στη διαιώνιση της ανάμνησης των Θερμοπυλών, αφού ύστερα από τη νίκη του εναντίον των Περσών στον Γρανικό Ποταμό, έδωσε εντολή να σταλούν στην Αθήνα 300 περσικές πανοπλίες ως λάφυρα (σημειώνοντας πάντως στη γνωστή επιγραφή: «Αλέξανδρος, ο γιος του Φιλίππου, και οι λοιποί Έλληνες πλην Λακεδαιμονίων»).
Η κατάσταση στον ελλαδικό χώρο ήταν πια ολότελα διαφορετική από το 480 π.Χ., όταν οι Σπαρτιάτες ήταν οι αναγνωρισμένοι ηγέτες των Ελλήνων στην προσπάθεια αναχαίτισης του Ξέρξη. Παρά τις μομφές, οι Σπαρτιάτες δεν ξέχασαν ποτέ τον ήρωά τους και τον άθλο του στις Θερμοπύλες, γι’ αυτό και στα ελληνιστικά χρόνια ανέγειραν ένα ηρώο στην πόλη τους, το Λεωνίδειο, και καθιέρωσαν ετήσιες γιορτές προς τιμήν του («Λεωνίδαια»).
Η θυσία του βασιλιά Λεωνίδα Α’ και των 300 πολεμιστών του έγινε σύμβολο διαχρονικό της πατριωτικής αυτοθυσίας, της άδολης αγάπης για τον τόπο που είναι συνυφασμένη με την ίδια τη ζωή. «Ω ξειν, αγγέλλειν Λακεδαιμονίοις ότι τήδε κείμεθα τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι», είπε ο Σιμωνίδης και χαράχτηκε στο μνημείο που στήθηκε στις Θερμοπύλες σφραγίζοντας τη μεγαλύτερη σε συμβολική μάχη της ελληνικής αρχαιότητας…
Πρώτα χρόνια
Ο Λεωνίδας Α’ της Σπάρτης γεννιέται περί το 540 π.Χ. ως ένας από τους τέσσερις γιους του Αναξανδρίδα (από τον πρώτο του γάμο).
Η καταγωγή του μάλιστα από τη δυναστεία των Αγιαδών λεγόταν πως κρατούσε από τον Ηρακλή τον ίδιο.
Ο νεαρός υπήρξε ένας από τους ελάχιστους Σπαρτιάτες του βασιλικού οίκου που εκπαιδεύτηκε ως επαγγελματίας στρατιωτικός.
Σε αντίθεση με τους βασιλείς πριν και μετά από αυτόν, ο Λεωνίδας ολοκλήρωσε το πλήρες πρόγραμμα στρατιωτικής κατάρτισης που επιβαλλόταν στους πολίτες της Σπάρτης από την παιδική ηλικία έως και την ενήλικη ζωή και κατόπιν εφ’ όρου ζωής ως έφεδροι.
Ήταν λοιπόν έμπειρος πολεμικά και εξοικειωμένος με τους σχηματισμούς, τις τακτικές μάχης και τον οπλισμό όπως ακριβώς και οι στρατιώτες του.
Ήξερε πώς ήταν ο πόλεμος και τι σκέφτονταν οι άντρες του, όντας ταυτοχρόνως στρατιώτης και διοικητής, κάτι που του έδινε ένα σημαντικό πλεονέκτημα εδώ.
Από την ιστορία της Σπάρτης στην ύστερη αρχαϊκή περίοδο και τις σημαντικές στρατιωτικές εκστρατείες της συνάγουμε ότι ο Λεωνίδας πρέπει να πήρε μέρος σε τουλάχιστον είκοσι εκστρατείες, αποκομίζοντας πολύτιμη εμπειρία στο πεδίο της μάχης.
Μεγάλωσε εξάλλου με το άκουσμα της σπαρτιατικής πανωλεθρίας στην προσπάθειά της να εκθρονίσει τον τύραννο της Σάμου, Πολυκράτη, που τόσο κηλίδωσε το ηθικό των περήφανων Λακεδαιμονίων.
Κάποια χρόνια αργότερα άλλωστε ο ετεροθαλής αδελφός του και βασιλιάς από το 519-489 π.Χ., Κλεομένης Α’, επιδόθηκε σε μια αποτυχημένη εκστρατεία κατά της Αθήνας και μέτρησε άλλη μια ήττα, αυτή τη φορά από το θεσσαλικό ιππικό.
Ο νεαρός Λεωνίδας εμφανίζεται να παίρνει μέρος στην εκστρατεία αυτή ως απλός στρατιώτης ή κατώτερος βαθμοφόρος.
Ο Κλεομένης ανέλαβε όχι λιγότερο από τρεις ακόμα εκστρατείες εναντίον της Αθήνας στα χρόνια που ακολούθησαν, αν και ο Λεωνίδας δεν φαίνεται να παίρνει μέρος στις μικρής έκτασης επιχειρήσεις (ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι πραγματοποιήθηκαν με μικρές δυνάμεις εθελοντών).
Η Πελοποννησιακή Συμμαχία, στην οποία είχε δώσει σάρκα και οστά ο Κλεομένης, του την έφερε όμως στην τέταρτη εισβολή του στην Αττική.
Ο Λεωνίδας ήταν σίγουρα παρών στην εκστρατεία και ανάλογα με την ακριβή ημερομηνία γέννησής του, θα μπορούσε να ήταν ήδη κατώτερος αξιωματικός.
Ήταν βέβαια ετεροθαλής αδελφός του Κλεομένη και δελφίνος του θρόνου, πρέπει να γνώριζε λοιπόν από πρώτο χέρι τις διπλωματικές περιπέτειες της Σπάρτης στην Πελοποννησιακή Συμμαχία.
Η πρώτη πραγματικά μεγάλη στρατιωτική εκστρατεία του Λεωνίδα ήταν ο πόλεμος κατά του Άργους, που κορυφώθηκε με τη δραματική νίκη των Σπαρτιατών στη Σήπεια.
Στην εν λόγω εκστρατεία συμμετείχε το σύνολο του ενεργού σπαρτιατικού στρατού, οπότε η συμμετοχή του Λεωνίδα θεωρείται σίγουρη.
Ο Κλεομένης συνέτριψε τον υπολογίσιμο αντίπαλο, δικάστηκε ωστόσο για προδοσία μετά το πέρας του πολέμου, μιας και δεν κατέλαβε το ανυπεράσπιστο Άργος μετά τη συντριβή του στρατού του.
Ο Λεωνίδας, που μπορεί να είχε παντρευτεί μέχρι τότε μια γυναίκα, αν και δεν είμαστε σίγουροι, νυμφεύεται περί το 490 π.Χ. τη Γοργώ, την πανέξυπνη κόρη του Κλεομένη, ανεβαίνοντας κάποια σκαλιά στην υπόθεση της διαδοχής.
Ο Κλεομένης αθωώθηκε μεν από την κατηγορία της δωροδοκίας, εξορίστηκε όμως και πέθανε τελικά σε φυλακή της Σπάρτης.
Αλλά και ο άλλος αδελφός του Δωριεύς σκοτώθηκε στη Σικελία οδηγώντας μια ομάδα μισθοφόρων, αφήνοντας αυτόν, τον τριτότοκο Λεωνίδα, βασιλιά της Σπάρτης το 488 π.Χ.!
Η επόμενη σημαντική στιγμή στη ζωή του Λεωνίδα ήταν η Μάχη του Μαραθώνα.
Ο Λεωνίδας οδήγησε τους 2.000 Σπαρτιάτες του σε μια δραματική πορεία καλύπτοντας την απόσταση από τη Σπάρτη στην Αθήνα σε λιγότερο από τρεις ημέρες προκειμένου να φτάσει έγκαιρα στον Μαραθώνα, αν και όπως ξέρουμε κατέφτασε μία μέρα μετά την αποφασιστική νίκη Αθηναίων και Πλαταιών.
Κατά τις πηγές, επιθεώρησε το πεδίο της μάχης πλάι στους αθηναίους διοικητές, αποκομίζοντας πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τους Πέρσες, τα όπλα, τις πανοπλίες και την τακτική τους.
Κυρίως όμως διαπίστωσε ότι οι έλληνες οπλίτες μπορούν να αντιπαρατεθούν στο περσικό πεζικό και ιππικό και να προκαλέσουν σημαντικές απώλειες…
Η Μάχη των Θερμοπυλών
Η κύρια πηγή των ελληνο-περσικών πολέμων είναι ο «πατέρας της Ιστορίας» Ηρόδοτος, ο οποίος αμφισβητήθηκε ήδη από την αρχαιότητα, αν και σήμερα οι ιστορικοί τον θεωρούν εν πολλοίς αξιόπιστο, εκτός ίσως από τους αριθμούς που παραθέτει.
Αξιόπιστη πηγή θεωρείται επίσης το ενδέκατο βιβλίο της «Ιστορικής Βιβλιοθήκης» του Διόδωρου του Σικελιώτη (1ος αι. π.Χ.).
Στο έβδομο βιβλίο του «Ηροδότου Ιστορία» λοιπόν, ο μεγάλος ιστορικός μάς λέει:
«Αυτή λοιπόν ήταν η θέση του Ξέρξη και του στρατού του στην Τραχινία της Μηλίδας, ενώ οι Έλληνες είχαν καταλάβει τα στενά που είναι γνωστά στους ντόπιους ως Πύλες, αυτά που οι υπόλοιποι Έλληνες ονομάζουν Θερμοπύλες».
Ο Λεωνίδας ήταν πια ένας από τους δύο βασιλείς (κατά το σύστημα της δυαδικής βασιλείας που ίσχυε στη Σπάρτη), πλάι στον Λεωτυχίδη Β’, και ζήτησε να πάει αυτός να προϋπαντήσει τους Πέρσες στις Πύλες, υπακούοντας στον χρησμό του Μαντείου των Δελφών κατά το ξεκίνημα του πολέμου που ήθελε ότι «Η πόλη της Σπάρτης θα σβηστεί από τον χάρτη ή θα θρηνήσει τον βασιλιά της».
Παρατάσσει 300 Σπαρτιάτες, 700 Θεσπιείς και μερικούς χιλιάδες ακόμα, με σκοπό να δώσει χρόνο στον υπόλοιπο ελληνικό στρατό να οργανωθεί.
Καλεί μάλιστα κοντά του μόνο όσους σπαρτιάτες πολεμιστές είχαν αγόρια, για να μη χαθεί η γενιά τους.
Ο ίδιος μπορεί να πάρει μέρος μιας και μέχρι τότε έχει αποκτήσει με τη Γοργώ τον γιο του Πλείσταρχο, γεγονός που τον καθιστούσε ισότιμο με τους τριακοσίους.
Η Μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.) διαδέχθηκε αυτή του Μαραθώνα και προηγήθηκε της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας και της τελευταίας νικηφόρας σύγκρουσης στις Πλαταιές.
Ο Ηρόδοτος αριθμεί τον στρατό του Λεωνίδα σε 6.000 άντρες, εκ των οποίων «τριακόσιους πεζούς με βαρύ οπλισμό από τη Σπάρτη».
Ο Διόδωρος τους υπολογίζει σε 7.200.
Διαφωνία υπάρχει και για τους αντιπάλους: πάνω από πέντε εκατομμύρια αναφέρει ο Ηρόδοτος, ενώ γύρω στο ένα εκατομμύριο συν 1.200 επανδρωμένα πλοία τούς περιορίζει ο Διόδωρος.
Ο Ηρόδοτος μας λέει πάντως πως: «τα τμήματα των διάφορων ‘‘ελληνικών εθνών’’ διοικούνταν το καθένα από δικούς του αξιωματικούς, αλλά γενικός διοικητής του στρατού ήταν ο Σπαρτιάτης Λεωνίδας, που απέλαυε και του θαυμασμού όλων.
Οι τριακόσιοι άνδρες που οδήγησε στις Θερμοπύλες διαλέχτηκαν από τον ίδιο κι είχαν όλοι γιους».
Ο Ηρόδοτος μας λέει ότι ο Λεωνίδας ήταν ο προπομπός της ελληνικής δύναμης, περιμένοντας τις ενισχύσεις.
Κάτι που φωτίζει εντελώς διαφορετικά αυτό το πολυθρύλητο «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι»:
«Ο Λεωνίδας κι οι τριακόσιοι άνδρες του ξεκίνησαν από τη Σπάρτη πριν το κύριο σώμα του στρατού, για να ενθαρρύνουν με την εμφάνισή τους τους άλλους συμμάχους να πολεμήσουν και να τους εμποδίσουν να αυτομολήσουν στον εχθρό, πράγμα που ήταν ικανοί να κάνουν αν έβλεπαν ότι οι Σπαρτιάτες δίσταζαν.
Είχαν σκοπό, όταν θα τελείωναν τα Κάρνεια (αυτή η γιορτή εμπόδιζε τους Σπαρτιάτες να πάνε στο πεδίο της μάχης), να αφήσουν μια φρουρά ασφαλείας στην πόλη και να ξεκινήσουν με όλο το διαθέσιμο στρατό τους.
Τα άλλα συμμαχικά κράτη αποφάσισαν να ενεργήσουν με τον ίδιο τρόπο, αφού την ίδια ακριβώς εποχή έτυχε να γίνονται οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Κανείς τους δεν περίμενε ότι η μάχη των Θερμοπυλών θα κρινόταν τόσο γρήγορα.
Κι αυτός ήταν ο λόγος που έστειλαν μόνο μια εμπροσθοφυλακή».
Στην προκαταρκτική απαίτηση του Ξέρξη να παραδώσει τα όπλα, ο Λεωνίδας απάντησε το περιβόητο «μολών λαβέ» και γέννησε μια μακρά ελληνική παράδοση αυταπάρνησης και αυτοθυσίας. Ο Πλούταρχος το χαρακτήρισε ως την ενδοξότερη στην ιστορία απάντηση ηγέτη.
Μερίδα ιστορικών αποδίδει την απόφαση του Λεωνίδα να παρατάξει μόνο τους 300 Σπαρτιάτες στα στενά στην εμπειρία που αποκόμισε στον Μαραθώνα, που είχε φτάσει πολύ αργά και το έφερε βαρέως.
Τώρα ήταν αποφασισμένος να «μην έλθει πολύ αργά για δεύτερη φορά», κι έτσι δεν αποκλείεται να μην ήταν αποστολή αυτοκτονίας.
Ο Λεωνίδας δεν είχε εξάλλου κανέναν λόγο να πιστεύει ότι η στρατιωτική δύναμη που είχε μετακινηθεί βόρεια δεν ήταν αρκετή για να κρατήσει το πέρασμα μέχρι η Σπάρτη και οι άλλες πόλεις να ενισχύσουν τις δυνάμεις του, μόλις έληγαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
Όπως είπαμε άλλωστε, δεν είχε μαζί του μόνο 300 άνδρες, αλλά περισσότερους από 6.000 στρατιώτες, στρατεύματα περίοικων δηλαδή, συμμάχους από την Πελοποννησιακή Συμμαχία, καθώς και Θεσπιείς, Φωκείς και Θηβαίους.
Τους οποίους ανέπτυξε στρατηγικά στα στενότατα εκείνη την εποχή περάσματα των Θερμοπυλών.
Από την άλλη, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο ότι ο Λεωνίδας γνώριζε από το Μαντείο των Δελφών ότι η δική του μοίρα είχε σφραγιστεί.
Ήξερε πως θα πεθάνει, αλλά δεν υπήρχε κανένα σημάδι ότι ο θάνατός του θα έρθει σύντομα ή ότι θα ήταν μάταιος. Το μαντείο είχε υποσχεθεί να σώσει τη Σπάρτη αν ένας από τους βασιλιάδες της χανόταν στη μάχη.
Σήμερα έχει αμφισβητηθεί ακόμα και η ικανότητά του στη στρατηγική, λόγω κυρίως της παράλειψής του να τοποθετήσει Σπαρτιάτες στο ορεινό μονοπάτι που κατέληγε στα στενά.
Απέτυχε δηλαδή να εκτιμήσει με ακρίβεια τον κίνδυνο στα πλευρά του στρατού του, τοποθετώντας τους Φωκείς στην κρίσιμη διαδρομή.
Η άποψη αυτή δεν λαμβάνει βέβαια υπόψη της ότι ο Λεωνίδας δεν είχε την πολυτέλεια να διασπάσει την ήδη πολύ μικρή δύναμη των Σπαρτιατών του.
Η ίδια η έκβαση εξάλλου της μάχης κατά τις δύο πρώτες μέρες τον δικαιώνει απόλυτα:
εξουδετέρωσε πλήρως την αριθμητική υπεροχή των Περσών και επέτρεψε σε ένα συγκριτικά μικρό αριθμό υπερασπιστών να συγκρατήσουν τη συντριπτική δύναμη του στρατού του Ξέρξη!
Ακόμα και το περιβόητο ελίτ περσικό τάγμα των Αθανάτων σταμάτησε ο Λακεδαιμόνιος, παρασύροντάς τους σε παγίδα.
Παρά το γεγονός ότι ο Ηρόδοτος δεν αναφέρεται στις ελληνικές απώλειες των δύο πρώτων ημερών, μπορούμε να υποθέσουμε ότι δεν ήταν μεγάλες.
Εξίσου μεγάλο ήταν το κατόρθωμά του να συνενώσει τον ελληνικό συνασπισμό και να τον κάνει να συνεργαστεί άψογα κάτω από τις διαταγές του.
Ο Ηρόδοτος μας λέει ότι οι σύμμαχοι πολέμησαν με βάρδιες, ώστε τα στρατεύματα κάθε πόλης-κράτους να έχουν χρόνο να ξεκουραστούν και να φροντίσουν τους τραυματίες πριν ξαναριχτούν στη μάχη.
Εξίσου εντυπωσιακή ήταν και η αντίδραση του όταν έμαθε όχι μόνο ότι οι Πέρσες είχαν περικυκλώσει τη θέση του, αλλά και ότι οι Φωκείς είχαν οπισθοχωρήσει.
Παρά το απρόσμενο του πλήγματος και την τραγική κατάσταση στην οποία βρέθηκε την τρίτη και τελευταία μέρα της μάχης, όχι μόνο δεν πανικοβλήθηκε αλλά πήρε μια ορθολογική απόφαση:
έστειλε το μεγαλύτερο μέρος της δύναμής του έξω από το πέρασμα, ώστε να ζήσουν και να πολεμήσουν άλλη μια μέρα, διατηρώντας στις Θερμοπύλες μόνο όσους θεωρούσε απαραίτητους για να καθυστερήσει τους Πέρσες και να διαφύγει ο υπόλοιπος ελληνικός στρατός: 300 Σπαρτιάτες και 700 Θεσπιείς.
Ήταν η αγέρωχη στάση του στην τρίτη και εφιαλτική αυτή μέρα που έμοιζε πράγματι αποστολή αυτοκτονίας: περικυκλωμένος, προδομένος και σε κατάσταση απελπιστική, συνέχισε να πολεμά σαν Έλληνας προκαλώντας τρομακτικές απώλειες στον εχθρό και διατηρώντας ταυτόχρονα το ηθικό των αντρών του ακμαίο.
Την ίδια ώρα, αυτοθυσία ήταν και εκ μέρους των στρατιωτών του, οι οποίοι με τον θάνατό τους απέδειξαν την υπέρτατη αφοσίωση τόσο στον ηγέτη όσο και την πατρίδα.
Πλάι τους πέθαναν βέβαια και οι 700 Θεσπιείς του Δημόφιλου, που αρνήθηκαν επίσης να εγκαταλείψουν τον Λεωνίδα, αν και γι’ αυτούς η συλλογική μνήμη δεν έχει επιφυλάξει αντίστοιχες τιμές.
Λένε ότι δεν πέθανε ο Λεωνίδας και οι 300 του στις Θερμοπύλες, αλλά το ηθικό των Περσών ήταν αυτό που χάθηκε οριστικά στο κακοτράχαλο αυτό πέρασμα.
Τι θα γινόταν αν δεν τους πρόδιδε ο Εφιάλτης και δεν τους περικύκλωναν τελικά οι 10.000 Αθάνατοι του Υδάρνη, κανείς δεν μπορεί να πει, η μάχη δεν θα ήταν πάντως τόσο σύντομη, ανατρέποντας το σχέδιο του Λεωνίδα και των υπόλοιπων Ελλήνων.
Όσο για τον Ξέρξη, συνειδητοποίησε ότι είχε πολλούς άντρες στα χέρια του, αλλά ελάχιστους πολεμιστές.
Γι’ αυτό ίσως και μετά τη μάχη διέταξε τους στρατιώτες του να βρουν το νεκρό σώμα του Λεωνίδα και να το αποκεφαλίσουν, πράγμα αρκούντως ασυνήθιστο για τους Πέρσες, που τιμούσαν συνήθως τον εχθρό.
Κάπου σαράντα χρόνια αργότερα, τα λείψανα του λακεδαιμόνιου ήρωα επέστρεψαν στη Σπάρτη για να τιμηθούν όπως τους έπρεπε.
Κανείς από τους συγχρόνους και τους επιγόνους του δεν ξέχασε το λιοντάρι της Σπάρτης που πολέμησε με λύσσα στις Θερμοπύλες, σε αυτή την τριήμερη μάχη-σύμβολο για την παγκόσμια ιστορία…
ΠΗΓΗ

21 Σεπτεμβρίου 2016

Οι Άγνωστες Εκστρατείες του Δωριέα του Λακεδαιμόνιου


Περί το τέλος του 6ου αιώνα π.Χ. ο Αγιάδης Αναξανδρίδας, ένας από τους δύο Σπαρτιάτες βασιλείς, δυσκολευόταν να αποκτήσει τέκνα από την πρώτη σύζυγο του.
Οι Σπαρτιάτες έφοροι του επέβαλλαν να λάβει και δεύτερη σύζυγο προκειμένου να αποκτήσει διάδοχο. Από τη δεύτερη γυναίκα του ο Αναξανδρίδας απέκτησε τον Κλεομένη, ο οποίος έμελε να εξελιχθεί σε έναν από τους ικανότερους Σπαρτιάτες βασιλείς.
Ωστόσο, λίγο μετά τη γέννηση του, η πρώτη γυναίκα του Αναξανδρίδα γέννησε επίσης γιο, τον Δωριέα. Παρότι ο Δωριέας προερχόταν από την πρώτη σύζυγο, ο Κλεομένης διαδέχθηκε τον Αναξανδρίδα ως πρωτότοκος.
Ο Δωριέας, χολωμένος από την ανάληψη της εξουσίας από τον Κλεομένη, οργάνωσε αποικιστική αποστολή προκειμένου να εγκαταλείψει για πάντα τη Σπάρτη (515 π.Χ.).
Η πρώτη επιλογή του ήταν η περιοχή του ποταμού Κίνυπα στη Λιβύη. Οι άνδρες που τον ακολούθησαν αναφέρονται ως «Λακεδαιμόνιοι» και φαίνεται ότι περιελάμβαναν ελάχιστους Σπαρτιάτες πολίτες («ομοίους»).
Όσοι «όμοιοι» τον ακολούθησαν θα ήταν προσωπικοί φίλοι του, μέλη της πολιτικής φατρίας του.
Οι περισσότεροι άνδρες του προέρχονταν από άλλες κατηγορίες Λακεδαιμονίων, κυρίως από υπομείονες (έκπτωτους πολίτες, που μόλις είχαν αρχίσει να αυξάνονται), περιοίκους καθώς και από Πελοποννησίους συμμάχους.
Ένα τμήμα της Λιβύης, η Κυρηναϊκή, είχε ήδη αποικισθεί από αποίκους Λακεδαιμονίων.
Οι Κυρηναίοι προέρχονταν από τη νήσο Θήρα, μία λακωνική αποικία.
Επιπρόσθετα, κοντά στον γειτονικό ποταμό Κίνυπα υπήρχε η πόλη Οία, αναφερόμενη αργότερα ως καρχηδονιακή αποικία.
Ωστόσο η ονομασία της ανήκει σε μία θηραϊκή πόλη και επομένως ίσως ιδρύθηκε από Θηραίους ή Κυρηναίους αποίκους.
Πιθανώς οι Καρχηδόνιοι εκδίωξαν αργότερα τους Έλληνες αποίκους της λιβυκής Οίας, αποικίζοντας την με Φοίνικες.
Οι Κυρηναίοι υποστήριξαν την αποικιστική εκστρατεία του Δωριέα στη Λιβύη για

18 Σεπτεμβρίου 2016

ΛΙΜΕΝΙ

 ∼ ∼ ∼ ∼ Κυματιστό Παραμύθι στο γλαυκό Ονειροδρόμι της Μάνης
Στην τραχιά περιήγηση της δίνης της πέτρας ξεπροβάλλει σαν μετενσάρκωση των επιθυμιών μας ένα βράχινο άλικο αναπόλημα της υγρής φύσης.
Λιμάνι καταφύγιο αλλά και φάρος ακοίμητος της συνείδησης ενεδρεύει τις πειρατικές επελάσεις. Αμόλευτος στρατηλάτης, αρματωμένος με το σκουτάρι του ήλιου ο Πύργος του Πετρόμπεη ατενίζει το γέρμα του Φαέθοντα προπαρασκευαζόμενος για μια νέα επίθεση.
Επίθεση που δεν αντέχουν και οι πιο εξοικειωμένες αισθήσεις.
Στο κέντρο της εικόνας ξεχωρίζει ο Πύργος του Πετρόμπεη
Και μετά η Σελήνη έλκεται από τον ίσκιο της πέτρας. Κουστωδία από ήχους σπαθιών μπροστά στο θαύμα της νυκτερινής αστροφεγγιάς.
Η Θάλασσα επελαύνει με απροσμέτρητους ιριδισμούς, ο ουρανός αντανακλάται στις καρδιές, τα αγριολούλουδα σμιλεύουν τις λίθινες προεκτάσεις της ύπαρξης μας και ο ορίζοντας βαθαίνει στις πλατιές ενατενίσεις των καιρών.
Τα σκιρτοβολήματα της θάλασσας συναντώνται με των βουνών τις αρχέγονες ραβδώσεις. Αυτή η πέτρα ως στήριγμα, όπλο αλλά και θεμέλιο παίρνει τέτοια ομορφιά, όσο κανένα άλλο της φύσης στοιχείο.
... Οι ερειπωμένοι Πύργοι ... το κρυφό παιχνίδι των νεφών ... το ύστατο σημείο συγκίνησης μπροστά στο δέος... το αχοβόλημα των ροών ... η πλήρωση.
ΈΔΡΑ ΚΑΙ ΛΙΜAΝΙ ΤΩΝ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΑIΩΝ
Ήταν έδρα και λιμάνι των Μαυρομιχαλαίων και σύμφωνα με την παράδοση ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης - παππούς του Πετρόμπεη - παντρεύτηκε μια νεράϊδα που συνάντησε σε απόμερη παραλία. Έτσι εξηγούσαν οι ντόπιοι και την εκπληκτική ομορφιά των Μαυρομιχαλαίων που τους θεωρούσαν «νεραϊδογέννητους».
Η «Βαλιβέ» του Χαρεμιού
Χαρακτηριστικό είναι ότι κατά την Άλωση της Τριπολιτσάς, η «Βαλιβέ» του χαρεμιού - πρώτη στην τάξη και σύζυγος του Χουρσίτ - προτίμησε να παραμείνει σκλάβα των Ελλήνων παρά να απελευθερωθεί, πλημμυρισμένη από παράφορα αισθήματα για το Γεώργιο Μαυρομιχάλη, γιο του Πετρόμπεη.
Ο Γεώργιος φυσικά αρνήθηκε κάτι τέτοιο.
ΤΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΠΟΜΕΙΝΑΡΙΑ – ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ ΣΤΟ ΛΙΜΕΝΙ
ΤΟ ΠΑΛΑΤΙ ΤΟΥ ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ

Κυρίαρχο το αναστηλωμένο Παλάτι του Πετρόμπεη με τον τετραώροφο Πύργο του και τα τοξωτά ανοίγματα μας διαλαλεί την αίγλη που απέκτησε το Λιμένι, ιδιαίτερα μετά το 1815.
Ο Ναός της Παναγιάς και το εκκλησάκι του Αη Σώστη
Διακρίνουμε τα ερείπια και το καμπαναριό της Παναγιάς, μεταβυζαντινής εποχής. ΝΔ. και παραθαλάσσια, το όμορφο εκκλησάκι του Αη Σώστη με το άγαλμα του Πετρόμπεη.
Ντάπια και Σπήλαιο
Επίσης στο Λιμένι συναντάμε μια ντάπια και σπήλαιο με οχυρώσεις στα βουνά που το περιβάλλουν.
Απήδημα
Νοτιότερα του Αη Σώστη, στο Απήδημα, συναντάμε μια από τις ελάχιστες Παλαιολιθικές θέσεις Παγκοσμίως που παρέμεινε στην επιφάνεια του εδάφους.

του Συγγραφέα – Καθηγητή Δρ. Κωνσταντίνου Σπ. Μέντη